Srefidensi 2020: De nationalist

Het tijdperk waarin de Europeanen Amerika aandeden, was een periode van grote veranderingen en omwentelingen in Europa. De Renaissance bloeide. Uitvindingen, ontdekkingen, nieuwe manieren van denken in religie, filosofie en de wetenschap waren kenmerkend. De vorm van de aarde en of het universum cirkelde rond de aarde of de zon, waren controversiële onderwerpen.

Fortuinzoekers

Deze opwelling van vrijdenken schiep het juiste klimaat voor ontdekkingsreizigers, om zich te wagen aan verre reizen. In hun kielzog volgden fortuinzoekers, avonturiers, zeeschuimers en soldaten. Deze keerden met hun buit terug naar huis. Gevolgd door een ander slag, dat de intentie had om te blijven en een bestaan op te bouwen. Dit type wordt het meest geassocieerd met de plantages.

Europese belangen

Het Surinaams nationalisme gaat terug tot het eerste moment van de volksplanting. De Engelsen, Schotten, Fransen en Nederlanders die hier  kwamen, om onder barre omstandigheden een bestaan op te bouwen, toonden een vorm van nationalisme in hun verzet tegen autoritaire gouverneurs, die te ver gingen in het behartigen van de belangen van de Europese eigenaren. Hun nationalisme is nooit goed op gang gekomen, omdat ze altijd gering in aantal gebleven zijn, ook was er sprake van onderlinge verdeeldheid.

Inheemsen

Als het nationalisme in Suriname terug gevolgd wordt naar het prille begin, wordt het herkend bij de Indianen, de Afrikanen en de Europeanen. De Indianen waren gehecht aan hun territoir en levensstijl. Ze werden overrompeld door de indringer waartegen verzet werd geboden.

Marron

Het verzet van de loweman/marron kan niet tot nationalisme gerekend worden. Hun strijd kwam voort uit een drang naar vrijheid. Tijdens de slaventijd was het verzet een elementaire vrijheidsstrijd. Niet elke beroering onder een volk is een uiting van nationalisme. Het is vaak gewoon een uiting van ontevredenheid. Het volk onderneemt dan actie, meestal tegen de overheid. Dat is nog geen nationalisme. Van nationalisme is er pas sprake wanneer er een geformuleerd ideaal is. Het –isme in nationalisme zegt al dat er een bepaalde ideologie moet zijn.

Afro-Surinamers             

De nakomelingen van de Afrikanen vormen een breed segment van de Surinaamse samenleving. De Afrikanen pasten zich aan en beschouwden Suriname al gauw als het hunne. In 1780 verklaarde Engeland voor de zoveelste keer de oorlog aan Nederland. Vele Nederlandse koloniën vielen in handen van de Engelsen. Ook Suriname liep gevaar. Er werd met man en macht een verdediging georganiseerd. Zes en veertig in de stad verblijvende gezanten van de Aucaners en de Saramaccaners gaven zich vrijwillig op, om het land te helpen verdedigen tegen de Engelse indringer.

Zending en missie

Het creools nationalisme is na de afschaffing van de slavernij begonnen. De basis daarvan is het werk, dat door de christelijke kerken is verzet. Missie en zending hebben het bewustzijn van de getergde zwarte-bevolking verruimd. Zij maakten het mogelijk dat de jongeren konden studeren en opklimmen. De protestanten deden dat onder andere door middel van het Sranantongo. Grote delen van het heilige schrift alsook gebedenboeken werden naar het Sranan vertaald. Ook werden algemeen vormende-publicaties uitgegeven. Deze arbeid heeft de brede basis gelegd voor het nationalisme.

Volksvertegenwoordiging

De Surinaamse volksvertegenwoordiging heeft verschillende fasen doorlopen. De planters hadden in hun tijd al vormen van inspraakstructuren. Het waren eerst alleen blanken die het bestuur van de kolonie Suriname in handen hadden. Daarna kwamen de Mulatten, Creolen, Hindoestanen, Javanen, Afro-Surinamers en Inheemsen.

Nationalisme

In de jaren 1960 en 1970 bereikte het Creools-nationalisme een climax. Een toespitsing waarbij het nationalisme tegen Nederland ageerde, bereikte een piek. Het Creools-nationalisme begint officieel in de jaren vijftig, maar daaraan is de gehele Surinaamse geschiedenis voorafgegaan. Het heeft een periode gekend waarin het zich weerspiegelde in de koloniale staten. Het nam in de eerste helft van de twintigste eeuw versneld vorm aan.

Fasen

De jaren 1980 gingen de geschiedenis in als, die van de ontwakende Surinamers van Aziatische-afkomst. De helden van de Javanen en Hindoestanen zijn voortgekomen uit plantageopstanden, maar om dat nationalisme te noemen, is te ver gezocht. Naarmate wordt teruggegaan in de Surinaamse geschiedenis, valt het op dat het nationalisme in fasen is gegroeid.

Algemeen kiesrecht

Dankzij het algemeen kiesrecht bereikten de Hindoestanen en Javanen de volksvertegenwoordiging. Doordat zij in de politiek vertegenwoordigd waren, werden zij ertoe gebracht hun ideeën en doeleinden te formuleren. Aan de andere kant waren ze te kort in Suriname om de geleidelijke gang naar het nationalisme, zoals dat bij de Creolen het geval was, mee te kunnen maken. Zij werden kort na hun aankomst opgenomen in de politieke maalstroom. Anno 2020 staat nationale-eenheid op de eerste plaats. De Surinamer hoeft niet per se nationalisme als ideologie te hebben, om de betiteling van nationalist waard te zijn. Tegenwoordig is een nationalist iemand die ten goede van het land en volk presteert.

HD

error: Kopiëren mag niet!