De eerste vier weken van de regering Santokhi-Brunswijk zijn achter de rug. De president heeft ongetwijfeld een goed overzicht van de boeven en hun trawanten die het land hebben kaalgeplukt. Maar zijn partij heeft niet de gevraagde 28 zetels gekregen, dus zit hij met een coalitiegenoot op zijn nek die zijn vaart vertraagt. Voor de machtsoverdracht werd een onnodige “memorandum of understanding ” afgedwongen door de NDP en ondertekend door VHP en ABOP. Een van de afspraken was het voorkomen van “een heksenjacht op politiek andersdenken”. Een ketterjacht is natuurlijk nooit goed, maar een jacht op dieven en rovers is wat anders en die moeten niet beschermd worden, ook al gaan ze vermomd als heksen. De NDP, de kampioen in het politiek inkleuren van alle instituten in het land, is bang dat haar pionnen in de instituten zullen worden vervangen en haar macht verder zal afkalven. Maar wie geknoeid heeft of heeft laten knoeien moet zonder pardon opzij worden gezet. Je maakt jezelf zwak en belachelijk door zulke types te handhaven of door te betalen.
Goed nieuws is dat corruptie al wordt aangepakt. Deugnieten worden onder de loep genomen zoals bij het Staatsziekenfonds, de Surinaamse Postspaarbank en de Centrale Bank van Suriname, en ook de ex minister van financiën wordt opgespoord om te worden gehoord. Maar het is eerst zien, dan geloven. Ronduit teleurstellend was het willen handhaven van districtscommissaris Mike Nerkust en het handhaven van Andy Rusland als president-commissaris bij EBS, beiden prominenten van het infame vorige kabinet. Onbegrijpelijk! Het druist zo in tegen de volkswil en ruikt naar verraad. Tegen beide heren bestaan ernstige bedenkingen inzake behoorlijk bestuur. En al worden deze benoemingen teruggedraaid, het geeft een huiverig gevoel dat de afgezette machthebbers kennelijk nog invloed uitoefenen en dat hun verzoeken worden ingewilligd. Door wie? De regering moet open zijn over haar redenen om iemand in een bepaalde functie te handhaven of te benoemen, want moeizaam verkregen vertrouwen kan snel afbrokkelen.
In de kwestie Nerkust en Rusland wijzen de vingers naar vicepresident Brunswijk. Het is eerder al gezegd dat de ABOP-leider de onbetrouwbare c.q. onvoorspelbare poot van de regering is. De voorzitter-eigenaar-alleenheerser van de ABOP verwelkomt prominente NDP’ers die op zoek zijn naar beschutting, immuniteit of invloed. De ABOP moet oppassen dat haar voorzitter niet verstrikt raakt in het corrupte netwerk van de paarse partij. Hij heeft overenthousiast gehengeld naar de flamboyante pastor, de kruisbestuiver van God, winti, politiek en default, die net de NDP de rug heeft toegekeerd. Alsof de ABOP niet genoeg goede vissen in de eigen vijver heeft. Maar bij meneer Brunswijk gaat het vooral om machtslust, eerzucht en zelfadoratie. Hij wil koste wat kost op de stoel van de president gaan zitten. Hij wilde ook per se een dag voorzitter zijn om zijn spiegelbeeld te bewonderen steeds wanneer hij DNA binnenloopt. Nu loopt hij stage als vicepresident en doet hij moeite om volzinnen uit te spreken. De ABOP-leider is een ijzervreter uit de gangsterjaren 80 met een strafblad, en lijkt in de voetsporen te willen treden van ex president Bouterse. Hij heeft weliswaar karakter getoond door midden in de nacht op te springen en zich te haasten naar de sporthal toen hij hoorde dat er in opdracht van meneer Nerkust werd gesleept met geopende dozen met stembiljetten en processen-verbaal, maar het was ook in zijn belang om fraude te voorkomen en geen zetels te verliezen. Vooralsnog is meneer Brunswijk niet meer dan een goudzoeker en een etnische leider met een gespierde stijl en de droom van het presidentschap. Om president te worden is meer nodig, vooral een heldere visie en een betrouwbare inborst. En Suriname zit niet te wachten op een cryptoboutist. Je kan niet twee meesters dienen.
President Santokhi moet zijn tanden laten zien. Hij moet meer moeite doen om de namen van verdachte figuren en hun schuld met een rode pen dik te omcirkelen en te bannen uit zijn bestuur. Punt. Want dit soort figuren op hoge posten laten geeft aan dat je sympathie hebt met de oude schurken en hun systeem en dat je ze waardigheid en aandacht geeft die ze niet verdienen, terwijl het volk je net in dienst heeft genomen om met hen af te rekenen. Het zijn types die horen bij een systeem dat medeplichtig is aan spectaculaire geldverdampingen en door hun incompetentie en grenzeloosheid – met als hoogtepunten de plunderingen van de Centrale bank en de Postspaarbank – ten val zijn gebracht. Staatsmiddelen verdwenen met hulp van personen in hoge posities die dachten dat ze immuun waren voor straf. Wie heeft ingestemd met diefstal verdient evenveel straf als de dief. Er zijn mensen die niets hebben gestolen, dus geen geld hebben overgehouden aan de fufuru, maar toch veel hebben gestolen, omdat ze zwegen of geen toezicht hielden en aanleiding gaven tot enorme verduisteringen en diefstallen. Ze spanden samen met lieden die overal grepen en graaiden waar ze maar konden. Met zulke bestuurders, beleidsadviseurs, staatsadviseurs, toezichthouders en commissarissen moet je niet willen samenwerken.
De belangrijkste les van de vorige regeerperiode is dat het kwaad niet alleen is gestopt door goede mensen. Het is vooral een ernstige fout in het karakter van de deugnieten die hen uiteindelijk ten val heeft gebracht; hun hebzucht, grenzeloosheid, verwaandheid of gewetenloosheid. Vicepresident Brunswijk moet dit goed beseffen. Een glimp van zijn cowboykarakter was ook al opgevallen op de voetbalvelden. De ABOP had beloofd om af te reken met de NDP. Door NDP prominenten te ondersteunen worden de kiezers verraden en komt de vicepresident over als een ‘toe mofo gon’. Er is een gezegde dat ‘boeriki bakasei lontoe ma a ka fokanti’. Daar denk je dan ook aan.
Het probleem is niet dat een paar boeven aan het tjasnet van justitie zullen ontsnappen. Het is dat het net van de ABOP-leider paarse deugnieten verwelkomt, aanmoedigt, accommodeert of laat binnendringen. Dit laat zien hoe stevig de corruptie geworteld is. ‘Vertrouw het paard niet, Trojanen.’
D. Balraadjsing
