Inheemse gemeenschap geschokt door verlies kapitein Karwofodi

Vanuit de inheemse gemeenschap is er met grote verslagenheid gereageerd op het nieuws dat de kapitein van Matta, Michel Karwofodi, om het leven is gebracht. Ook Edward Belfort zegt zich niet te kunnen herinneren dat zoiets met een kapitein eerder is gebeurd. Belfort wijst ook op het feit dat alleen deze week drie geweldsdelicten met dodelijke afloop zijn geweest.

Audrey Christiaan
Audrey Christiaan, een vooraanstaand voorvechter voor de rechten van de inheemsen, noemt het gebeuren schokkend. “We weten niet wat is gebeurd, maar we moeten met alles rekening houden, waaronder de strijd van de traditionele gezagsdragers voor de bescherming van hun leefgebieden. Maar het kan ook een roofmoord zijn. Het legt wel bloot hoe kwetsbaar de gemeenschap is.” Christiaan verwacht een ‘krutu’ van de kapiteins en de mensen die verbonden zijn aan de dorpen, want er speelt veel binnen de inheemse gemeenschappen. Christiaan benadrukt dat kapiteins de aangewezen personen zijn die als de eerste aanspreekpersonen gelden om de belangen van hun gemeenschappen te behartigen. “In het verleden waren de kapiteins ook geestelijk leiders. Door de huidige verlaging van waarden en normen moeten we ons nu ook afvragen of we onze kapiteins moeten gaan beschermen”, besluit Christiaan.

Jupta Itoewaki
Jupta Itoewaki, woordvoerder van de Wayana’s, wijst op het belang van een kapitein in een dorpsgemeenschap. Bij de Wayana’s is de hoogste leider de granman, gevolgd door een hoofdkapitein, kapitein, hoofdbasja en een basja. Deze structuur is in de koloniale tijd geïntroduceerd. “Voor die tijd waren onze leiders altijd de pijayman.” Pijaymannen waren zo belangrijk, dat ze naar hun dorpen werden vernoemd. Itoewaki noemt dorpen als Anapaike en Apetina, vernoemd naar de leiders als teken van respect omdat je die personen herdenkt. “Onze leiders zijn heel belangrijk voor ons, want zij moeten vaak heel lastige beslissingen voor ons nemen.” ‘Leider’ in de taal van de Wayana’s betekent iemand die de weg vrijmaakt, iemand naar wie wordt opgekeken. “Onze granman Miep betrekt ons in zijn besluitvorming.” Itoewaki zegt dat de granman een duizendpoot is, want de granman vervult de rol van vader, moeder, politie, gezondheidsassistent en bemiddelaar bij conflicten. Een leider heeft dus heel veel rollen in de gemeenschappen. Itoewaki wijst erop dat in de kustvlakten waar er geen granman-structuur is, de kapitein dezelfde rol vervult als van de granman. Een kapitein is dus een gezaghebbend persoon. Voor de eerste keer heeft Itoewaki gehoord dat een leider op deze manier aan zijn einde is gekomen. “De enige samenleving die geschokt is, is de inheemse. Er zijn nog geen reacties geweest.” Het gebrek aan aandacht voor dit geval betreurt Itoewaki dan ook.
De inheemse gemeenschap is overduidelijk aangeslagen. De meeste leiders konden niet worden bereikt.

Sociaal bewogen
Idris Fredison, een neef van de overleden kapitein, zegt dat Matta een heel erg sociaal bewogen en betrokken leider heeft verloren. “Hij was altijd behulpzaam en had een luisterend oor.” Fredison zegt dat er van de partij DOE en de Amazonepartij condoleances zijn overgebracht. Vooralsnog is er weinig te merken in de rest van de gemeenschap dat een gezaghebbend persoon is heengegaan.

RB

error: Kopiëren mag niet!