In de media is zeer interessant nieuws gemeld met betrekking tot pogingen in DNA om dubbele banen van DNA-leden aan banden te leggen. Er is in Suriname veel discussie geweest over het feit dat er DNA-leden zijn, die naast hun functie van DNA-lid, waarvoor men een ruime vergoeding toucheert, ook een functie heeft op een ministerie. Men is dan beleidsadviseur of heeft men een directiefunctie. Een van de bezwaren tegen dit systeem is, dat men als DNA-lid in DNA zich kritisch moet opstellen tegenover het beleid dat men heeft helpen vormgeven op het eigen ministerie.
Maar, groeiend is ook het bezwaar in budgettair opzicht: mensen verdienen twee vergoedingen of lonen zonder een volle dagtaak ermee bezig te zijn. Er is namelijk in DNA een meer dringende noodzaak om aanwezig te zijn dan op het ministerie. Het gevolg is dat men nagenoeg afwezig is op het departement en aan het eind van de maand een salaris ontvangt zonder ervoor te werken.
Er is vanuit de samenleving kritiek op de dubbele functies, maar ook de pensioenen die aan de hoge ambten kleven. Dan denken we aan de vergoeding die DNA-leden na een aantal jaren te hebben gediend, blijven ontvangen. Ook het pensioen van ministers die minimaal 1 jaar hebben gediend en niet oneervol zijn ontslagen is een bron van ergernis bij de samenleving. Deze uitgaven zouden ook helpen aan de druk die er is op de staatskas en de personele uitgaven die in Suriname heel hoog zijn. Over de pensioenen zijn er geen stappen ondernemen om daar enigszins te knippen.
De aangelegenheid van de dubbele functies was onderdeel van de verkiezingscampagnes in 2020. Er zijn DNA-leden die openlijk het systeem hebben verworpen vanwege redenen die te maken hebben met een zekere ideologie, maar het kan ook te maken hebben met andere bezigheden die mensen zouden weerhouden om ambtenaar op een ministerie te spelen.
Door de DNA-leden Gajadien, Kanapé en Ramsukul is nu een wetsvoorstel (initiatiefwet) in DNA gebracht om aan de dubbele functies die men in het wetgevende en het uitvoerende heeft, paal en perk te stellen. Er is een wetsvoorstel ingediend om de dubbele functies te dwarsbomen. In de media is gemeld, dat ongeveer de helft van de DNA-leden naast het ambt van DNA-lid, ook een betrekking heeft ergens bij de overheid. Het voorstel betekent voor deze DNA-leden een regelrechte aanspraak op hun portemonnee. Maar, de wet zorgt niet voor onzekerheid, omdat er een garantie zou zijn dat men na de vervulling van de functie van DNA, terug mag keren in de functie die men bekleedde voordat men DNA-lid werd.
Maatregelen tegen de dubbele functies maken deel uit van de verkiezingsbeloften van de VHP. Uiteindelijk draait het allemaal om de overheidsuitgaven. Er staat in het verkiezingsprogramma dat er verkeerd beleid gevoerd is voor 2020, er is een verspillend beleid gevoerd, er zijn verkeerde keuzes gemaakt en corruptie viert hoogtij. De rijkdommen zijn niet bij u gekomen, staat in het programma, maar bij een heel kleine groep politici en hun vrienden en familie, en deels verpand aan buitenlanders.
Het initiatief van de DNA-leden komt hierop neer dat in de periode waarin men DNA-lid is, men geen nevenbetrekking bij de overheid mag vervullen. Het maakt dan niet uit of deze betrekking tegen betaling is of niet. De ratio om de dubbele functie te blokkeren is helder: om te komen tot een goede vervulling van het ambt van DNA-lid. Ook is de blokkade er om ervoor te zorgen dat de onpartijdigheid en onafhankelijkheid van de DNA-leden niet in het geding komen. Het ambt van DNA-lid wordt aangemerkt als een voltijdse baan. De regeling gaat daarop neerkomen dat een ambtenaar van rechtswege op non-actief is, zodra hij lid wordt van DNA. Hij blijft ontheven zolang hij DNA-lid blijft. Gedurende deze periode waarin hij ontheven is, maakt hij geen aanspraak op salaris en/of emolumenten die gekoppeld zijn aan de functie waaruit hij ontheven is. De vraag rijst dan of het DNA-lid wel een betrekking mag hebben in de private sector.
Het is wel de bedoeling om het verbod ook te laten gelden voor betrekking bij parastatale betrekkingen zoals staatsbedrijven of het uitvoeren van opdrachten voor deze organisaties. Dat moet ook in de wet worden geregeld of geblokkeerd of moet toegestaan zijn van een betrekking in de private sector worden toegelicht. Opmerkelijk is dat het de bedoeling is dat het DNA-lid na het einde van het lidmaatschap van DNA, van rechtswege weer ambtenaar wordt. De vraag rijst of de ambtenaar in dezelfde of een gelijkwaardige functie moet terugkeren. Is het in dezelfde functie, dan kan het zijn dat functies bezet blijven en alleen tijdelijk ingevuld zullen worden door vervangers. Dit is dan voor zover zo een vervanging volgens de personeelswet 5 jaar of 10 jaar of langer tijdelijk mag zijn. Bovendien zijn er organisaties met vastgestelde formatie sterktes. Wanneer dan een persoon voor langere tijd ontheven is, kan het bezetten van zo een functie gevolgen hebben voor de output van de organisatie.
Opmerkelijk is ook het voornemen om DNA-leden die 1 termijn DNA-lid zijn geweest en 55 jaar of ouder zijn, de optie te gunnen om in overheidsdienst te treden in de functie van beleidsadviseur of hoger. Dat is dus beleidsadviseur, onderdirecteur of hoger. De vraag rijst of deze voorgenomen regel in lijn is met het PSR-programma waarmee men bezig is. Wat als men deze voormalige DNA-leden niet kan inzetten, omdat ze de vereiste competenties niet beschikken? Dus hier schuilt dan weer het gevaar van het betaald worden zonder te presteren: dat is iets dat men juist met de wetswijziging wil bestrijden.
