Soekidjan Irodikromo, in de samenleving bekend onder de artiestennaam ‘Soeki’, is een dezer dagen overleden. Soeki is een zeer bekend kunstenaar en schilder geweest in Suriname. Hij behoort tot de grotere schilders in Suriname die lang mee zijn gegaan en vele kunstenaars hebben beïnvloed. Het nalatenschap van deze kunstenaar moet goed worden vastgelegd en zijn portret moet vaker worden afgedrukt. Soeki Irodikromo is een grote schilder geweest, met een eigen stijl waarmee hij zich onderscheidde van andere kunstenaars. Uit de bronnen beschikbaar online waaronder Wikipedia en Parbode schetsen we een portret van de grote kunstenaar. Soeki werd geboren te Rust en Werk in het district Commewijne. Rust en Werk is een district waar veel nazaten van de Javaanse immigranten hebben gewoond en nog steeds wonen. Ter plekke was ook de plantage Rust en Werk uit de koloniale tijd. Hij werd geboren op 20 juni 1945. Hij behoorde tot een gezin van 15 kinderen, hij was het oudste kind. Irodikromo behoort tot de generatie die sterk opkwam in de jaren ’60 van de vorige eeuw, met onder meer Erwin de Vries, Ruben Karsters, Rudi de la Fuente en Paul Woei. Soeki volgde in Paramaribo de CCS-School voor Beeldende Kunsten van 1963 tot 1967. Daarna ging hij studeren in Nederland van 1967 tot 1972 aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam. Hij deed de vrije opleiding schilderen en grafiek en deed ook een opleiding voor keramiek van 1971 tot 1972. Vervolgens deed het land van zijn voorvaderen aan door een batikopleiding aan de ASRI in Jogjakarta te volgen.
Soeki was geïnspireerd door de door de expressionistische schilderstijl en wel het Cobra-expressionisme. Hij werkte in een stijl die de half-abstractie van Cobra verbond met thema’s en symbolen uit de Javaanse mythologie. Soekie is de eerste Surinaams-Javaanse kunstenaar die traditie en moderniteit in een geheel eigen idioom wist samen te brengen.
Na zijn studie en verblijf in Indonesië introduceerde hij het batik-schilderen in Suriname. Zowel in zijn batikdoeken als zijn olieverfschilderijen en zijn keramiek (vazen en beelden) bereikte Irodikromo een grote productie van een bijna constante kwaliteit. Zijn werk bevindt zich in collecties verspreid over de gehele wereld. Hij maakte ook de illustraties bij verschillende boeken.
Soeki Irodikromo werd liefkozend ‘Oom Soeki’ of ‘Pa Soeki’ genoemd. Inderdaad heeft de kunstenaar Suriname nationaal en internationaal waardig uitgedragen. Hij was in hart en nieren een nationalist waarbij de identiteit van zijn Javaan-zijn sterk terug te vinden is in zijn kunstwerken, hetzij schilderijen of keramische werken.
Tot het nalatenschap van Irodikromo behoort naast de vele artiesten die hij heeft beïnvloed en opgeleid, de Soeki Irodikromo Volksacademie op het Sana Budaya-terrein. Daar worden er kunst- en craftlessen verzorgd. Soeki heeft veel betekend voor de Surinaamse en de Surinaams-Javaanse kunst en cultuur.
In Parbode is verslag gedaan van zijn inspiratie door zijn oom die een ‘dhalang’ was. Een dhalang is een poppenspeler die het wajangspel uitvoert. Soeki belandde op 14-jarige leeftijd voor tekenlessen bij de school van Nola Hatterman in Paramaribo. In die tijd, eind jaren ’50, was dat een behoorlijke afstand waar je twee rivieren moest oversteken om van de voormalige plantage in Paramaribo aan te komen. Soeki heeft zelf gezegd dat hij als oudste broer, voor zijn 14 jongere broers en zusters een goed voorbeeld wilde zijn. Hij noemde ook zijn leraar Rozenboom die zijn beeldende talenten ontdekte. Hij liet Irodikromo op het schoolbord tekenen en de andere leerlingen van de klas tekende dan na wat hij op het bord had gezet. Rozenboom adviseerde de familie om het tekentalent van Soeki te koesteren en te ontwikkelen. Via Soeki’s oom in Paramaribo werd Nola Hatterman getipt over het tekentalent. Nola Hatterman zou persoonlijk Soeki Irodikromo van de plantage Rust en Werk hebben opgehaald. Hij volgde 5 jaar tekenles bij Nola Hatterman (CCS) en daarna vertrok Irodikromo voor studie naar Rotterdam. De kunstenaar deed eerst tekenen en schilderen en daarna nog een jaar modelleren in klei en keramiek. Bijzonder is te vermelden dat Soeki in 1971 1 van de 3 studenten was om Nederland te vertegenwoordigen op de expositie ‘Grand Concours International de Peinture’ in Luxemburg. Soeki vertelde zelf dat zijn goeroe Nola Hatterman na zijn terugkeer naar Suriname niet blij was toen ze ontdekte dat Soeki de abstracte schilderstijl begon aan te hangen. Intussen ontwikkelde de schilderstijl van Soeki zich verder en de beelden en indrukken die hij opdeed als kind en daarna in de javaanse achtergrond, bepaalden uiteindelijk de expressionistische stijl met javaanse elementen waarmee hij in zijn latere jaren werd getypeerd en waarin hij heel veel produceerde. Soeki Irodikromo is een succesvolle kunstenaar en een voorbeeld voor de opkomende artiesten van Suriname uit brede lagen van de bevolking. Soeki droeg wezenlijk bij aan het Surinaams erfgoed. Hij moet steeds herinnerd worden, niet alleen middels zijn schilderijen. Wanneer wij onze markante Surinamers memoreren moet zijn naam niet ontbreken. Hij heeft zijn stempel ruim gedrukt en daarvoor zijn we hem zeer dankbaar.
