Srefidensi 2020: Het ego van Bruma

Vanaf de eerste dagen van de volksplanting stonden er mensen op, die bewust van hun eigen waarde, opkwamen voor een menswaardig bestaan.  Al kort na de afschaffing van de slavernij kwam een volksbeweging op gang, die in 1891 uitliep op een uitbarsting tijdens het regime van gouverneur ‘De Savornin Lohman’. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de creoolse volksmassa op. Het was een tijd van strijd voor onafhankelijkheid gevoerd in voormalige koloniën. Het was meer een strijd in de geest, dan een politieke- en militaire strijd.

Nationalisme

Het nationalisme, een ideologie die het eigen land als uitgangspunt stelt, versterkte zich in Suriname. Landgenoot Eduard Johannes Bruma, profileerde zich binnen deze gelederen. De rebel reisde voor studiedoeleinden naar Nederland, waar hij zich inzette voor de culturele verheffing en bewustwording van Surinamers van Afrikaanse afkomst.

Wi Egi sani

Bruma die rechten studeerde, deed zich op en buiten de universiteitscampus gelden. Hij stond in 1951 aan de wieg van Wi Egi Sani, de eerste Surinaamse culturele vereniging in Nederland. De vereniging drong aan op de onafhankelijkheid van Suriname. Terug in Suriname vestigde Bruma zich als advocaat en werd het nationalistisch-politiekwerk voortgezet. Zo ontstonden Wi Egi Sani – Suriname, de Nationalistische Beweging Suriname en de Partij Nationalistische Republiek.

Vreemde ideologie

NPS-voorzitter Pengel zag in Bruma een groot tegenstander, omdat er gevist werd in ‘zijn’ creoolse vijver. De NPS  heeft Bruma daarom vanaf het begin fel bestreden. De PNR werd afgeschilderd als een verzameling ‘ogriman’. De partij werd het stigma van vreemde ideologie, communisme en onderwereldpartij opgeplakt.

Onafhankelijkheidscoalitie

Zes jaar na haar oprichting behaalde de PNR tijdens de verkiezingen van 1969 één zetel in de Staten van Suriname. Pengel verwisselde het tijdelijke met het eeuwige en trad Henck Arron naar voren, als voorzitter van de NPS. Wonderlijk wel konden Arron en Bruma, het met elkaar vinden. In 1973 vormden de NPS en de PNR de onafhankelijkheidscoalitie.

Aan wie de eer?                                                                                                                          

Zowel de NPS als de PNR streefden naar onafhankelijkheid. De militante PNR wilde dat onmiddellijk, terwijl de NPS onder leiding van Pengel draalde, zich voorzichtig en beraden opstelde. Volgelingen van Bruma houden voet bij stuk, dat de onafhankelijkheidsdruk die de PNR uitoefende, de NPS onder leiding van Arron, op het onafhankelijkheidspad trok.

Respect

Bruma was een man die respect afdwong. Een autoritaire houding, eeuwige frons en strenge doordringende blik waren hem eigen. Een volksmenner was hij niet. In een kleine zaal maakte hij indruk vanwege zijn blik en gebaren, maar tegenover een groot publiek was hij minder indrukwekkend.

Onbetwist leider

Baru, zoals zijn getrouwen hem noemden, boeide niet door warmte uit te stralen, spontaniteit was vreemd aan zijn aard. Hij sprak uiterst bedachtzaam, alles kwam langzaam en weloverwogen uit zijn mond. De ideoloog gaf zich nooit bloot en stond daardoor niet goed in verbinding met zijn confraters. Niemand kende zijn emoties. Hij was niettemin de onbetwiste leider binnen de PNR.

Kwetsbaar

Een partij die teveel afhankelijk is van de charismatische persoonlijkheid van haar leider, is kwetsbaar. Als de leider komt te ontvallen, zou de partij, de kluts kwijt kunnen raken. Het ego van Bruma kon het niet verkroppen, dat het kiezersvolk hem bij de eerste verkiezingen na de onafhankelijkheid afwees. De PNR behaalde nul zetels. De onvrede over de alleenheerschappij en het drammerig karakter van Bruma werd sterker door de teleurstellende verkiezingsuitslag.

Vaarwel

De laatste keer dat Bruma tegenwind kreeg in eigen gelederen. Hij legde, zonder noemenswaardige tegenstand te bieden, het voorzitterschap neer en zei de actieve politiek vaarwel. De ouwe vos bleef echter achter de schermen aan de touwtjes trekken. Na de staatsgreep van Bouterse trad Bruma op de voorgrond als formateur van de eerste burgerregering onder het militairgezag van Bouterse. Eddy Bruma heeft zich tot aan zijn dood geroerd in de politieke pot.

HD     

error: Kopiëren mag niet!