We hebben sinds enkele dagen een compleet nieuwe regering van de Republiek Suriname. Er is veel te zeggen geweest rondom het nieuw ministersteam, 2 zijn nog niet benoemd. Een van de ministers is nog in het buitenland. Hij wordt de minister van Onderwijs en Volksontwikkeling en was eerder de directeur van Telesur. De andere was eerder een dc maar zijn benoeming is om onbekende redenen stopgezet.
De nieuwe president heeft een duidelijk signaal afgegeven richting de nieuwe ministers. Zij zal geen gesjoemel, corruptie en regelarij accepteren. Opdrachten aan ministers komen van de president en van niemand anders, niet van partijtoppers bijvoorbeeld. De president moet wel waken voor de groepen die zij zeer waarschijnlijk uit de partijgelederen zal rondsturen op het veld om te kijken of het beleid wordt uitgevoerd. Deze personen moeten goed ingelicht zijn over de bevoegdheden en de beperkingen van de regering. De regering handelt overwegend op basis van wet- en regelgeving. Niet alles was rechtvaardig lijkt, is mogelijk en uitvoerbaar omdat daarmee ambtenaren buiten hun boekje zullen gaan. Deze groep kan bij onvoldoende en adequate begeleiding, vooral als ze jeugdige militanten zijn, zich ontwikkelen tot een zogenaamde ‘moraalpolitie’ wat kan leiden tot heksenjachten binnen de overheid en uiteindelijk intimidatie. De oude eenheden zijn wellicht terecht bekritiseerd, maar er komen nieuwe ‘groepen van mensen’ en ‘units’.
De president had het over 6 programma’s die ze hoge prioriteit geeft en die deze units en groepen van mensen de hele dag moeten doen. De president noemde als voorbeeld toerisme, maar dan rijst de vraag wat de mensen op het ministerie van TCT Directoraat Toerisme moeten doen en de personen bij de Suriname Toerisme Autoriteit, omdat die bij wet is ingesteld in 2023. Als ondanks bestaande ministeries en directoraten en rechtspersonen als autoriteiten, speciale programma’s daarbuiten door ‘groepen van mensen’ en ‘units’ worden uitgevoerd, dan is dat het voortzetten van het oude systeem.
Zo toevallig valt TCT niet onder beheer van een minister voorgedragen door de grootste regeercoalitie. Dat is dan ongeveer hetzelfde maar in een nieuw jasje, de namen van de units krijgen we nog van de president. In elk geval is het signaal van de nieuwe president duidelijk: ze wenst geen nonsens op de ministeries.
In elk geval is het ook duidelijk dat de verdedigingslinies van de huidige nieuwe regering over een aantal lijnen veel hechter zal zijn dan de vorige.
De regeercoalitie bestaat uit 6 partijen of partijcombinaties. Er wordt soms ook gesproken van in totaal 16 partijen. De partijen ABOP en de PL kunnen een uitdaging vormen voor de president die vastberaden schijnt te zijn wat betreft het uitroeien van corruptie en regelarij binnen de regering. Dat betekent dus dat de president geen voorstander van is dat partijprominenten dingen voor de aanhang regelen. Dan denken we aan overheidsopdrachten, banen, vrijstellingen, ontheffingen, machtigingen, vergunningen, concessies en staatsgaranties. Dat betekent dat de president dus nu wel zal werken aan een Wet Openbaarheid van Bestuur. Dat zal maken dat alle overheidsaanbestedingen en hun verloop transparant zullen zijn. Dat zal ook het geval zijn bij het rekruteren en in dienst nemen van personeel.
We kunnen ons uit de periode van de president als DNA-voorzitter een tegenbezoek herinneren van het parlement van een midden-Europees land dat met heel veel succes een diep geworteld systeem van corruptie in hun land had bestreden. De parlementariërs van dat land hadden hun ervaring met mensen van de DNA, de overheid en mediawerkers gedeeld. De boodschap van de gasten was duidelijk. Corruptie is te bestrijden door transparantie van alle overheidsprocessen, bewustwording over de gevaren van corruptie en door trainingen over integriteit en het melden van de schending daarvan en de absolute bescherming van klokkenluiders. In sommige gevallen, zo luidde het relaas van de gasten toen, moeten complete diensten in hun totaliteit worden gereshuffeld. Als voorbeelden werden toen aangehaald de Douanedienst, die is bij ons ook tot op het bot verrot. De Caribische perceptie rapporten liegen er niet om.
Corruptie is diepgeworteld in de grote politieke partijen van Suriname, partijen zijn daardoor financieel draagkrachtig en groot qua omvang. Velen zijn om de kansen die voortvloeien uit de corruptie in de politieke partijen. Het is hun business en middel van bestaan. Die zijn niet bereid om alles voor land en volk op te geven.
De kans zit er dus dik in dat de president met haar no-nonsense-politiek veel draagkracht van het volk zal bijwinnen, maar aan de andere kant in botsing kan komen met segmenten van de partij en met andere politieke partijen. Dat kan dan inbreuk plegen op de politieke stabiliteit en de eenheid binnen de coalitie.
We hopen dat de nieuwe president met gezag, tact, daadkracht, motivatie, inspiratie, geduld, dialoog en eenduidigheid alle neuzen, ook van degenen die gewend zijn schuins te marcheren, in een richting kan duwen. Het zal een vernieuwing betekenen en voorspoed brengen voor iedereen in het land.