De Verenigde Staten heeft opnieuw een grootschalige militaire operatie in de Caribische wateren ontplooid, officieel met als doel de strijd tegen Venezolaanse drugskartels. Washington spreekt over veiligheid en het indammen van smokkelroutes. Maar de omvang van de vloot en de timing roepen de vraag op of dit werkelijk een kruistocht tegen cocaïne is – of een olieoorlog in vermomming.
Historisch gezien heeft de VS vaker dezelfde strategie toegepast in Latijns- en Midden-Amerika. In 1989 werd Panama’s generaal Noriega uit de weg geruimd onder de vlag van ‘drugsbestrijding’, terwijl geopolitieke controle over het Panamakanaal de werkelijke inzet was. In Colombia vloeiden miljarden via Plan Colombia zogenaamd om coca-plantages te vernietigen, maar evenzeer om Amerikaanse militaire aanwezigheid te versterken. En in Nicaragua en Cuba diende het frame van “veiligheid” decennialang als dekmantel voor regime change.
“Wat we nu zien is een herhaling van een oud scenario”, stelt de Caribisch analist dr. Maritza Gómez uit Trinidad. “De VS gebruikt het drugsargument als moreel schild, maar de echte strijd gaat om grondstoffen en invloedssferen. Venezuela’s olie en strategische ligging maken het een doelwit dat moeilijk te negeren valt.”
De Braziliaanse geopolitiek commentator Prof. Henrique Silva sluit zich daarbij aan: “Voor landen als Brazilië is het duidelijk dat een gemilitariseerde Caribische zee de handel en energievoorziening in heel Zuid-Amerika raakt. Het gaat niet alleen om Venezuela, maar om de vraag wie de spelregels in onze regio schrijft – Washington of de landen zelf.”
Voor de buurlanden liggen er dus forse risico’s. Internationale handelsroutes kunnen militariseren, olieplatformen voor de kust – ook die van Suriname en Guyana – komen dichter in de vuurlinie. Zo dreigt een conflict dat zich presenteert als “oorlog tegen drugs” uit te groeien tot een geopolitieke maskerade waar energie, macht en invloed de ware inzet zijn.
Vooruitblik:
Voor Suriname kan de komende periode cruciaal worden. Met TotalEnergies dat voorbereidingen treft voor grootschalige olieproductie, en de geografische ligging naast Guyana en niet ver van Venezuela, kan Paramaribo zich niet langer permitteren om aan de zijlijn te blijven.
Diplomatieke behendigheid, maar ook regionale samenwerking met CARICOM en Brazilië, zal bepalen of Suriname slachtoffer wordt van grootmachten of juist zijn positie weet te benutten als neutrale speler in een steeds gespannener Caribisch krachtenveld.