Sinds het aantreden van VS-president Donald Trump heeft er een verschuiving plaatsgevonden in de Amerikaanse geopolitieke strategie, vooral ten aanzien van Zuid-Amerika. Trump streeft naar een terugkeer naar het Monroe Doctrine-model, een beleid uit 1823 dat Europese inmenging in de Amerika’s verbood en stelde dat de westelijke hemisfeer onder de exclusieve invloedssfeer van de VS valt om regionale stabiliteit te bevorderen.
In de context van vandaag wordt niet Europa, maar China als voornaamste rivaal gezien.
De Verenigde Staten beschouwt de groeiende invloed van China in de regio als een bedreiging, zowel economisch als militair. De VS minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio benadrukte tijdens zijn bezoek aan Panama het belang van Amerika’s strategische belangen en sprak zijn zorgen uit over de verhoogde Chinese controle over het Panamakanaal.
Zowel Trump als Rubio zien china als het grootste gevaar voor de VS.
Amerikaanse druk heeft ertoe geleid dat de Panamese regering besloot om de samenwerking binnen China’s Belt and Road Initiative (BRI) niet te verlengen. Dit wereldwijde infrastructuurproject, gelanceerd door China in 2013, heeft miljoenen dollars aan investeringen naar meer dan 150 landen gebracht, waaronder Suriname.
Suriname heeft ook een overeenkomst met China ondertekend voor deelname aan het BRI, wat resulteerde in aanzienlijke leningen die moeilijk terugbetaalbaar blijken. Daarnaast hebben Chinese staatsburgers grote vrijheid om in het land te investeren, wat zichtbaar is in verschillende sectoren van het bedrijfsleven.
De Surinaamse regering overweegt momenteel een overeenkomst met het Chinese bauxietbedrijf Chinalco voor de exploitatie van ruwe bauxiet, gedreven door China’s behoefte aan grondstoffen om haar economie draaiende te houden. China heeft ook de voormalige Iamgold-goudmijn in handen gekregen.
Als Suriname in het vizier van de VS komt, kan er druk ontstaan om de banden met het BRI te herzien. Een conflict met China kan aanzienlijke economische gevolgen hebben, vooral gezien de schuldenlast en de invloed binnen het bedrijfsleven.
Uiteindelijk zal Suriname moeten kiezen tussen aansluiting bij de VS of verdergaande samenwerking met China. Hoewel het Chinese vasteland geografisch ver weg is, blijven de VS eisen stellen door hun macht en bieden zij soms financiële hulp en projecten. China daarentegen verstrekt leningen en behoudt indirecte controle over de economie en regeringen. Het is een delicate balans voor een kleine economie als Suriname, die zich in deze geopolitieke dynamiek bevindt.
