Stress is een normale reactie, maar chronische stress kan leiden tot overspannenheid en burn-out. Het is essentieel om tijdig rust te nemen en professionele hulp te zoeken wanneer de klachten toenemen.
Iedereen voelt zich wel eens gestrest. Maar wanneer wordt spanning gevaarlijk? En hoe weet je of je gewoon druk bent of al richting een burn-out gaat?
Stress is op zichzelf niet slecht. Het helpt je presteren onder druk. Maar als stress aanhoudt en je lichaam geen rust meer krijgt, ontstaan klachten als slaapproblemen, prikkelbaarheid en concentratieverlies. Dit is het moment om in te grijpen.
Doe je dat niet, dan kun je overspannen raken. Je bent dan uit balans: je lijf protesteert met paniekaanvallen, extreme vermoeidheid, hartkloppingen of maagproblemen. De emmer loopt over. Overspannenheid is tijdelijk, maar vraagt wel om rust en begeleiding.
Een burn-out is ernstiger. Je energiereserves zijn volledig op. Zelfs eenvoudige taken voelen te zwaar. Je kunt last krijgen van hevige uitputting, geheugenproblemen, huilbuien, lichamelijke klachten en het gevoel jezelf kwijt te zijn. Herstel duurt vaak maanden tot een jaar en vraagt om professionele hulp én een fundamentele reset in hoe je leeft en werkt.
Suriname
Uit verschillende bronnen blijkt dat stress een significant probleem is in Suriname. Zowel de bevolking als de overheid en maatschappelijke organisaties zijn zich bewust van de uitdagingen op het gebied van mentale gezondheidVeel jongeren in Suriname worstelen met mentale gezondheidsproblemen. Dit leidt tot angstige gedachten en in sommige gevallen zelfs tot zelfmoordpogingen. Suriname behoort tot de landen met de hoogste zelfdodingscijfers ter wereld.
De oorzaken van stress in Suriname zijn divers.
Belangrijke meest voorkomende factoren zijn:
- Economische situatie: De slechte economische situatie heeft een grote impact op het toekomstperspectief van jongeren en zorgt voor spanningen en onrust in gezinnen. Armoede is een schrijnend probleem.
- Taboe en stigma: Er rust nog steeds een taboe op mentale gezondheid. Het is voor veel mensen moeilijk om over hun problemen te praten of hulp te zoeken. Jongeren zijn vaak bang voor stigma en een slechte bejegening door professionals.
- Werk: Stress op het werk door een hoge werklast, onduidelijke taken, slechte werkomstandigheden, gebrek aan steun, en onzekerheid over de baan.
- Culturele factoren: Voor Surinaamse studenten die in het buitenland studeren, is vaak de cultuurshock en heimwee een bron van stress.
Er zijn professionals zoals psychologen, psychiaters en orthopedagogen die hulp bieden. Daarnaast is ook het Psychiatrisch Centrum Suriname (PCS) die behandelingen bied voor onder andere depressie, angststoornissen en stress.
Er zijn initiatieven om de mentale gezondheidszorg te verbeteren, zoals de crisishulplijn (114) en een kinder- en jongerentelefoon (123).
Er is ook een online platform (ehealth.sr) met gratis zelfhulpmodules.
Ondanks deze initiatieven blijft de sector ondergefinancierd en is er een dringende behoefte aan meer investeringen.
Herken de signalen vroeg – en durf op tijd op de rem te trappen. Want hoe dieper je zakt, hoe langer het klimmen wordt.