In de Sahel, de droge overgangszone tussen de Sahara en de vruchtbare savannes van Afrika, groeit een ambitieus project uit tot een wereldwijd voorbeeld van klimaatactie: de Great Green Wall. Deze groene barrière van bomen en vegetatie strekt zich uit over 8.000 kilometer, van Senegal in het westen tot Djibouti in het oosten, en is niet alleen gericht op het tegenhouden van de oprukkende woestijn, maar ook om lokale gemeenschappen nieuw leven inblazen.
Het project, gestart in 2007, heeft als doel om tegen 2030 zo’n 100 miljoen hectare gedegradeerd land te herstellen, 10 miljoen groene banen te creëren en 250 miljoen ton CO₂ vast te leggen.
In 2024 was meer dan 15% van de geplande vegetatie met succes geplant waaronder in Ethiopië, Senegal en Nigeria. De herbeplanting van bomen zoals acacia’s en het gebruik van duurzame technieken zoals agroforestry zorgden voor schaduw, vruchtbare bodems en een heropleving van de biodiversiteit.
Van Mauritanië tot Ethiopië hebben boeren hun aanpak aan de lokale omstandigheden aangepast. In droge zones worden inheemse soorten geplant die bestand zijn tegen hitte en droogte. Ook wordt zonder menselijke tussenkomst (de zogeheten “farmer-managed natural regeneration”) geëxperimenteerd met regenwateropvang, bodemverrijking en het terugbrengen van de natuurlijke vegetatie.
Naast ecologische winst levert de muur ook directe economische voordelen op. Niet alleen zijn er bomen geplant, maar ook economische kansen gecreëerd waarmee ongeveer 11 miljoen belanghebbenden waaronder vrouwen, jongeren en kleinschalige landbouwers zijn bereikt. Via de teelt van gewassen of het verwerken van producten zoals gom en karitéboter, hebben vrouwen toegang gekregen tot microkredieten en nieuwe bronnen van inkomsten gecreëerd.
Jongeren die anders zouden migreren naar Europa of stedelijke gebieden, hebben nu toekomstperspectief dicht bij huis.
Internationale partners zoals de Afrikaanse Unie, de VN, de Wereldbank en de Europese Unie ondersteunen het project met een toegezegd bedrag van US$ 14 miljard aan investeringen. Hierbij ligt de nadruk op het belang van lokaal leiderschap. In dorpen en gemeenschappen bepalen de bewoners nu zelf hoe zij – met respect voor traditie en ecologische kennis – het land willen herstellen.
Deze aanpak maakt de “Great Green Wall” tot een inspiratiebron voor andere landen die worstelen met landdegradatie. Wat ooit een utopisch plan leek, is nu een adaptief, gemeenschapsgericht project dat meebeweegt met de uitdagingen van onze tijd.