Over het algemeen kan gezegd worden dat de jaarrede niet veel anders was dan wij in de voorgaande jaren hebben ervaren. Weliswaar waren er niet de vele beloftes, maar het kwam toch neer op eenzelfde aanpak zoals eerder ons ook voorgehouden voor de verschillende sectoren. We hadden meer veel innovatie en vernieuwing in beleid verwacht. Het beloofde eenheid van beleid rept twijfel op als wij het communicatie beleid van de regering onder de loupe plaatsen, de regering bedient zich namelijk van: 1) een CDS, 2)een onderdirectoraat voorlichting onder de VP en ook nog (ook ressorterend onder de VP) de staatsmedia STVS en SRS die beiden een aparte rvc hebben. Daarbij komt nog dat alle ministeries ook een aparte publiciteitsdienst hebben. Wij zijn het oneens met de opvatting van de regering dat zij zo overheersend en dominant de gemeenschap zelf wenst in te lichten c.q. voor te lichten vanuit haar eigen communicatiekanalen. Deze methode stamt uit de jaren 80 en is in 2010 weer opgepakt door de regering Bouterse. In een vrij land met een vrije pers moet de regering op reguliere basis de samenleving via de vrije pers en niet alleen via de gefragmenteerde overheidsvoorlichting diensten
Met betrekking tot het sociaal vangnet dat op jaarbasis ruim 710 miljoen SRD voor uitgetrokken is. Adviseren we vanwege het corruptief beleid van de vorige regering de regering Santokhi om de bestanden van AOV/Kinderbijslag, de basiszorg etc. op te schonen, zodat wij daadwerkelijk bezuinigen en eerlijk bestuur vormgeven. Wat betreft het verstrekken van pakketten vinden wij dat daar per direkt mee gestopt moet worden. Al diegenen die in aanmerking komen voor sociale steun moeten gewoon middels een girale overmaking de financiën ontvangen. Dit is het beste voor de noodzakelijke transparantie en het tegengaan van populistisch en corruptief beleid. Dat is pas beter beleid.
Subsidies
Er is aangekondigd dat subsidies zullen worden afgeschaft. Dat geldt dus voor elektriciteit, drinkwater, kookgas en openbaar vervoer. Echter moet de regering wel beseffen dat wanneer zij de subsidies afschaft, zij garanties moet kunnen bieden dat de nutsvoorzieningen en het openbaar vervoer kwalitatief verbeteren. Stroomonderbrekingen vanuit de EBS zullen tot het minimale moeten behoren, terwijl de levering van goed, gezond drinkwater gegarandeerd moet zijn. Wij missen heel ernstig een innovatief energiebeleid van de regering, om het gebruik van alternatieve schone energie te bevorderen. Dit kan door bijvoorbeeld incentives te geven voor het gebruik van zonnepanelen of andere vormen van schone energie. (Bijvoorbeeld aan het eind van het jaar mag je de energie die jouw zonnepanelen hebben opgewekt wegstrepen tegen de energie die je wel hebt gebruikt).
En dan het Openbaar Vervoer. Dit is al sinds jaar en dag het zorgenkind. Geen tijdrooster, verouderde bussen, zijn enkele van de issues. Dat betekent dat de regering zou moeten gaan voor modern, efficient transport waardoor prive bezit van auto’s geen noodzaak meer is. (Minder import, bezuinigen op Usdollars en veiliger verkeer oa.)
Betaalbaarheid van goederen
Ook deze regering zegt zoals vele regeringen daarvoor dat zij de prijzen in de winkels zullen controleren. Het moet gezegd worden dat de samenleving hier allang geen geloof meer aan hecht. Prijscontrole beleid is slechts een psychologisch middel. Wat werkt is het marktmechanisme en natuurlijk moeten die winkeliers die zich schuldig maken aan prijsopdrijving aangepakt worden. Dit kan door publicatie van hun naam en een waarschuwing en bij herhaling onmiddelijke intrekking van de vergunning. Waar wij niet aan ontkomen is dat de prijzen in de winkels afhankelijk zijn van een aantal factoren zoals: aanbod/vraag (schaarste), inflatie, hoogte ( en verhoging) van invoerrechten en de prijs (beschikbaarheid) van US dollars. Naast een lijst van goederen die gegarandeerd altijd binnen moeten zijn, dient de overheid een zodanig beleid te voeren in deze tijd van crisis, waarbij ‘luxe’ artikelen met een verhoogd invoertarief worden ingevoerd teneinde dit te ontmoedigen tot het moment waarop de staat weer over voldoende vreemde valuta beschikt en het beleid weer versoepeld kan worden.
Het overheidsapparaat
Er wordt wel melding gemaakt van de aanpak van het overheidsapparaat maar langs welke weg en volgens welk plan is niet duidelijk. Er liggen reeds plannen gereed en er is een gedegen Public Sector Reform plan geproduceerd met behulp van de IDB. Wij adviseren de regering dit plan weer op tafel te leggen en met de meest relevante stakeholders te actualiseren. Hervormen van het overheidsapparaat is onontkoombaar als de regering serieus is in het gezondmaken van het overheidsapparaat.
