Drie jaar terug schreven we hier op 12 oktober 2022 een commentaar met als kop “Venetiaan: niet erkend, niet herkend en niet begrepen door de NPS”. Het was een gewaarwording hoe een partij die in stand is gehouden en is opgebouwd door middel van waarden en principes gedreven partij, geoccupeerd werd door een generatie opportunisten die onder alle omstandigheden in het machtscentrum wil zijn, al moet men zijn moeder daarvoor verkopen oftewel zijn jeje.
De NPS is een partij die geen waarde hecht aan haar grootse geschiedenis, met grote leiders die wapenfeiten hebben van hier tot ginder, waaronder zeker gerekend moet worden de wis- en natuurkundige en dichter Runaldo Ronald Venetiaan. Het is een staatsman geweest die in het begin als een normale politicus werd bejegend en bekritiseerd, maar zijn waarde bleek na achtereenvolgende wanprestaties van ambtsgenoten. Venetiaan is intussen in de ogen van velen een legendarische niet te evenaren president, onderdeel van een legendarische driehoek onder zijn politiek leiderschap bestaande uit Financiën-minister Humphrey Hildenberg en Centrale Bankpresident Andre Telting. Dit drietal is ook niet te evenaren gebleken.
De NPS maakt nu onder leiding van Gregory Rusland een periode van moreel faillissement mee. Want, de burger vraagt zich wel af wat de houding van de NPS zal zijn met betrekking tot bijvoorbeeld de viering van 25 februari 1980, toen de NPS-regering aan flarden werd geschoten, gevolgd door de Decembermoorden in 1982. Dat zijn allemaal daden die gerechtvaardigd zijn in de benadering van de NDP.
Maar we willen herhalen wat we iets minder dan 3 jaren terug met afschuw zagen in de NPS. Door de NPS was aan de vooravond van een raadpleging van de partijstructuren omtrent de voortzetting van de samenwerking in de huidige regeercoalitie, een lezing gehouden in oktober 2022. De bedoeling van deze lezing was om vanuit een brede overweging over te gaan tot de besluitvorming om uit de coalitie te stappen. Waarom voor voormalig staatshoofd Ronald Venetiaan werd gekozen toen, is duidelijker geworden na de inleiding van deze Surinamer. We schreven toen dat wanneer de armoede stijgt, dan ontstaat er een zee aan ruimte voor populisten. Hoe ongeschoolder de bevolking, hoe groter de ruimte voor manipulerende populisten die voor eigen politiek gewin dingen gaan roepen die het volk wil horen.
Het is pijnlijk, maar we kunnen gerust zeggen dat de gemiddelde Surinamer mislukt is op school, vooral het mannelijk deel van de bevolking. Dus, wanneer de armoede toeneemt, is het een feest voor de populisten, dan is het ‘opening jachtseizoen’.
Wij schreven in oktober 2022 met betrekking tot de lezing van voormalig staatshoofd Venetiaan, dat het respect dat wij hebben voor hem alleen maar is bevestigd. De plaats van waaruit Venetiaan naar de situatie in Suriname kijkt, is een plaats waar bijna geen enkele Surinamer heeft gestaan. Hij bekijkt de zaak vanuit een hoge helikopterview die geen enkele Surinamer heeft, want er is niemand die 3 keer president van ons land is geweest, gefungeerd heeft als DNA-lid, gediend heeft als minister en een coalitie en oppositiepartij heeft geleid. Er is geen enkele president die vanuit een diepe overtuiging, doelbewust met een strategie, stabiliteit en voorspelbaarheid heeft gebracht in een klein land dat was kapot geslagen en in chaos was. Er is ook geen staatshoofd geweest dat zo zorgvuldig zijn strategische spelers koos, bekeken vanuit de maatschappij problematiek, als Venetiaan.
Er is ook geen president die de waardigheid van het ambt van president steeds hoog wist te houden als hij dat deed. Dit deed hij door dicht bij het volk te zijn door altijd aanwezig te zijn in DNA, maar ook gepast afstand te bewaren ter vermijding van infiltratie door kwaadwilligen.
