Lekken bieden een glimp van het dagelijks leven van Aung San Suu Kyi in gevangenschap
Hoofdtekst:
De hoofdstad Naypyidaw, waarin ze sinds haar arrestatie is geïsoleerd en de gewelddadige burgeroorlog voortduurt, biedt een blik op het leven van Myanmar’s voormalige leider. Sinds de militaire coup in februari 2021 heeft er weinig nieuws over Aung San Suu Kyi gelekt, die Myanmar leidde voor zes jaar voordat ze werd gearresteerd. Ze wordt streng onder controle gehouden met beperkte toegang tot de buitenwereld en alleen zelden gefilmd.
De video’s, gedateerd augustus en december 2022, laten Aung San Suu Kyi zien tijdens een rechtszaak in hetzelfde gerechtsgebouw waar de afgezette president Win Myint werd veroordeeld. Beide processen werden door de Verenigde Staten, de EU en andere landen als politiek gemotiveerd beschouwd. De zaak tegen haar duurde dertig maanden.
De beelden en logs, die aan The Guardian werden getoond door een militaire bron, bieden een lichtje op haar conditie en routine, inclusief haar zorgen over familiecontacten, die ernstig zijn verstoord en mogelijk haar leven bedreigen.
De logs dekken een paar dagen in januari en februari 2024 en bieden een gedetailleerde indruk van het leven in een speciaal gebouwde detentiecel.
Tekstblokken:
Blok 1:
“Ze denken niet dat we lijden, maar ze willen ons niet dood hebben. Het is een gevaarlijk spel.” — Sean Turnell
Voormalig regimegevangene
- Ondersteund door Aung San Suu Kyi bij de Burmese ambassade in Bangkok (WAPO IMAGES/GETTY IMAGES)
In een logboekentry wordt ze opgenomen terwijl ze een lunch eet bestaande uit “twee soepen, een stuk vis, fruit, twee stukjes chocolade en een stukje dragonfruit” – haar grootste maaltijd van de dag.
Aung San Suu Kyi ontvangt censuurcontrole kranten, waardoor ze zich bewust is van de oorlogsconflicten die haar land raken. Tijdens haar gevangenschap werden er vredesprotesten onderdrukt door de militairen, die wakker werden gemaakt door strijdkrachten die decennia lang hebben gestreden om de grenzen te verdedigen. Ze heeft jarenlang onder militaire detentie gezeten, met de militairen beschuldigd van massale misdaden. Van 1989 tot 2010 was ze onder huisarrest in haar huis in Yangon, omdat ze de uitgesproken oppositie was.
Tijdens die periode was ze toegestaan om te luisteren naar BBC World Service en Voice of America radio. In haar huidige cel is Aung San Suu Kyi niet verbonden met de buitenwereld, volgens de bron. Haar juridische team heeft geprobeerd sommige van haar verzoeken te realiseren, zoals het ontvangen van internationale boeken en Franse romans. De logs tonen dat ze urenlang leest.
In een contact met haar twee jaar geleden, nadat ze had geschreven over ‘familiezaken’, zou alles worden censureerd. “We praten niet over politiek,” zei hij. “Ik heb haar gevraagd hoe het met haar moeder ging, en ik heb haar gevraagd hoe het met haar gaat, net zoals ze doet wanneer ze schrijft.”
Hij zei dat ze hem zou zeggen: “Het maakt me zo gelukkig” als ze in Yangon thuis was, waar ze toegang had tot een internetverbinding en contact kon maken met mensen buiten het land.
“Ik ben extreem bezorgd,” zei hij. “Als je het wereldbeeld bekijkt, denken ze dat ze onder huisarrest staat, en dat is niet het geval. Ik weet niet eens of ze nog leeft. Er is geen manier om dat te controleren.”
Sean Turnell, een Australisch econoom die haar adviseur was en in 2005 werd gearresteerd en in Myanmar gevangengezet, zei dat ze na haar vrijlating in november 2022 weigerde airconditioning omdat het niet beschikbaar was voor andere gevangenen.
“Hun motieven zijn hoog profiterend,” zei hij. “Ze willen haar niet dood, ze willen haar doodziek maken. Het is een gevaarlijk spel dat ze spelen.”
Turnell herinnerde zich dat hij haar zag toen hij haar twee jaar na haar arrestatie ontmoette, toen ze “veel afgevallen was”, hoewel haar geestelijke kracht ongeschokt bleef.
Een junta-spreker zei dat Aung San Suu Kyi en Win Myint waren overgebracht naar isolatiecellen om te voorkomen dat ze extreme hitte zouden ondervinden – een claim die de bron kan wijzen op een transfer naar een militair kamp.
Over de militaire benadering van Aung San Suu Kyi, zei Turnell dat er consequenties zouden zijn als ze zou sterven in gevangenschap.
“Het zou een enorme ramp voor hen zijn,” zei hij, toevoegend dat haar dood de bondgenoten binnen de weerstand zou aanzwengelen. Binnen Myanmar, waar Aung San Suu Kyi een iconische figuur was, viel ze in populariteit na 2017, toen ze de verantwoordelijkheid nam voor de militaire misdaden tegen de Rohingya-minderheid.
De democratische activist Nilar Thien, weduwe van de dissident Ko Jimmy, die in 2018 werd geëxecuteerd wegens zijn rol in de burgeroorlog, zei dat de militairen bang waren voor Aung San Suu Kyi “omdat ze wisten dat ze de weerstand zou heropbouwen.”
Maar, voegde ze eraan toe, het protestbeweging was al begonnen toen Aung San Suu Kyi werd vrijgelaten. “Dit is een populaire opstand van het volk. En het zal blijven voortgaan.”
De junta reageerde niet op een verzoek om commentaar.
Blok 2:
Naypyidaw, de hoofdstad, waarin ze zich sinds haar arrestatie heeft geïsoleerd en de gewelddadige burgeroorlog voortduurt, biedt een blik op het leven van Myanmar’s voormalige leider. Een Myanmar-gevangenisbron, die recentelijk met de groep sprak die de materiaal in 2024 bevestigde, zei:
“Haar stem en manier van lopen blijven onveranderd,” zei de bron. “Ze draagt bloemen in haar haar – omdat ze wilde dat ze mooi bleef.”
De zorgen over de gezondheid van Aung San Suu Kyi en de medicijnen die ze ontvangt, gaan over een breed scala van problemen.
Dr. Aung Kyaw, 30, een voormalige politieke gevangene die geneeskunde studeerde, beschreef haar als “routinegericht en basaal”.
“Het behandelt alleen de symptomen van chronische ziektes,” zei hij. “Armoede, slechte voeding, gebrek aan licht, en de risico’s van de tropische zomer kunnen haar gezondheid schaden.”
Hij zei dat de temperatuur in haar cel vaak hoger dan 31 graden Celsius lag.
“De gezondheidsimplicaties van iemand die bijna 80 uur per week in een beperkte ruimte vastzit, zonder contact met familie en vrienden, hebben een enorm fysiek en mentaal effect op haar.”
De logs tonen dat haar dagen beginnen om 6:30 uur en eindigen om 8:30 uur, met de minuten die ze nodig heeft om heen en weer te lopen in de cel voor ochtendtraining, met Buddhistische gebedsbeads door de hele dag.
