Tot de leeftijd van drie jaar liegen kinderen niet bewust. Als ze liegen, dan is dat een vergissing. Daarna gaan ze leren dat liegen soms voordeel oplevert. Bijvoorbeeld een kind dat zich vergist en vertelt dat hij nog geen snoepje heeft gekregen, terwijl dat wel het geval is. Hij krijgt dus een tweede snoepje. Hier gaat een lampje branden. Een kind zou er nooit aan gedacht hebben om er bewust over te liegen. Maar doordat het hem iets oplevert, gaat hij het vaker doen. Op dezelfde wijze kunnen kinderen gaan liegen om straf te ontlopen. Door de ervaring leren ze dat door niet eerlijk te zijn, ze soms weg komen met hun wangedrag. Hierdoor wordt het liegen bekrachtigd. Een kind kan door de opvoeder nog in de goede richting omgebogen worden dus kan het nog goed komen.
Bijzonder aan kinderen is dat ze niet liegen om zichzelf beter voor te doen. Dat is een typische neiging voor volwassenen. Een kind jokt omdat het straf wil ontlopen.
Wat liegen betreft zijn volwassenen vaak net als kleine kinderen. Ook volwassenen willen graag straf ontlopen. Juist omdat je weet dat je verkeerd bezig bent, durf je de gevolgen van jouw gedrag niet onder ogen komen. De meest voorkomende redenen waarom volwassenen liegen zijn angst en gezichtsverlies. Liegen is echter veel destructiever dan de meesten denken. Je probeert jouw omgeving, bewust of onbewust, naar je eigen hand te zetten om jezelf daarmee veilig te stellen. Vele mensen leven massaal vanuit dit overlevingsmechanisme. Stress is absoluut een belangrijk signaal dat je in een overlevingsmechanisme schiet en begint te liegen.
Liegen is een masker voor iets diepers, iets aan jezelf of je omstandigheden wat je niet onder ogen durft te komen. De realiteit is echter, dat de waarheid je juist vrij maakt. Een leugentje is daarom om niemands bestwil, vooral niet voor jezelf. Het is van groot belang om jezelf onder ogen te komen en met het liegen te stoppen. Hiervoor moet jij je eerst bewust zijn van je eigen gedrag. Je bewust worden van liegen, hiermee afrekenen en beginnen met eerlijk worden, kan een enorme bevrijding betekenen voor jezelf en je omgeving. Het maakt dat je weer tot rust komt vanbinnen, niet meer instinctief op zaken reageert, maar je bewust wordt van jezelf.
Gelukkig zijn veel mensen bereid te werken aan een verbetering van hun gedrag omdat het niet goed is voor hun geestelijke gezondheid, maar vooral omdat ze bang zijn voor straf. Er zijn echter ook mensen die bewust weigeren te stoppen met liegen. Ze stoppen liever hun tijd en energie in het ontlopen van de straf. Kijk bijvoorbeeld naar de verdachten van de 8 decembermoorden. Eerst glashard ontkennen en als de bewijzen geleverd worden, zich in allerlei bochten wringen om de straf te ontlopen. Bijvoorbeeld in 2012 werd de omstreden amnestie wet door gedrukt die als doel had om de daders van de 8 dec moorden te vrijwaren van strafvervolging. Toen deze poging mislukte, zijn er sindsdien vele pogingen gedaan om het strafproces te vertragen.
De hamvraag is, waarom zou iemand die weet dat hij schuldig is aan een bepaald vergrijp, niet haar of zijn schuld bekennen en de straf aanvaarden? Dat geeft toch veel meer zielenrust en je bent ervan af. Waarom continu allerlei pogingen doen om het strafproces te vertragen en je bloot te stellen aan veel onzekerheid en stress? Waarom zou een mens dit zichzelf aandoen? Is het misschien uit angst voor straf, gezichtsverlies of het niet willen kwijtraken van macht of wil hij de deskundigheid van het gerechtshof testen?
Een vaak gehoorde gezegde is ‘oefening baart kunst,’ maar dat is niet altijd positief. Mensen die zich vaker van deze vertragingstactiek bedienen, gaan dit, als het de eerste keer is gelukt, steeds vaker doen. Het gaat ze steeds gemakkelijker af. Er treedt een gewenning op, dan weten ze op de duur niet beter en gaan dus ook niet zoeken naar andere oplossingen. Ze gaan eerder op zoek naar nog meer tactieken om het proces te vertragen. Het wordt een soort machtsspelletje. Dit kan leiden tot zelfvernietiging.
Normaal is een mens trots op zichzelf wanneer hij verantwoordelijkheid neemt en zich ten goede heeft gekeerd. Maar in dit geval is de persoon er juist trots op als hij of zij handenwrijvend tegen zichzelf kan zeggen: “Ik ben ze weer te slim af geweest. Het is me weer gelukt om de boel te vertragen. Op naar de volgende ronde! Aan de ene kant is zulk gedrag bewonderenswaardig te noemen daar er alles uit de kast wordt gehaald om het proces te blijven vertragen. Maar aan de andere kant is het meelijwekkend omdat zo iemand zich aan de wereld presenteert als een zwakke man of vrouw die niet in staat is om verantwoordelijkheid voor zijn daden te dragen. Een volwassen mens die als een klein kind de realiteit ontvlucht. Hij of zij zal nooit zielenrust vinden.
Beste mensen men kan proberen om een rechtbank te slim af te zijn en wie weet lukt het zelfs met een beetje geluk. Er is echter een groter gerechtshof dan alle bestaande rechtbanken en dat is het gerechtshof van het geweten. Dat gerechtshof kan geen enkel mens ontlopen.
“I would rather be known in life as an honest sinner, than a lying, manipulating hypocrite”
Josta Vaseur
