Minister David Abiamofo van Natuurlijke Hulpbronnen (NH) onderkent dat de ordening van de kleinschalige goudsector stagnatie oploopt, en dat dit komt doordat de nodige financiële middelen ontbreken.
De bewindsman benadrukt dat het inventariseren en registreren van de kleinschalige goudzoekers c.q. bedrijven niet louter een administratieve activiteit is die in de stad verricht wordt, maar dat men de goudvelden moet intrekken. Ën die liggen niet langs geasfalteerde wegen, aldus de minister. die daarmee aangeeft dat daarbij tal van logistieke uitdagingen komen kijken. Om die het hoofd te bieden zijn financiële middelen nodig. Zonder de financiële middelen zal de ordening van de sector niet goed van de grond komen.
Minister Abiamofo sprak vorige week tijdens de begrotingsdebatten in het parlement. Hij vindt dat de ordening van de kleinschalige goudsector durf vereist om erin te investeren. De tijdens de vorige regering ingestelde Werkgroep Inventarisatie Kleinschalige Goudsector heeft volgens de bewindsman al de nodige voorbereidingen getroffen en voorstellen gedaan voor de aanpak. De ordening van de kleinschalige goudsector, waaronder het inventariseren en registreren van goudzoekers en goudbedrijven, is onder meer bedoeld om de Staat meer inkomsten uit de sector te kunnen laten halen.
Wel bijdrage aan staatskas
Tijdens de begrotingsdebatten vorige week hebben verschillende Assembleeleden vragen gesteld en opmerkingen gemaakt over de kleinschalige goudsector. Minister Abiamofo zegt dat het niet juist is dat goudzoekers niets of nauwelijks bijdragen aan de staatskas. Hij verduidelijkt dat goudzoekers bij het aanbieden van goud aan de goudopkoopbedrijven gelijk hun belastingverplichtingen voldoen. Het gaat om royalties, consentrecht en statistiekrecht.
De goudopkoopbedrijven vallen niet onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van NH, maar onder die van de Deviezencommissie. De Deviezencommissie is de vergunningverlenende instantie die valt onder het ministerie van Financiën en Planning.
Vorig jaar heeft de kleinschalige goudsector volgens minister Abiamofo voor ruim SRD 1,4 miljard bijgedragen aan de staatskas, tegenover SRD 2,4 miljard van de grote goudmaatschappijen. Er kan volgens de minister nog meer uit de kleinschalige goudsector gehaald worden.
Smokkel
Sinds het laatste kwartaal van vorig jaar is er echter sprake van dalende royalty inkomsten uit de kleinschalige goudsector. Er zijn indicaties dat illegaal goud het land uit gaat. Het gaat naar schatting maandelijks om USD 25 miljoen, en op jaarbasis komt dat neer op USD 300 miljoen.
Voormalig Financiën-minister Stanley Raghoebarsing zei in maart dit jaar op een persconferentie dat er duidelijk iets mis gaat bij de Deviezencommissie. Zo blijkt onder andere dat door de Deviezencommissie veel meer goudexportvergunningen zijn verstrekt, maar dat uit cijfers niet is gebleken dat er navenant meer goud wordt geëxporteerd.
President Simons heeft enkele weken geleden gezegd dat de regering nog deze maand gedegen besluiten gaat nemen die ertoe moeten leiden dat de overheidsinkomsten uit de goudsector omhoog gaan. Het staatshoofd zei dat ondanks dat er meer dan 30 bedrijven zijn met een goudexportvergunning en de record hoge goudprijs in de wereld, de overheidsinkomsten uit de sector sinds begin dit jaar dramatisch zijn gedaald.
Retentie en royalties
Voor goudexporten geldt ook de zogeheten 30 procent retentieregeling. Echter indien de exporten van goud niet via de geregistreerde goudexportbedrijven gaan, krijgt het land ook niets.
Uit de cijfers die de president onder ogen heeft gehad exporteren op papier slechts enkele bedrijven goud. Het vermoeden is dan ook dat goud illegaal wordt geëxporteerd, smokkel dus.
Uit gesprekken die de regering tot nu met bedrijven uit de goudsector heeft gevoerd, wordt als belangrijk obstakel in de sector aangemerkt het verhoogde royalty percentage van 5,5 procent.
In Suriname wordt sinds 2023 een royalty van 5,5 procent geheven op de export van goud, naast consentrecht van 1,5 procent van de exportwaarde. Daarvoor, in 2022, bedroeg de royalty nog 4,5 procent. Naast de goudroyalties ontvangt de staat belastingen uit de goudsector.