Veertig jaar na het overleven van staatsgeweld keren Maya Achi-vrouwen terug naar de rechtbank om gerechtigheid te eisen en daarmee een lange traditie van straffeloosheid voor misdaden tegen de menselijkheid aan te vechten.
Paulina Ixtapá Alvarado, een Maya Achi-vrouw, was 19 jaar oud toen ze net buiten de markt in Rabinal, in het noordoosten van Guatemala, door een lokale militie werd aangehouden. Het was september 1983, het hoogtepunt van de brute anti-insurgentieoorlog in Guatemala.
Ze werd naar een militaire basis gebracht, ongeveer 15 minuten van de stad. Daar werd ze 25 dagen lang illegaal vastgehouden in een kleine kamer met verschillende anderen, waaronder haar nichtje Pedrina Ixtapá Rodríguez, en minstens twee andere vrouwen. Meer dan drie weken lang werden Paulina en Pedrina, die 18 jaar oud waren, gemarteld en herhaaldelijk verkracht door leden van de lokale militie en door soldaten, die hen en hun familie en leden van de gemeenschap herhaaldelijk beschuldigden van samenzwering met de guerrillastrijders.
Een paar dagen na haar vrijlating kreeg Pedrina een miskraam, een zwangerschap die het gevolg was van de verkrachtingen die ze had ondergaan.
Zoals uitgebreid is gedocumenteerd, werd seksueel geweld gebruikt als een systematische tactiek van anti-insurgentie tijdens de 36 jaar durende burgeroorlog in Guatemala, aldus nacla.com.