“Wij zijn een ontwikkelingsland en kunnen niet een inrichting en economische structuur hebben van een volwassen industrieland”, zegt oud-minister, ondernemer en ingenieur Richard Kalloe aan Dagblad Suriname. Volgens hem is Suriname nog in alle opzichten een plantage, waardoor de economische inrichting totaal fout is als al die maatregelen die de buitenlandse adviseurs van de neoliberale denkwijze ons aanreiken als zoete koek worden aanvaard. “Als je zelf niet beschikt over een ideologie, over inzichten en concepten omtrent de inrichting van de Surinaamse economie opdat het primair voldoet aan de behoeften van Suriname en niet aan die van het buitenland dan ga je natuurlijk als een kip zonder kop alles accepteren wat men je voorschotelt. Onze mensen in het bijzonder de economen zijn niet geschoold in het creatief en innovatief nadenken over ontwikkelingsvraagstukken en beschikken daar door dus niet over een kader en handvat om de problemen aan te pakken. Het zijn niet allen koks die lange messen dragen”, aldus Kalloe.
Wisselkoersstabilisatie een illusie
Wisselkoersstabilisatie is volgens Kalloe een illusie, omdat de gemeenschap circa 80-90% van het besteedbaar inkomen besteedt in de detailhandel welke voor een groot deel in handen zijn van buitenlanders. “Zij zetten de verdiende SRD om in vreemde valuta en maken deze met behulp van hun eigen banken over naar het buitenland. De Surinaamse economie lekt als een rieten mand. De overheid heeft geen beleid voor accumulatie van deviezen, kent geen capital controls om het weglekken van deviezen te voorkomen. Het is een free for all situatie op de valutamarkt, desastreus voor een ontwikkelingsland. De markt voor vreemd geld is niet perfect, vanwege kleine interventies uit de informele sector die de koers direct beïnvloeden en in opwaartse richting sturen. Bovendien, de wisselkantoren hebben er baat bij dat de koers zich in opwaartse richting begeeft”, aldus Kalloe.
Geen concrete maatregelen om economie en koers te stabiliseren
De aangekondigde stabilisatie en herstelmaatregelen van de regering Santokhi-Brunswijk betreffen volgens de ingenieur slechts een beschrijving van de situatie en van de pijnpunten. Er worden volgens hem geen concrete maatregelen aangeduid om de economie en de wisselkoers te stabiliseren. “De aangekondigde maatregelen leiden automatisch tot koopkrachtverlies, wat op zijn beurt zal leiden tot verminderde importen, verminderde belastinginkomsten en dus tot een tekort op de begroting. De Surinaamse economie bevindt zich in een neerwaartse spiraal en alleen investeringen en saneringen kunnen het tij keren”, aldus Kalloe.
Suriname verdient magere 9-10% exportwaarde uit goudbusiness
Een grote omissie die volgens de oud-minister gemaakt wordt, is dat de betalingsbalans een ‘belazer-balans is’. “Elke bamiwinkel of rotishop die zijn balans op dezelfde wijze zou maken zou binnen een dag failliet gaan. Wat gebeurt er, de exporten van de goudmaatschappijen worden op de balans neergezet alsof het exporten van Suriname zijn. De exportwaarde is niet het eigendom van Suriname, maar van de goudmaatschappijen en komt uiteindelijk terecht op hun bankrekening in het buitenland. Het goud gaat ook naar het buitenland. Wat Suriname verdient aan de gehele goudbusiness is een magere 9-10% van de exportwaarde. Deze waarde moet op de balans. Dat is het Surinaams bezit”.
Geen institutionele maatregelen te bespeuren ter stimulering van productie
Hoewel er in de marges gesproken wordt over productie, zijn er volgens Kalloe op geen enkele wijze institutionele maatregelen te bespeuren die ertoe zouden moeten leiden dat exportproductie op gang komt. “Wat logisch is want de cultuur die regeert heeft sinds 1975 alleen gedaan aan potverteren. Ze weten niet hoe te produceren voor export. Het kost weinig geld om alvast de economische infrastructuur in te richten voor investeringen in de productie, zoals de vestiging van stimulerings en ondersteuningsinstituten, die de ondernemer moeten helpen bij de keuze van de meest rendabele markttechnologie combinaties. Mensen moeten opgeleid worden en dat kost tijd en geld. Ambtenaren moeten omgeschoold worden”, aldus Kalloe.
Lusten zijn voor enkelen en lasten zijn voor de gemeenschap
“De goudsector is niet in Surinaamse handen. De aardoliesector is in handen van de happy few, de lusten zijn voor enkelen en de lasten zijn voor de gemeenschap. Immers er vindt prijssubsidie plaats via de prijs van brandstof en van elektriciteit”, zegt Kalloe. Hij voegt eraan toe dat Suriname het enige land is met olie waar de energieprijs hoger is dan de importprijs. “Rente is de belangrijkste factor voor investeringen. Kapitaal zowel in deviezen als in lokale valuta is duur, het maakt investeringen niet rendabel.”
Circa 60% overheidspersoneel dient afgevloeid te worden
Kalloe stelt dat er nergens gesproken wordt over sanering van het overheidsapparaat. “ Circa 60% van het overheidspersoneel is teveel en dient afgevloeid te worden. Het loon of salaris wat zij krijgen daar staat geen productie tegenover, dus het is theoretisch en praktisch monetaire financiering. Daar is de grootste bron van wisselkoersonstabiliteit en negatieve beïnvloeding van de betalingsbalans. Maar je kunt niet praten over saneren als je als overheid niet de grondwettelijke taak van voorziening van werkgelegenheid, productieve werkgelegenheid welteverstaan, ter hand hebt genomen. Immers waar moet het afgevloeide personeel emplooi vinden?”, vraagt Kalloe zich ten slotte af.
FR
