Vele landen hebben er bewust aan gewerkt om van hun land een geciviliseerd land te maken, met wetten, regels en een rechtssysteem. Het volk kon rekenen op de integriteit van politie en militairen. De samenleving voelde zich veilig en beschermd.
Langzamerhand deed corruptie zijn intrede in de top en bij de burger. Vooral arme, onontwikkelde landen komen vaak in het nieuws in verband met corruptie dus denken we automatisch dat corruptie alleen in die landen zetelt. Echter ook in geciviliseerde landen probeert corruptie steeds meer voet aan de grond te krijgen. Er sijpelen steeds meer schandalen over de top naar buiten. Men handelt in drugs, besteelt het land, knoeit met de verkiezingen, politici misbruiken hun macht, agenten laten zich omkopen door criminelen, ministers frauderen, advocaten zijn handlangers van hun cliënten, kortom juist de instanties die het volk moeten beschermen blijken een broeinest van corruptie. Corruptie is een groot probleem geworden die landen wereldwijd in haar greep houdt. Hebzucht en geld zijn de wortels van dit kwaad.
Geen land is meer corruptievrij, alleen is het in het ene land erger dan in het andere. Gelukkig is er een instantie ( Transparency International (TI), een wereldwijd werkende non-profitorganisatie, die corruptie in alle landen jaarlijks blijft peilen. De corruptieperceptie-index (CPI) biedt een jaarlijks overzicht van waargenomen corruptie. Het recentste rapport van CPI laat zien dat corruptie zich als een kankergezwel verspreidt. Dit is een zorgwekkende constatering. Meer dan tweederde van de landen scoort onder de 50 op de CPI, wat duidt op ernstige corruptieproblemen. Deze lage scores benadrukken de omvang van het probleem en de noodzaak voor dringende hervormingen. Het wereldgemiddelde staat slechts op 43, wat aantoont dat de meeste landen ofwel geen vooruitgang boeken of zelfs achteruitgaan in hun strijd tegen corruptie. Regio’s als Oost-Europa, Azië, het Midden-Oosten, Afrika en Zuid- en midden Amerika, kampen met uitdagingen op het gebied van corruptie en een zwakke rechtsstaat. Dit wijst op een wereldwijde stagnatie in de strijd tegen corruptie.
Hoewel West-Europa en de EU over het algemeen hoger scoren, zorgt een afnemende politieke integriteit ervoor dat het regionale gemiddelde daalt.
Het recentste CPI-rapport werpt een verontrustend licht op de staat van corruptie wereldwijd. Het onderstreept de noodzaak voor versterkte inspanningen om corruptie aan te pakken, de rechtsstaat te versterken en transparantie en verantwoordingsplicht te bevorderen. Terwijl sommige landen vooruitgang boeken, blijft de wereldwijde strijd tegen corruptie een complexe en uitdagende taak die vastberadenheid en gecoördineerde actie vereist.
Landen met een sterke rechtsstaat en goed functionerende democratische instellingen staan vaak bovenaan de index. Democratische landen presteren over het algemeen veel beter dan autoritaire regimes bij het beheersen van corruptie.
Corruptie is heel complex en het is tijd- en plaatsgebonden. De aanpak van corruptie in het ene land, is niet direct een oplossing voor een ander land. Door de schandalen en corruptiedebatten kan men te weten komen wat er mis is in een land en wat er beter moet.
Een fenomeen dat corruptie aanwakkert is autoritair bewind. Er wordt vaak gezegd dat politieke macht komt uit de loop van een geweer. Tegenwoordig komen landen daar niet zo gemakkelijk meer mee weg. Daarom maken autoritaire regeringsleiders steeds vaker gebruik van slimme trucs om mensen de mond te snoeren en te onderdrukken bijvoorbeeld het opsluiten van activisten en de journalistiek aan banden leggen. Leiders bepalen de koers en iedereen die een andere koers voor ogen heeft, is niet alleen tegenstander, maar wordt ook als gevaarlijk bestempeld. (regime Assad) Via wetgeving proberen ze dan hun absolute macht af te dwingen. Zij worden rijker en het arme volk betaalt de prijs. Bijvoorbeeld Premier Viktor Orbán heeft min of meer het hele parlement naar zijn hand gezet door kiesdistricten te veranderen. Vervolgens pakte hij journalisten en media aan. Daarna ging hij door met advocaten en onderwijsinstellingen.
Jammer genoeg krijgt de jeugd, door corruptie, niet de juiste voorbeeldfiguren voorgeschoteld. De symptomen van crimineel gedrag (afpersing en bedreiging) zijn al op jonge leeftijd waar te nemen.
Corruptie tast het vertrouwen van het publiek in politieke leiders en democratie verder aan. Het is duidelijk dat er wereldwijd hard en snel ingegrepen moet worden, maar hoe?
– Regeringen moeten de checks and balances versterken. – de invloed van groot geld in de politiek beperken.
– zorgen voor een brede inbreng in de politieke besluitvorming.
– Overheidsbeleid en -middelen moeten niet worden bepaald door economische macht of politieke invloed, maar door eerlijk overleg en onpartijdige budgettaire toewijzing.
– Belangenverstrengeling moet aan banden.
– De inkomsten voor politieke campagnes en het regulieren hiervan moeten openbaar worden gemaakt.
– Eerlijke en vrije verkiezingen houden, zodat er geen sprake kan zijn van omkoping van stemmen.
– Geen voorkeursbehandeling geven aan partijloyalisten.
– En tenslotte moet een regering de scheiding der machten respecteren, de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht waarborgen.
“Corruption is a cancer that eats away at a citizen’s faith in democracy, diminishes the instinct for innovation and creativity” (Joe Biden)
Josta Vaseur