De functie van minister is een enorme verantwoordelijkheid voor wetgeving en beleid. In eerste instantie wordt de kandidaat gezocht in de politieke zone. Het komt echter ook geregeld voor dat niet-politici in aanmerking komen voor de ministersposten. Meestal zijn zij dan wel lid van een politieke partij, en beschikken zij door hun carrière of achtergrond over zoveel deskundigheid dat zij ‘ministeriabel’ geacht worden. Bijvoorbeeld hoogleraren.
Normaal moet aan de benoeming van een minister, een hele procedure aan voorafgaan. De kandidaten die worden voorgedragen, moeten gescreend worden om te kijken of er enig beletsel is tot hun benoeming. Er wordt bijvoorbeeld gekeken of ze een strafblad hebben of een gevaar vormen voor de democratische rechtsorde of de een of andere smet op hun naam hebben. Om belangenverstrengeling te vermijden moet zo’n kandidaat alle betaalde en onbetaalde functies en nevenfuncties neerleggen. Ook wordt er een medisch onderzoek geëist om te kunnen vaststellen of de kandidaat opgewassen is tegen de zware fysieke en psychische eisen die een ministerschap met zich meebrengt. Voordat ze worden benoemd, leggen de ministers een ambtseed af, waarbij zij trouw aan de Grondwet en een getrouwe vervulling van hun ambt zweren. Schending van de eed of belofte is een ambtsmisdrijf, waarvoor men strafrechtelijk vervolgd kan worden. In alle geciviliseerde landen is dit de procedure die er wordt gevolgd voordat er een man of vrouw tot minister mag worden benoemd. Deze procedure staat garant voor een goed rolmodel. En als hij zich tijdens het vervullen van zijn functie schuldig maakt aan onfatsoenlijk of corrupt gedrag, leugen en bedrog, moet hij onmiddellijk zijn functie neerleggen.
Of deze benoemingsprocedure ook in Suriname wordt toegepast, is niet te merken. Er vindt geen screening van de kandidaten plaats. Vooral bij de vorige regering was het schering en inslag om benoemingen als snoepjes uit te delen. Men keek niet naar deskundigheid, integriteit of de juiste papieren, maar benoemde meestal op basis van gunsten verlening. Vandaar de vele reshuffels. Het is fataal voor een land als een regering wordt bemand door zoveel niet capabele mensen. Het is in Suriname zelfs al twee keer voorgekomen dat een veroordeelde crimineel president en VP werd. Dat er bij de verschillende instanties benoemingen op verkeerde basis hebben plaatsgevonden, blijkt uit het aantal corrupte en frauduleuze handelingen die achteraf aan het licht komen. Daar waar immoraliteit sterker aanwezig is dan moraliteit, zal criminaliteit zegevieren. Het moet gezegd worden dat in de huidige regering veel meer deskundigheid en fatsoen zit.
Nog een belangrijk onderdeel bij het benoemen van ministers is het gedrag tijdens het vervullen van de functie. Before you call yourself ‘the man’, learn first to be a moral person.” Een ministerfunctie hoort hand in hand te gaan met een bepaalde mate aan fatsoen, moraal en etiquette. Iemand in zo’n rolmodel moet weten wat hij zegt en hoe hij het zegt, hoe hij zich in het openbaar presenteert. Ook moet je eerlijk aan jezelf kunnen toegeven of je wel of niet geschikt bent om zo’n functie te vervullen. Het moet niet zo zijn dat je die functie opeist om je ego te strelen, terwijl je weet dat je er nog niet klaar voor bent. Niet je ego moet voorop staan maar het landsbelang. Neem bijvoorbeeld de heer Bee, die is er meer dan klaar voor om de voorzittersfunctie in de DNA te vervullen en de functie van VP zou hem ook heel goed afgaan. De heer Achaibersing vervult de functie van minister op een waardige en deskundige manier. Beide mannen stralen rust, deskundigheid en fatsoen uit. Waardigheid bestaat niet in het bezitten van eer, maar in het verdienen ervan. Om als jungle commandant de binnenlandse troepen te leiden, ging Brunswijk goed af. Daar paste het dominante gedrag perfect. Maar de functie van VP vereist weer iets anders. De VP heeft vaker met zijn gedrag laten zien dat hij nog niet klaar is om zo’n belangrijke functie te vervullen. Als hem een vraag wordt gesteld, zegt hij:”Oen no aksie mi law sanie of ik doe wat ik wil, ik draai mijn benoemingen niet terug, doe die misdaad af met een boete.” Zulke dominante, respectloze uitspraken getuigen niet van fatsoen of respect naar het volk. Ook met geld gooien naar het volk is denigrerend. You can’t force someone to respect you, but you can refuse to be disrespected, dus moet het volk zo’n behandeling van de VP niet pikken. Het volk kan hem opvoeden. In plaats van hem dit gedrag te verwijten, moet men medelijden met hem hebben. De arme man weet niet beter. Het enige dat hem wel verweten kan worden, is dat hij weigert toe te geven, dat hij er nog niet klaar voor is om zo’n functie te vervullen. Wie zichzelf niet respecteert, kan nooit anderen respecteren.Het zou mooi zijn als in Suriname, de voorbeeldfuncties zouden worden bemand door, mensen die van tevoren goed gescreend zijn. Zo alleen kunnen er weer fatsoenlijke rolmodellen worden neergezet. Voordat president Venetiaan afzwaaide, had hij een wet moeten maken die aangaf dat mensen met een strafblad of een smet op hun naam, nooit een topfunctie mogen bekleden. De huidige regering kan deze fout nog herstellen door deze wet alsnog te maken.
“Respect for ourselves guides our morals; respect for others guides our manners”
Josta Vaseur
