Eerst een kort verhaaltje als inleiding. Een man zat in zijn kantoor aan zijn bureau te werken. Hij was bezig wat plannen uit te werken. Hij werd echter steeds gestoord door mensen die binnenvielen en over zijn schouder meekeken en continu hun mening gaven of het werk bekritiseerden. Om rustig te kunnen werken, maakte de man een kopie van hetgeen hij had uitgewerkt en hing het op het prikbord met de mededeling: ”Wie fouten in deze plannen vindt of een beter idee heeft, mag een kruisje op die plek plaatsen, dan kan ik het later bekijken.”
Toen hij later naar het prikbord liep en naar zijn plannen keek, zag hij dat het haast onleesbaar was geworden omdat er zoveel kruisjes waren geplaatst. Zoveel mensen hadden dus kritiek op de plannen. Hij maakte een nieuwe kopie van de plannen en hing het weer op het prikbord. Dit keer met de mededeling: “Wie een beter idee heeft, gelieve het alsjeblieft hier aan te geven.”
Toen hij later naar het prikbord liep, zag hij dat er geen correcties waren aangebracht. De plannen zagen er nog net zo uit als toen hij het had opgehangen. Dat vond hij heel vreemd, vooral omdat hetzelfde werk vol kruisjes had gezeten en dat vertelde hij aan een oudere collega. Die antwoordde: “ach man dat bewijst alleen maar dat er altijd meer betweters rondlopen die fouten zoeken en vinden maar dat er jammer genoeg weinig mensen zijn die het beter kunnen doen. Je kent vast het spreekwoord: ‘de beste stuurlui staan aan wal’. Dat betekent dat je aan wal precies weet hoe je een schip zou moeten besturen. En aan wal klopt het altijd, maar zodra het in de praktijk moet worden getoetst, gaat het mis.” De jongeman antwoordde:” Dan klopt dit spreekwoord niet.
Niet de beste stuurlui blijven aan wal hangen, maar de dwaze betweters. Die beste stuurlui zijn namelijk mannen en vrouwen die zich inzetten om vakmanschap te laten zien.”
De moraal van dit verhaal is: Het heeft geen zin om te roepen om fouten als je weet dat jij het niet beter kan doen.
Dit fenomeen komt maar al te vaak voor onder ons mensen. Het is de mens eigen om overal commentaar op te willen geven of zijn mening te spuien over ideeën of creaties van anderen.
Kortom de ene mens denkt het altijd beter te weten dan de ander.
Voorbeelden hiervan zijn de politieke leiders die op hun podia roepen het beter te weten en beter te zullen doen dan de ander. Jammer genoeg blijft het vaak bij woorden want zodra ze zich in de praktijk moeten bewijzen, gaan ze af als een gieter. Bekritiseer daarom een ander nooit op gronden waar jezelf niet loodrecht op kan staan. Hoe meer aarde je gooit, hoe losser de bodem waarop je staat komt te staan.
Toch is kritisch zijn heel gezond, het houdt mensen scherp en is daarom welkom. Er is echter opbouwende kritiek en afbrekende kritiek en alleen met opbouwende kritiek kan er iets positiefs bereikt worden. Kritiek moet namelijk de groei van een mens voeden, zonder zijn wortels te vernietigen. Het tegengestelde saboteert alleen maar de vooruitgang.
Jammer genoeg kiest men er steeds voor om afbrekend, haatdragend, tegendraads, opruiend en respectloos bezig te zijn. Er wordt met veel plezier gesproken over andermans fouten en mislukkingen. De enige smaak van succes die sommige mensen hebben, is als ze een hap uit je nemen.
Er zijn verschillende redenen waarom mensen zich zo gedragen. Enkelen doen dat omdat ze behoefte hebben aan positieve erkenning voor hun harde werken. Wanneer ze die erkenning niet positief krijgen, proberen ze deze op een negatieve manier te krijgen door kritiek te leveren op het werk of de ideeën van een ander. Ook jaloezie kan hier debet aan zijn omdat men het niet kan aanzien dat een ander slaagt waar zij hebben gefaald. Er zijn ook mensen die uit wrok of racisme de ontwikkeling van de ander saboteren. Wie dat doet, laat zijn persoonlijke wrok zwaarder wegen dan eerlijkheid en integriteit zijn.
Tenslotte, mensen die constant bekritiseren, reflecteren doorgaans meer over zichzelf en hun persoonlijke overtuigingen dan over de jouwe. Kritiek wijst vaak de weg naar je eigen onzekerheden, het is een slimme afleidingsmanoeuvre: je bekritiseert de ander zodat je niet je eigen tekortkomingen hoeft toe te geven.
Geen mens is perfect, maar je kan wel een open geest houden, want alleen zij die een open geest hebben, kunnen hun hart open stellen. Probeer niet de peper te zijn in de ogen van de ander, maar het zout op hun tong. Het is altijd mogelijk dat het idee van een ander beter te realiseren is en in de praktijk beter zal uitpakken. Geef dat dan gewoon toe, daar kan je alleen maar van leren en groeien. Laat je ego je niet in de weg staan.
Beste mensen, het is niet het verschil van denken en creëren dat remmend werkt, het is het onvermogen in ons mensen om die verschillen te herkennen en vooral te accepteren.
“Different roads sometimes lead to the same castle.”
Josta Vaseur