De uitspraak “Mensen bepalen niet hun toekomst. Ze bepalen hun gewoonten en hun gewoonten bepalen hun toekomst” is extra relevant in de Surinaamse politiek. De manier waarop politici en burgers omgaan met macht, verantwoordelijkheid en participatie vormt direct de toekomst van het land.
Een recent voorbeeld uit de coalitiepolitiek laat zien hoe oude patronen hardnekkig zijn – en wat dat betekent voor Suriname.
Voorbeeld: Coalitie-crisis uit het verleden en gewoonten van macht
In het verleden laaide de discussie op over de verdeeldheid binnen de regeringscoalitie. Ondanks beloften van eenheid en transparantie, domineerden weer achterkamertjespolitiek en persoonlijke belangen. Dit is geen toeval, maar een gewoonte: decennialang wisselen partijen van bondgenoten zonder duidelijke visie, wat leidt tot instabiliteit.
“Het is een cyclus”, zegt politiek analist Ruben M. “Leiders focussen op korte-termijnwinst, niet op lange-termijnbeleid. Totdat die gewoonte verandert, blijft Suriname vastzitten in dezelfde patronen.”
Gewoonten veranderen, toekomst hervormen
Toch zijn er lichtpuntjes. Jongerenorganisaties en activistengroepen pleiten voor meer burgerparticipatie en accountability. Zij geloven dat nieuwe gewoonten – zoals open debat en beleidsgericht stemmen – de politieke cultuur kunnen doorbreken.
“Onze gewoonten maken ons”, zegt activist Sheila S. “Als we blijven accepteren dat politici niet luisteren, verandert er niets. Maar, als we eisen dat ze verantwoording afleggen, kan de toekomst anders zijn.”
De vraag is: Kan Suriname haar politieke gewoonten hervormen voordat die gewoonten de toekomst definitief vastleggen?