Suriname is altijd een multi-etnische samenleving geweest. Voor andere landen was het onbegrijpelijk dat zo’n mozaïek aan rassen in vrede met elkaar kon leven. Er was sociale controle en er werd met elkaar gedeeld en samengewerkt. Men keek naar elkaar en zag geen ras maar een medemens, een Surinamer. Die tijd behoort jammer genoeg tot het verleden. De politiek heeft een sleutelrol gespeeld in deze verandering. Alle rassen werden vertegenwoordigd door een bepaalde politieke partij en de mensen verwachtten toen ook dat hun politieke leider zijn ras zou bevoordelen en de leider rekende op hun stem.
Pengel en Lachmon hebben samen geprobeerd daar verandering in te brengen. Ze streefden naar eenheid onder de bevolking. Het mocht niet baten. De apartheid manifesteerde zich. Eerst stilzwijgend toen alsmaar luider waren er zinnen te horen als: “Die regering bestaat meer uit creolen of in die regering hebben meer Hindoestanen een functie gekregen.” De regering Bouterse claimde dat zij de enige regering waren waarin alle rassen vertegenwoordigd waren. Men probeerde met deze populistische zin stemmen te winnen. De andere politieke partijen namen dit foefje over met het gevolg dat iedereen begon te roepen dat alle rassen in hun partij vertegenwoordigd waren, maar de realiteit, liet dit veel te wensen over.
De huidige situatie is dat discriminatie en racisme niet meer sluimerend maar openlijk aanwezig zijn. Niet alleen in eigen land maar ook in het buitenland verliest Suriname zijn imago van ‘alle rassen leven in harmonie met elkaar.’
Vooral sinds het aantreden van deze regering is er alsmaar te horen: ”Zie je wel, hij benoemt alleen Hindoestanen. Hij benoemt alleen marrons. Men kijkt nu naar elkaar en ziet geen medemens of Surinamer meer, maar alleen ras. Men neemt selectief waar en ziet wat men wil zien. Men kijkt naar het regeerteam van Santokhi en ziet alleen het Hindoestaanse ras en niet hun kundigheid. De creolen die daarin vertegenwoordigd zijn, lijken onzichtbaar.
Het zou juist zijn als men keek en geen Hindoestaan, geen Chinees, geen Javaan of marrons zou zien maar gewoon een medemens, een landgenoot, een Surinamer die een functie bekleedt waarin hij of zij goed werk voor Suriname verricht. Dus waar er op gelet en over geoordeeld moet worden, is of die Surinamer de juiste papieren, de goede inzet en de integriteit voor die job heeft.
Mensen die etnisch blijven kijken en oordelen, hebben nog steeds niet geaccepteerd dat we allemaal Surinamers, één natie zijn die zich samen moet inzetten voor het land. En als een bepaald ras in aantal overheerst, mag dat geen belemmering zijn tot benoemen.
Surinamers zitten al heel lang vast in een etnisch keurslijf. Om daar los van te komen, moeten we eerst gaan accepteren dat er maar één ras bestaat, namelijk alleen het menselijk ras. Deze mindshift komt niet van de ene op de andere dag. Het is een training van elke dag. A change is not out there; it is inside of you, dus begin bij jezelf als je een verandering wilt. Neem afstand van mensen die etnisch denken. Mensen nemen dat wat ze graag willen zien, eerder voor waar aan dan dat wat ze liever niet willen zien. Mensen zijn geneigd om te zien wat ze hopen te zien, in plaats van wat ze liever niet zien. Ze horen ook eerder de woorden die ze graag willen horen dan de woorden die ze liever niet horen. Ik hoorde laatst iemand zeggen, “Santokhi heeft met Ramlall weer een Hindoestaan benoemd.” De reactie van de toehoorder was terecht:” ‘je bedoelt dat er weer een zeer kundige Surinamer is benoemd die een aanwinst zal zijn.” Het is een kwestie van kijken en objectief interpreteren.
Beste mensen, naar elkaar kijken op basis van etniciteit brengt geen vooruitgang.
- Door etnisch te kijken, plaats je ergens een hokje omheen en dat maakt dat jouw wereld onnodig kleiner wordt. Je wordt dan blind voor wat er daadwerkelijk te ervaren is. Zo loop je mogelijk veel ervaring, inspiratie en inzichten mis.
- Stoppen om op zo’n manier te kijken en te oordelen, moet gezien worden als een geschenk aan jezelf. Het maakt namelijk je leven leuker en lichter.
- Een oordeel is een belangrijke boodschapper, het zegt namelijk iets over jezelf. Probeer er dus achter te komen waar jouw oordelen vandaan komen. Oordelen gebeurt vaak ondoordacht en automatisch. Veel belangrijker is het om dat oordeel te observeren met enige afstand:’ wat denk ik nu en wat zegt dat over mij?’ Het probleem is namelijk dat mensen zich vaak identificeren met hun oordeel. Het oordeel doet zich aan je voor alsof het waar is, alsof het een feitelijke waarneming is. Pas als je in de gaten hebt dat je die conclusies zelf trekt, dat je zelf een bepaalde bril op hebt, zal je blik veel ruimer worden.
Tenslotte, we zijn allemaal Surinamers. Dat betekent dat we een mozaïek aan identiteiten zijn die in één land verblijven. Een eenheid in verscheidenheid, een kleurrijk en vrij volk dat in één land, onder één vlag samen bouwt aan één front. Wie zich zo opstelt, zal voortaan kijken en niet verschillende rassen zien maar slechts één ras, namelijk het menselijke ras.
“The secret of change is to focus all of your energy not on maintain the old but on building the new”
Josta Vaseur
