“Liefdevolle aandacht is de groeivitamine voor een kind”
Neuropsychologe Sila Kisoensingh heeft in haar praktijk dagelijks te maken met alle 4 vormen van kindermishandeling. Seksuele, fysieke en psychische mishandeling maken kinderen in Suriname helaas nog dagelijks mee. Psychische kindermishandeling is wanneer kinderen gekleineerd worden. In het gesprek met de neuropsycholoog ligt de nadruk op de ‘emotionele’ verwaarlozing.
Attachment
“Van emotionele verwaarlozing spreken we wanneer ouders langdurig tekortschieten in de behoeften van het kind. Eenvoudiger gesteld, het gebrek aan positieve aandacht voor kinderen, wanneer ouders onvoldoende ouderlijk gezag uitoefenen en daarbij ook geen structuur geven.” Kisoensingh wijst erop dat dit tekort aan aandacht niet zonder gevolgen blijft, omdat kinderen behoefte hebben aan een warme omgeving, waarin zij mensen kunnen vertrouwen. “Die warme band komt al vanaf het begin tot stand. We noemen dit ‘attachment’. Het is de verbinding die het kind heeft met zijn of haar verzorgers.” Dit is de basis voor het tot stand brengen van andere relaties in het verdere leven van het kind, licht de neuropsycholoog toe. Een emotioneel verwaarloosd kind kan een negatief zelfbeeld opbouwen door het gebrek aan zelfvertrouwen. “De gevolgen zijn gigantisch. Emotioneel, sociaal, cognitief en naarmate het kind groeit, komen deze zaken tot uiting, vooral in de pubertijd.” In die fase ontstaan nieuwe relaties met leeftijdgenoten.
Emotionele verwaarlozing
Emotionele verwaarlozing komt veel voor in Suriname. De volle kindertehuizen zijn daarvan het bewijs. Kisoensingh noemt ook de gevallen waarbij alleenstaande moeders die moeten werken en de kinderen thuis moeten laten, waarbij deze voor zichzelf verder moeten bepalen hoe ze de tijd invullen. “Er is dan geen begeleiding voor het schoolwerk en dat soort gevallen komen veel voor.”
Deskundigen
Of er voldoende deskundigen zijn om deze kinderen te begeleiden, omschrijft de neuropsycholoog als een ‘sari tori’. “Doordat de ziektekosten niet goed zijn geregeld, dreigen vele kinderen in een groot gat te vallen.”
Opleidingsniveau
“Leren omgaan met moeilijke situaties leer je over het algemeen steeds beter hanteren naarmate je opleiding hoger is.Wanneer die vaardigheden of kennisniveau over gecompliceerde vraagstukken ontbreken, zullen de ouders met een lagere opleiding eerder tekortschieten in een correcte begeleiding”, aldus Kisoensingh.Toch wijst zij op een belangrijke nuance, het kan niet zwart wit gesteld worden dat er simpel ervan wordt uitgegaan dat ouders met een lagere opleiding tekortschieten in de opvoeding van hun kind. “Want er zijn heel veel ouders met een lagere opleiding die hun kinderen liefdevol en zorgzaam opvoeden.” Aan de andere kant blijft het voorkomen dat er ouders zijn die hun kind de straat opsturen om te bedelen.
Liefde
“Een kind heeft recht op liefdevolle aandacht, want dat is de groeivitamine voor een kind.” Het zorgt voor een positief zelfbeeld en de neuropsycholoog merkt op dat vanuit die achtergrond kinderen leren werken naar een stabiele persoonlijkheidsontwikkeling. Kisoensingh licht toe dat deze positieve aandacht ervoor zorgt dat kinderen hun mogelijkheden kunnen benutten. Als voorbeelden noemt ze wanneer ouders hun kinderen voorlezen of spelenderwijs schoolwerk leren.
Problemen oplossen
Het is belangrijk dat tijdens de opvoeding ouders niet zozeer proberen om alle problemen van hun kinderen zelf op te lossen. De neuropsycholoog zegt daarover dat daardoor de weerbaarheid van het kind toeneemt. ‘Resilience’ heet dat in de psychologie.
Gezondheidsproblemen
Emotionele verwaarlozing kan leiden tot verschillende negatieve gevolgen. Kisoensingh noemt eetstoornissen, drankproblemen, maar ook gezondheidsklachten. “Iemand die steeds te horen krijgt hoe waardevol hij of zij is, groeit heel anders op dan iemand die steeds uitgescholden wordt.”
Verbetering
“We moeten in Suriname werken aan preventie en bewustwording, willen we de situatie in de sector helpen verbeteren. Mensen moeten gaan begrijpen wat emotionele verwaarlozing betekent. Scheldt een kind niet uit als het na 3 keer uitleg iets niet snapt. We moeten elkaar aanspreken wanneer we zulke zaken constateren. Een kind mag fouten maken, dat is onderdeel van het leerproces.” Kisoensingh merkt tot slot op dat het erom gaat dat de ouder de moreel ethische waarden aan het kind meegeeft en dat het juiste pad wordt bewandeld.
RB
