Toen de Amerikanen hun nieuwe president inaugureerden, was het niet duidelijk wat zijn impact op de Caribische regio zou zijn. We wisten wel dat Trump geen hoge pet op heeft van ontwikkelingslanden die niet hard op weg zijn rijk te worden en bewoond en bestuurd worden door gekleurde mensen.
Trump is constant bezig met executive orders te tekenen en een van ze lijkt nu wel impact te hebben op de kleine Caribische staten. Het gaat om de inzet van Cubaanse medici in de Caribische regio. Suriname is daar geen uitzondering op. De landen die Cubaanse artsen en ander medisch personeel gaan inzetten, zullen vallen onder een visum-restrictie vanuit de USA. De burgers uit die landen zullen het moeilijker hebben om in aanmerking te komen voor een Amerikaans visum. Het is mogelijk dat sommigen uit de Caribbean puur voor seizoensarbeid naar de USA verhuizen om er te werken en gelden over te maken. Daarvoor kunnen er speciale programma’s of samenwerkingsafspraken zijn over arbeidsmigratie tussen de USA en bepaalde landen in de Caribbean. Soortgelijke afspraken zijn er wel met Canada.
Tot nu toe is er niet veel gezegd vanuit de Caribbean, met uitzondering van een leider die helder en duidelijk haar standpunt kenbaar heeft gemaakt: premier Mya Mottley van Barbados. Zij heeft duidelijk aangegeven dat als ze moet kiezen tussen een USA visum en de openbare gezondheidszorg, ze openlijk voor het laatste kiest. Ze gaf in een statement aan, dat het eiland het niet zou hebben overleefd zonder de hulp van de Cubaanse medici tijdens de Covid-pandemie. De Barbadiaanse politica was de Cubanen dankbaar voor hun hulp toen. Op dit moment zouden er geen Cubaanse medici actief zijn op Barbados.
Ook voor Suriname lijkt het alsof onder deze regering afgebouwd is met Cubaanse medici.
Mya Mottley gaf aan dat het niet waar is, dat op Barbados de Cubaanse artsen minder dan de locale artsen worden betaald of dat er sprake zou zijn van mensenhandel. Cubaanse medische missies bieden cruciale ondersteuning aan verschillende Caribische gezondheidszorgsystemen, vooral in tijden van crisis.
Cuba heeft meer dan 24.000 artsen die in 56 landen werken, waarbij de missies gezondheidszorg bieden in het hele Caribisch gebied. Caribische leiders hebben gereageerd op een dreigement van de Amerikaanse overheid om visa in te trekken voor iedereen die met Cubaanse medische faciliteiten werkt of deze ondersteunt, waarbij ze beschuldigingen van dwangarbeid aanhaalden en beweerden dat deze missies “het Cubaanse regime verrijken”. Cubaanse medische missies, die artsen, verpleegkundigen en ander medisch personeel leveren, evenals medische faciliteiten, zijn cruciaal voor de gezondheidszorgsystemen in het Caribisch gebied.
Het targeten van Cubaanse medische missies is niet nieuw voor de regering van de Amerikaanse president Donald Trump. Tijdens zijn eerste termijn als president van de VS van 2017 tot 2021 legde zijn regering visumsancties op aan het wereldwijde medische programma van Cuba. Zijn regering beweerde dat deze missies neerkwamen op “mensenhandel”, omdat Cubaanse artsen naar verluidt onderbetaald worden.
Deze keer heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio beperkingen aangekondigd op visa voor overheidsfunctionarissen in Cuba en iedereen anders, wereldwijd, die door de VS als “medeplichtig” aan Cuba’s buitenlandse medische programma’s wordt beschouwd.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat de beperkingen zouden worden uitgebreid tot “huidige en voormalige ambtenaren” en ook tot de “naaste familie van dergelijke personen”. Rubio noemde het Cubaanse medische programma een vorm van “dwangarbeid” en de regering heeft gewaarschuwd dat Caribische landen die deelnemen aan deze programma’s te maken kunnen krijgen met visumbeperkingen en mogelijke gevolgen voor de handel. Er is echter geen concreet bewijs geleverd om deze beweringen te ondersteunen. Rubio zei op X dat de Verenigde Staten haar Cuba-gerelateerde visumbeperkingsbeleid uitbreiden. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft stappen ondernomen om de uitgifte van visa te beperken tot Cubaanse en medeplichtige overheidsfunctionarissen van derde landen en personen die verantwoordelijk zijn voor Cuba’s uitbuitende arbeids exportprogramma.
We zullen de verantwoordingsplicht van het Cubaanse regime voor het onderdrukken van zijn volk en degenen die profiteren van dwangarbeid bevorderen. De VS beweert dat de Cubaanse regering haar medische professionals uitbuit door een groot deel van hun loon te behouden en hun vrijheden te beperken. Terwijl sommige Cubaanse artsen zijn overgelopen en kritiek hebben geuit op de voorwaarden van het programma, zeggen veel anderen dat ze vrijwillig deelnemen. Dit suggereert dat, ongeacht wie er aan de macht is, Caribische landen waarschijnlijk nog steeds te maken zullen krijgen met diplomatieke druk vanwege hun afhankelijkheid van Cubaanse medische professionals. Sommige Caribische leiders hebben verklaard dat ze hun recht op Amerikaanse visa zullen opgeven als dat betekent dat Cubaanse medische missies behouden blijven.
Deze week hield de premier van Barbados, Mia Mottley, een vurige toespraak tot het parlement, waarin ze het Amerikaanse standpunt “oneerlijk en ongerechtvaardigd” noemde. De premier van Trinidad en Tobago, Keith Rowley, waarschuwde dat Amerikaanse inmenging in beslissingen over de gezondheidszorg in het Caribisch gebied onacceptabel was. Nu worden we uit het niets mensenhandelaren genoemd omdat we technisch personeel inhuren dat we veel betalen, zei Rowley, eraan toevoegend dat hij bereid was zijn Amerikaanse visum te verliezen. Op dezelfde manier benadrukte de premier van Saint Vincent en de Grenadines, Ralph Gonsalves, het directe effect dat Cubaanse artsen hebben op de patiëntenzorg.
En vorige week vertelde de Jamaicaanse minister van Buitenlandse Zaken Kamina Johnson Smith aan verslaggevers dat haar regering Cubaanse artsen als essentieel beschouwt. Er werken momenteel 400 Cubaanse artsen, verpleegkundigen en medisch technici in het land. In een bericht op X pleitte de Bahamaanse minister van Buitenlandse Zaken Fred Mitchell voor het Cubaanse programma en zei dat zijn regering “alle internationale best practices volgt bij het werven van arbeidskrachten”. Cuba zou een aanzienlijk deel van de salarissen van de medici inhouden en er zijn getuigenissen van artsen die beperkingen op bewegingsvrijheid, inbeslagname van paspoorten door Cubaanse autoriteiten in gastlanden en beperkingen op het meenemen van hun families bevestigen.
Het Surinaamse standpunt zal te zijner tijd wel blijken, maar het kan ook impact hebben op onze situatie hier.