deel 2
Hoe zijn de drie groepen in deel 1 genoemd, verwikkeld in dit spanningsveld? Tegen het einde van 2019 slaat het SARS-2 virus toe vanuit Wuhan, China. De burgers, de politiek (regering) en de wetenschap (medische specialisten) zijn ontspannen over dit virus hopend dat, zoals het Ebola virus, wij in Suriname slechts hierover in de krant zouden lezen of op de beeldbuis naar de rapporten zouden kijken en ons veilig voelen in Suriname. Enkele stemmen gingen op om voorzichtig te zijn met de in reis van de Chinezen vanuit China. Maar over het algemeen voelden wij ons veilig. Tot er na enkele weken bezorgdheid ontstond dat, volgens de wetenschappelijke feiten komende van de WHO, gesuggereerd werd dat dit virus heel virulent was en dat er gezondheidswerkers in China aan de gevolgen van de virusinfectie kwamen te overlijden. Verder, verspreidde het virus zich zo snel naar Europa en Amerika, dat de overheid in Suriname begon met het opzetten van een COVID-19 managementteam. We leken gezegend te zijn in Suriname na de eerste twee maanden met minder dan 5 doden. De burger waande zich nog steeds veilig, de overheid (politiek) kon zich op de borst slaan dat zij aan de verwachting van de burger voldeed en de wetenschap (medische specialisten) dachten dat met de kennis van de andere SARS-2 virussen en de recente ontwikkelingen in het ontcijferen van de genetische code, de klus niet al te moeilijk zou zijn. Jammer genoeg bleek de aanpak van deze pandemie in de praktijk niet zo gemakkelijk als de theoretische hypothesen suggereerden.
Naar mijn mening heeft het managementteam een cruciale fout gemaakt door het menselijk gedrag te onderschatten. Men heeft meer de nadruk gelegd op de fysieke geneeskunde (physical medicine) dan de gedragsgeneeskunde (behavioral medicine). De verwachting was dat men informatie via de media (TV, krant en radio) kon verspreiden en de sympathie van de doorsnee burger zou winnen. Wat de wetenschap en de politiek niet in acht hebben genomen is dat de mens van nature zelfzuchtig is (zie Pyramide van Maslow) en hun persoonlijke behoeften de voorkeur genieten boven het gemeenschappelijk welzijn. Volgens de statistieken heeft Suriname grotendeels een jonge bevolking. Bij de jongvolwassenen (18-25 jaar) is het brein cognitief nog niet helemaal ontwikkeld en worden over het algemeen impulsieve beslissingen gemaakt. Deze beslissingen zijn vaak het gevolg van een kortzichtige visie en ze houden vaak geen rekening met de gevolgen op langtermijn. Wij hebben dat duidelijk gezien bij het negeren van de avondklok, het houden van geheime feestjes, het niet dragen van mond- en neuskapjes enz. In feite is het deze groep die denkt dat ze onsterfelijk is, of dat ze geen levensbedreigende gevolgen zal hebben als ze geïnfecteerd wordt. Het antwoord van de politiek en de wetenschap was om draconische (dwang) maatregelen af te kondigen om het niet-coöperatief gedrag te bedwingen, zonder de sociale partners erbij te betrekken. Eigenlijk hebben ze sociale instituten (religieuze organisaties, wijkverenigingen enz.) niet goed geïnformeerde en planmatig betrokken bij de aanpak van deze crisis. Het managementteam heeft ook deze instituten gekortwiekt door opdrachten te geven zonder goed overleg.
Verder heeft het wetenschappelijke component van dit spanningsveld slechts epidemiologische statistieken van infectie en dood gepresenteerd door de bevolking bang te maken voor de gevolgen van de infectie. Het is heel duidelijk in de psychosociale literatuur dat vrees en angst geen duurzame gedragsverandering teweegbrengt. In feite duwt angst de mens om verlichting te zoeken van de emotionele spanning die de angst creëert. Dus bedreiging zonder interne locus van controle is water naar zee dragen of dweilen met een open kraan. Verder heeft het managementteam verzuimd de basisprincipes van goed wetenschappelijk onderzoek toe te passen door de acties die zij onderneemt wetenschappelijk te evalueren om de effectiviteit te bepalen. Wij hebben meegemaakt dat acties zijn afgekondigd (avondklok, Lock down) zonder de effectiviteit te evalueren. En wanneer de resultaten niet in overeenstemming zijn met de doelstellingen van eindige getallen (percentage geïnfecteerden of dodental) dat men meer van hetzelfde blijft doen, in de hoop dat het resultaat anders zal zijn. Dit maakt dat de weerstand, ook onder het welwillend deel van de bevolking, groter wordt. Men begint zich af te vragen wat het nut van de opgelegde regels eigenlijk is, dat ook tot ongehoorzaamheid leidt.
Een segment van de burgers, vooral de jongvolwassenen van wie het brein niet volledig gerijpt is, hebben zich niet gericht op hun interne locus van controle (eigen verantwoordelijkheid). Ze realiseren zich niet dat overleven niet automatisch is, overleven vereist aanpassing, niet alleen bij de dieren maar ook bij de mens. Ongestoord doorgaan met hetzelfde gedrag in het licht van veranderde omstandigheden leidt tot uitsterven. Dus moet de burger, vooral de jongvolwassene, begrijpen dat zij vanuit een puur standpunt van eigenbehoud zijn/haar gedrag bijstellen. De gevolgen zijn meer dat duidelijk dat het SARS-2 virus niet meer verdwijnt van de aardbodem. De mens die de vector (het middel van verspreiding) is moet de kracht van het virus helpen bedwingen door zijn gedrag.
Doen wij dat niet, dan zullen de negatieve economische, sociale en gezondheidsgevolgen niet uitblijven. Velen kijken uit naar het vaccin als een wondermiddel, terwijl de wetenschap het antwoord op cruciale vragen nog niet heeft omdat er niet voldoende tijd is verstreken bij de toepassing van het vaccin. Vragen zoals: 1. Zullen mond- en neuskapjes nog nodig zijn na de vaccinatie. 2. Hoe lang zal de geproduceerde immuniteit beschermend zijn. 3. Zullen de gevaccineerden nog dragers zijn van het virus, en dus een gevaar vormen voor personen om zich heen. 4.Wat zijn de langdurige bijverschijnselen bij degenen die gevaccineerd zijn. 5. Hoe effectief zijn de verschillende typen vaccin op langtermijn. 6. Is het vaccin dat wij in Suriname krijgen het beste. 7 Zal er in toekomst gerevaccineerd moeten worden en binnen hoeveel tijd? 8. Zal er een vaccinatiebewijs verplicht worden gesteld? 9. Wat voor bescherming zal de overheid bieden tegen discriminatie van de niet gerevaccineerde. De wetenschap moet van dichtbij deze vragen eerlijk beantwoorden om zodoende complottheorieën te minimaliseren.
In deel drie zal ik een hypothetisch model voorstellen, dat uiteraard aan een soort pilot onderworpen dient te worden om de effectiviteit te toetsen, voor het in zijn algemeenheid wordt toegepast.
Dr. R.S. Ellecom, Psy.D., Dr.P.H., HSPP
Klinische Neuropsycholoog
Medische Voedingskundige Specialist
