Struisvogelpolitiek is een begrip voor de neiging van een persoon, organisatie of groep om door te gaan op de ingeslagen weg en geen aandacht te schenken aan de consequenties van het uitgezette beleid of van een bepaald gedrag. Struisvogelpolitiek dankt zijn naam aan de vermeende analogie met het vluchtgedrag van een struisvogel, die volgens het fabeltje de kop in het zand steekt om de vijand niet te zien en in de veronderstelling verkeert dat de vijand dan de struisvogel ook niet kan zien.
De psychologische verklaring voor struisvogel-gedrag is eigenlijk vrij logisch. Het negeren van potentiële problemen is makkelijker dan deze problemen onder ogen zien. Zolang we ze negeren, zijn ze er niet en hoeven we er ook niet over na te denken of naar oplossingen te zoeken.
Het moedwillig negeren van potentiële obstakels is heel menselijk, maar niet altijd even verstandig, daar de eventuele problemen daardoor, niet verdwijnen, integendeel alleen maar groter kunnen worden. Problemen onder ogen zien werkt vaak veel beter, maar degene die het struisvogelgedrag vertoont moet dit wel kunnen, willen én durven. Iemand die bij zichzelf dat struisvogelgedrag niet erkent, zal niet opeens geneigd zijn om de koe bij de horens te vatten en het probleem aan te pakken. Anderen kunnen deze persoon wellicht op andere gedachte brengen, maar wat echt helpt, is als je de negatieve gevolgen van dit gedrag zelf ervaart. Toch kan het nooit kwaad om iemand te wijzen op het effect van het struisvogelgedrag. Niet geschoten is immers altijd mis.
Het struisvogeleffect komt vooral tevoorschijn in het gedrag van mensen als er iets vreselijks is gebeurd. Dit verschijnsel wordt ook wel het normaliteitsvooroordeel genoemd. Mensen willen dan dat vreselijke gebeuren niet erkennen. Ze willen zo graag geloven dat het niet is gebeurd en dat de normale situatie altijd zal blijven voortbestaan. Psychologisch gezien kan het voor even een gezonde reactie zijn, om bij of na een emotionele, heftige gebeurtenis tijdelijk een muur om je heen te bouwen, als een soort bescherming.
Een typisch voorbeeld hiervan is het feit dat de NDP Suriname in een faillissement heeft gestort en het land heeft achtergelaten met enorme schulden. Toen de klap zich aandiende en men de realiteit onder ogen moest zien, heeft men zich tijdelijk afgeschermd van de NDP en massaal op de VHP gestemd. Maar dit gedrag was slechts tijdelijk.
Langzamerhand kreeg weer het struisvogeleffect de overhand. Het is net een slopende ziekte die je even onderdrukt maar niet echt verdwijnt. Mensen die gewend zijn om in een keurslijf van armoede en afhankelijk zijn te leven, zullen nooit de drang voelen naar een beter leven, noch de moeite ervoor doen.
Een blik in de Surinaamse samenleving laat zien dat er erg veel nare en schokkende dingen zijn gebeurd, maar dat het gros van het volk deze gebeurtenissen blijft negeren. Men is de dingen beslist niet vergeten, maar men vindt het gemakkelijker om deze nare gebeurtenissen te negeren en te doen alsof er niets aan de hand is. Het volk is geregeld geconfronteerd met tientallen voorvallen zoals het dominante gedrag van Brunswijk, chantage politiek, verzwaring van de financiĂ«le situatie door de NDP toen Santokhi overnam, diefstal bij de buitenschoolse opvang en de post spaarbank, de illegale verhandeling van twee containers hout. Dit is slechts een kleine greep uit de vele corrupte gebeurtenissen.                   Â
Echter, de wandaad die het land financieel en emotioneel het hardst heeft getroffen, is het leegroven van de staatskas. De daders zijn bewust bezig geweest, ze wisten altijd wat ze deden, en ze wisten ook dat het gevaar bestond om gepakt te worden. Om zichzelf te beschermen, troffen ze daarom maatregelen in de vorm van een vluchtroute en rekeningen in het buitenland. Zij die moesten vluchten, waren er dan van verzekerd dat er geld op hun buitenlandse rekening stond. Een voorbeeld hiervan zijn Hoefdraad en Bouterse. Toen het ze te heet onder de voeten werd, konden ze veilig vluchten. Het volk heeft zo vaak geroepen: “Pe` a monnie de’? “maar kreeg nooit antwoord, het geld was weg en bleef weg.
Toch is het niet het wangedrag van deze dieven dat het land zal vernietigen, maar het gedrag van het volk, daar het volk blijft doen alsof het niets weet, niets ziet en niets hoort.
Alle politieke leiders hebben het gedrag van het Surinaamse volk feilloos door, ze rekenen zelfs op het struisvogelgedrag van het volk en daarom blijven ze op dezelfde voet doorgaan. Ze omarmen gretig het struisvogel gedrag van het volk. Kijk maar naar de NDP, die weet dat ze het land kapot hebben gemaakt en toch zijn ze weer gaan meedoen aan de verkiezingen, notabene met dezelfde corrupte figuren. Ze hebben geen schaamte of berouw getoond. Men weet dat het volk de wandaden kent en ze niet zal vergeten, maar men rekent er wel op dat het volk ze bewust zal blijven negeren.
Een volk dat niet wil zien, niet wil horen en niet wil weten, zal de corruptie aan de top blijven voeden en stimuleren. Ze zullen nooit meewerken aan een verandering, en dat maakt het land kapot. Eerlijkheid naar jezelf is de eerste stap naar bevrijding.
“It’s tempting to ignore what you don’t want to deal with. But ignoring won’t improve things. You cannot change what you refuse to confront.”
Josta Vaseur