OB en andere belastingen
Wij kunnen begrip opbrengen voor de acute verhoging van de OB op import naar 12%, echter adviseren wij de regering wel te doen wat vereist is hierbij en dat is het ontwikkelen van een integrale visie waarbij de belastingen van direkte verschoven worden naar indirekte. In dit kader is een effectieve inzet van het tripartisme onontbeerlijk. Een belangrijke heffing met vooral de focus op boven gemiddelde inkomsten in de minerale sector is de windfall tax. Wij hebben dit geadviseerd aan de regering in een vroeg stadium, maar jammer genoeg is er geen melding hiervan.
Schulden herstructureren en/of herprofileren
Wat ons ook reden tot zorg geeft is de terminologie (herprofileren)die gehanteerd wordt aangaande de aanpak van de schulden. De gebezigde termen horen bij een methode zoals gehanteerd in 2011 bij de schuldencrisis van o.a. Griekenland. Wij weten hoe desastreus die aanpak is gebleken. Wij adviseren de regering om ons nadere uitleg te geven aangaande wat zij exact bedoelen en indien het daadwerkelijk de methode is a la Griekenland, heel serieus deze voornemens te heroverwegen. In het ergste geval zijn het de zwaksten in onze samenleving die de prijs betalen voor deze keus. Zoals wij zagen in Griekenland waar op de pensioenen en andere sociale voorzieningen werd ingekort.
Zorgwekkend is ook het feit dat deze regering in navolging van regering Bouterse ervoor kiest om leningen te boeken als inkomsten. Dit geeft een compleet vertekend beeld van de daadwerkelijke tekorten op de begroting en is een misleiding van onze daadwerkelijke financieel-economische ruimte. Leningen komen niet voort uit eigen verdienste en moeten bovendien terugbetaald worden.
Buitenlands beleid
Het is onontkenbaar dat om Suriname versneld weer op het juiste spoor te krijgen onze buitenlandse betrekkingen serieus en effectief moeten worden ingezet. De plannen van de regering in deze vereisen echter wel dat de uitvoering van de buitenlandse politiek en het buitenlands beleid, binnen en buiten onze grenzen, in handen gelegd wordt van professioneel en deskundige diplomaten en kader. Indien aan deze vereiste niet wordt voldaan zullen alle intenties slechts intenties blijven. Een duidelijk toekomstbeeld gebaseerd op een heldere visie is niet gebleken uit de jaarrede. Voorts moeten wij constateren dat de jaarrede te kort geschoten is op het vlak van inspiratie en verenigiging van de totale samenleving achter een gezamenlijk doel, een gezamenlijke toekomst. Dat zien wij als een gemiste kans.
Sectorontwikkeling
De president maakte melding dat de regering serieus zal kijken naar de verdere ontwikkeling van bauxiet in het bakhuys gebied. Er zijn hierover al zeer diepgaande studies gedaan door Alcoa en BHP en wij hopen dus dat de regering van die rapporten gebruik zal maken, al dan niet na een update. Echter is ons advies ook dat het niet slechts gefocust wordt op het bauxiet maar dat ook de exploitatie zoals weergegeven in de rapporten in gang wordt gezet.
Wij missen ook een moderne aanpak in de produktie sector, waarbij naast een focus op de reeds bestaande agrarische subsectoren, er ook bijzondere aandacht en ruimte geboden wordt aan ondernemers in de moderne agrarische productie, zoals de hydrophonics/ aquafonics. Evenals de ontwikkeling van moderne technologische producten.
Corruptiebestrijding/ de rechtsstaat
Het is een goede ontwikkeling dat de regering voornemens is middels het toekennen van een eigen budget het OM haar onafhankelijkheid te versterken. Echter ontberen wij een integraal plan om de corruptie niet alleen te bestrijden, maar ook in te dammen en te ontmoedigen. Corruptiebestrijding is niet slechts het maken van een wet en het instellen van een anti-corruptie unit, het beslaat het geheel aan morele en etische versterking van de samenleving. Dat is fundamenteel en maakt corruptiebestrijding duurzaam. Jammer genoeg geeft de regering geen blijk van die visie te onderschrijven middels een structurele en geintegreerde aanpak.
Persvrijheid en transparantie van bestuur
Wij hadden ook gehoopt dat de regering ertoe over zou gaan om de muilkorf wetgeving op te heffen en het onderzoeks journalisme te stimuleren, door o.a. prioriteit te geven aan de Wet Openbaarheid van Bestuur. Wij hebben dat echter ook gemist in de jaarrede.
Sportbeleid
Het is triest dat elke regering zo weinig aandacht besteedt aan o.a. sport. Ook deze regering maakt elke intentie om over te gaan naar professionalisering een illusie. In de jaarrede staat het volgende: “Sportbeoefening zal een recreatief karakter hebben en daarvoor dienen er landelijk voldoende faciliteiten te zijn”. Er is dus geen visie voor professionalisering. Tot nu toe heeft geen enkele regering sport als prioriteit gezien. We missen een programma met als doel het vormen van eigen atleten in Suriname, waarbij talenten van ons naar het buitenland met gestructureerde ondersteuning vanuit de overheid kunnen gaan, om zich te meten en te accelereren. Het is jammer dat het zoals altijd ook nu weer een bedeltocht zal blijven voor onze sporters om fondsen te verzamelen voor de verdere ontwikkeling van Surinamers sporttalenten
Tot zover een korte reaktie op de jaarrede en begrotingsaanbieding
DA’91 Publiciteitsdienst