Venetiaan is niet begrepen en men vond hem arrogant, maar dat is Venetiaan nooit geweest. Hij nam zijn ambt serieus, hij was geen showman en acteur om de boel te belazeren. Hij was er om een heel zware klus te klaren, hij heeft monnikenwerk gedaan, op zijn calvinistisch, samen met zijn gelijkgestemde strategische spelers Hildenberg en Telting, die ook gedreven werden door een persoonlijke overtuiging.
Wanneer Venetiaan praat, dan moeten de jonge leden van de NPS, maar ook de rest van de samenleving aandachtig naar ons voormalig staatshoofd luisteren. Venetiaan heeft niet gegraaid in de Surinaamse pot, hij heeft corruptelingen in zijn regeerteam laten opsluiten. De zwakte van Venetiaan was dat zijn achterban zijn hoge standaarden als mens niet begrijpt en zich aangetrokken voelde tot een acteur. NPS had niet genoeg electorale steun, waardoor hij de luxe niet had om een juiste strategie naar coalitiepartners toe, toe te passen.
De VHP was een serieuze partner van de NPS, maar het belang van het kapitaal (en niet van de agrariër) was dominant. De SPA was zijn ideologie niet trouw, de rest was gewoon brandhout in termen van regeercapaciteit. Op den duur is Venetiaan wel in ruime mate erin geslaagd om zijn missie te volbrengen, maar zijn partij liet hem in de steek. Venetiaan was bezig met staatszaken en men verwachtte van hem dat hij ook de partijzaken moest behartigen, maar die tijd kan je niet hebben. Anderen hadden moeten opstaan om ervoor te waken dat de partij gehavend uit een overall gewonnen strijd kwam en die personen stonden niet op.
We zien dat binnen de NPS er door gebrek aan kader en kennis over de geschiedenis, men de rol van voormalig staatshoofd Venetiaan niet kent en begrijpt. Men erkent de hoogte niet van waaruit Venetiaan naar de zaak kan kijken oftewel er is geen vertrouwen in wat Venetiaan vanuit een eenzame hoogte ziet gebeuren in Suriname. Het is duidelijk dat Venetiaan gesproken heeft vanuit ook het perspectief van een president en een staatshoofd.
Venetiaan was een succesvolle regeerder met klinkende cijfers. Hij koos goede strategen en leed samen met zijn vrouw een voorbeeldig, intellectueel, bescheiden en christelijk calvinistisch bestaan, en daar was en is hij gelukkig in. Dat is waartoe hij Chan had opgeroepen. In principe was de taak van de huidige president heel gemakkelijk: afkijken wat Venetiaan doet en proberen hem na te doen. Dat is niet gebeurd. Venetiaan heeft alle inspanningen gestoken in nationale zaken in een zeer moeilijke periode waar hij als burger militairen die zwaaiden met handgranaten terug moest dirigeren naar het kampement, waar hij een superinflatie moest beteugelen, een burgeroorlog moest pacificeren, een nieuwe munteenheid moest invoeren en rust op het macro-economisch front moest brengen.
Venetiaan riep de opportunisten in de NPS, Greg vooraan, op om deze president te ondersteunen, omdat hij wist hoe het voelt in de steek te worden gelaten. Zijn partijgenoten hebben, terwijl hij met staatszaken bezig was als een staatsman, de partij verwaarloosd en hem daar niet in bijgestaan. De gevolgen van de corruptie vanuit de PL hebben zo hun werking gehad, het volk moet Venetiaan dankbaar zijn dat hij zijn periode heeft afgemaakt in 2005-2010.
Nu zijn populisten in de partij aan zet, geen volksleiders, maar mensen met onroerend goed in het buitenland. Het beste wat NPS eigenlijk kan doen, omdat groeien zo niet mogelijk is, is om op te gaan in de NDP en in het hoofdbestuur te gaan zitten met een aantal mensen. Dat moeten de SPA en DRS ook doen.