In een wereld waarin de waarheid een vloek is geworden, groeit een generatie die woedend wordt op iedereen die hun realiteit in twijfel trekt. Overheden en media hebben decennialang een alternatieve werkelijkheid gecreëerd, waarin kritisch denken wordt gezien als een bedreiging. Wie deze narratieven doorbreekt, wordt niet langer genegeerd – maar actief bestreden.
Neem het verhaal van Elin (24), een biologiestudente die vorige maand posters ophing met wetenschappelijke feiten over klimaatverandering. Binnen uren werd ze omsingeld door een menigte die schreeuwde dat ze “angst zaaide”.
“Ze noemden me een leugenaar, terwijl ik letterlijk onderzoeksdata liet zien”, vertelt ze. Haar posters werden verscheurd, haar social media-accounts overspoeld met haat. Autoriteiten grepen niet in; volgens hen “verstoorde ze de sociale vrede”.
Psychologen waarschuwen voor collectieve cognitieve dissonantie. “Mensen zijn zo getraind om comfortabele leugens te omarmen, dat feiten een persoonlijke aanval voelen”, legt dr. Marco Visser uit.
Dit verklaart waarom burgers zelfs vrienden of familie aanvallen die vragen stellen.
Op scholen leren kinderen al jong dat “alternatieve feiten” gevaarlijk zijn, terwijl overheidsplatforms elke afwijkende stem censureren.
Het dieptepunt kwam onlangs, toen een anonieme groep journalisten De Ontwaakten een undercover documentaire publiceerde over machtsmisbruik. Binnen een dag werd de film offline gehaald – niet door de staat, maar door duizenden burgers die massaal meldingen deden. “Ze geloven Ă©cht dat ze de wereld redden door de waarheid te vernietigen”, verzucht een van de makers.
In deze realiteit zijn de verlichters de nieuwe vijand. En hoe harder ze schreeuwen, hoe harder de menigte haar oren sluit. Wie redt ons als de redders worden aangevallen?