Meer dan 12% van de mensheid is deel van de 3 miljoen coƶperaties in de wereld. De grootste 300 coƶperaties hebben een jaarlijkse omzet van 2.146 miljard USD per jaar volgens de World Cooperative Monitor (2020). Vandaag 3 juli wordt de Internationale Dag van Coƶperaties gevierd onder het thema: āSamen beter opbouwenā. Coƶperaties zullen over de hele wereld laten zien hoe ze de covid-19 pandemie die ook een economische crisis veroorzaakt, met solidariteit en veerkracht het hoofd bieden en zorgen voor herstel. Op het gebied van gezondheid, landbouw, productie, detailhandel, financiĆ«n, huisvesting, werkgelegenheid, onderwijs, sociale diensten en vele andere gebieden waar coƶperaties worden gevonden, blijven de meer dan een miljard coƶperatieleden wereldwijd bewijzen dat niemand een crisis hoeft te doorstaan zoals de pandemie op zich. In Suriname heeft door corruptie die door de politiek is aangestuurd en door infiltratie in coƶperatiebesturen, de coƶperatie een ietwat aangetast imago. Er zijn zo landbouwcoƶperaties geweest die de landbouw in hun gebied niet hebben gestimuleerd, maar zich alleen hebben toegelegd op het verdelen, verkopen en herverkopen van grond. Coƶperaties zijn het model om de agrarische productie in Suriname ter hand te nemen met de nadruk op de kleine en de middelgrote ondernemingen. Er zijn in Suriname geen instituten die effectief en efficiĆ«nt de oprichting van coƶperaties bevorderen. Vooral in de productiesectoren, op het platteland en het binnenland en niet alleen voor vrouwen en jongeren maar ook voor mannen, kunnen coƶperaties worden gebruikt om mensen de productie in te krijgen. In Suriname is een autoriteit noodzakelijk om coƶperaties te bevorderen. De coƶperatie is een mensgericht bedrijfsmodel, ondersteund door de coƶperatieve waarden van zelfhulp en solidariteit en de ethische waarden van sociale verantwoordelijkheid en zorg voor de gemeenschap. Coƶperaties kunnen ongelijkheid verminderen, zorgen voor verdeling van de welvaart en ook reageren op de onmiddellijke gevolgen van covid-19. De Dag van de Coƶperaties is officieel uitgeroepen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op de honderdste verjaardag van de Internationale Coƶperaties Associatie in 1995. De Internationale Dag van de Coƶperaties jaarlijks wordt gevierd op de eerste zaterdag van juli. In Suriname kunnen coƶperaties opgericht worden voor verschillende vormen van landbouw, de verschillende vormen van veeteelt, bijenteelt en de vormen van visserij. Maar ook in de mijnbouw, in het toerisme en in de volkswoningbouw kunnen coƶperaties worden opgericht. De meest succesvol zijn in Suriname de kredietcoƶperaties, waarvan enkele zelf uitgegroeid zijn tot en de status hebben van banken. Het minst succesvol zijn de landbouwcoƶperaties, en dat komt door het onderlinge wantrouwen tussen de producenten in de verschillende subsectoren. Men is eerder vijand en concurrent dan lotgenoot en partner.
De coƶperatie (co-op) is een vorm van zelforganisatie van producenten, verbruikers of werknemers, gericht op het vergroten van economische macht en het behalen van schaalvoordeel. Coƶperaties hebben een belangrijke rol gespeeld in de economische emancipatie van grote groepen van de bevolking, vooral rond de eeuwwisseling van de 19de naar de 20e eeuw. Via de coƶperatie konden producenten (vooral boeren in Europa, AziĆ« en Latijns Amerika) en consumenten zich verenigen en zo gezamenlijk doelen bereiken die voor elk individu onbereikbaar zouden zijn geweest, vooral op het gebied van investeringen. Dit geldt in minder mate voor Suriname en de oorzaak is corruptie. Misschien is het meest tekenend de moord op de voorzitter van een landbouwcoƶperatievoorzitter in Wanica die landbouwgronden die hij onder zijn beheer had, tegelijk aan meerdere kopers verkocht. Door een koper werd hij doodgekapt. De regering heeft coƶperaties decennialang verwaarloosd en er zijn geen ngoās die het vacuüm hebben opgevuld. Wereldwijd zijn er heel veel coƶperaties actief. In 1760 werden reeds coƶperatieve meelfabrieken geopend in Woolwich en Chatham (Engeland). De arbeiders waren eigenaren van de fabriek en konden niet alleen meel, maar ook brood, boter en zelfs thee en suiker van de fabriek kopen. Robert Owen (1771-1858) werd door het idee geĆÆnspireerd. In 1816 stelde hij aan het Britse parlement voor coƶperatieve gemeenschappen op te richten. Dit leidde weer tot de oprichting van het tijdschrift āThe Co-operatorā, dat instructies bevatte voor het oprichten en besturen van een coƶperatieve gemeenschap. Die coƶperatieve gedachte lag naast de winkels in 1867 ook ten grondslag aan de oprichting van een woningbouwvereniging in de Engelse plaats Rochdale. In Suriname klaagt de helft van de bevolking over woningnood, maar door onderontwikkeling en asociaal gedrag zijn deze mensen aan de onderlaag van de samenleving nooit gekomen tot woningbouwcorporaties. Men ziet in Nederland hoe het allemaal merkt, maar de Surinamer die daar woont en zogenaamd begaan is met het lot van zijn broeders hier, moet nog geboren worden die hier het model als (ervarings)deskundige implanteert. De deskundigheid over allerlei soorten coƶperaties is er zat in de wereld, maar de regeringen hebben het initiatief overgelaten aan de burger. En die is zodanig onderontwikkeld dat die zich niet kan behelpen.
