Tijdens de eerste helft van juni 2025 heeft het Volksbevrijdingsleger (PLA) van China zijn maritieme en luchtoperaties in de Zuid-Chinese Zee aanzienlijk opgevoerd. Deze toename in activiteiten combineerde assertieve grijze-zone-operaties met grootschalige marinedemonstraties, wat duidt op een bewuste poging om de controle over betwiste wateren te verstevigen en het operationele bereik uit te breiden.
Chinese kustwachtvaartuigen en maritieme milities handhaafden een agressieve houding rond belangrijke betwiste gebieden, met name bij Scarborough Shoal en Second Thomas Shoal. Deze eenheden, vaak opererend in hechte formaties, volgden voortdurend bevoorradingsmissies en patrouilles van de Filipijnen. Bij meerdere geregistreerde incidenten werden waterkanonnen en hoogintensieve laserstralen gebruikt tegen bevoorradingsteams. Hoewel niet dodelijk, waren deze tactieken duidelijk bedoeld om te intimideren en te verstoren zonder directe militaire escalatie uit te lokken. Het patroon weerspiegelt een afgestemde handhaving van China’s territoriale aanspraken onder het mom van civiele wetshandhaving.
Op 3 juni vond er een incident plaats nabij Thitu Island, waarbij een vaartuig dat vermoedelijk tot de Chinese maritieme militie behoort, aan de grond liep in de rifzone van het eiland. Chinese autoriteiten speelden het voorval naar beneden, maar de snelle inzet van ondersteuningsschepen en de nabijheid van Filipijnse zeeroutes wijzen sterk op een vooraf geplande operatie om aanwezigheid te tonen en Filipijnse logistiek te bemoeilijken.
Tegelijkertijd voerde het Zuidelijk Commando van de PLA-marine het tempo van oppervlakteoperaties op, vooral in het gebied rond de Spratly-eilanden. Fregatten van het type 054A en handhavingsschepen van het type 818 rouleerden met patrouilles door betwiste zones en opereerden in gelaagde formaties die een aanhoudende, meerlaagse aanwezigheid creëerden. Deze patrouilles gingen gepaard met laagvliegende verkenningsvluchten door bemande vliegtuigen en drones, gericht op het monitoren van buitenlandse vaartuigbewegingen en het versterken van de lucht-zee-informatiepositie.
Buiten de kustwateren projecteerde China zijn maritieme macht verder in de westelijke Stille Oceaan. Voor het eerst in maanden werden beide vliegdekschepen, de Shandong en de Liaoning, gelijktijdig ingezet tijdens oefeningen op volle zee buiten de Eerste Eilandketen. Deze oefeningen omvatten operaties met carrier-luchtvaart, simulaties van anti-onderzeeër oorlogsvoering, en gezamenlijke manoeuvres met bijbehorende torpedobootjagergroepen. J-15 gevechtsvliegtuigen vanaf de vliegdekschepen voerden meerdere vluchten uit nabij het Japanse luchtruim, wat leidde tot diplomatieke spanningen na enkele nauwe onderscheppingen van Japanse verkenningsvliegtuigen.
Parallel hieraan voerden Chinese handhavingsvaartuigen symbolische havenbezoeken uit aan verschillende eilandstaten in de Stille Oceaan, waarmee Beijing zijn groeiende maritieme diplomatie etaleerde. Deze goodwill-missies, ondersteund door logistieke schepen en oceaanverkenningsplatforms, waren bedoeld om regionale banden te verdiepen en een “onschuldig” maritiem narratief te versterken te midden van toenemende spanningen.
China werkt actief aan de opbouw van een volwaardige marine.
(Bron: Geopolitieke Observatie- en Veiligheidsmonitor)