Er is bijna geen geschrift te vinden over Suriname, waarin niet geklaagd wordt over het gebrek aan geld: dat is van af 1625.
Na 350 jr. kolonie te zijn geweest van Nederland, zit de Surinaamse samenleving opgezadeld met een aan het buitenland gericht economisch bestel, met als gevolg grote sociale problemen en tekorten voor het Surinaamse Volk.
Ons Volk is niet onaangetast gebleven en heeft een verdere cultivering ondergaan. Een handeling met een tragische inhoud en enorme ontwikkelingsachterstanden. De roep overal was naar herstel-, ombuigen-, opbouw-, chance management. Deze kreten horen wij sedert 1975 rondom onze staatkundige onafhankelijkheid. Het was de roep gericht aan politici, wetenschapsmensen, e.a. Die roep was er om als een uitdaging te aanvaarden.
Nederland (de kolonisator) kon krachtens zijn grondbeginselen en ideeën deze emancipatie gedachten niet afwijzend tegemoet treden, maar moest op grond van zijn economische en politieke machtspositie wel bezorgd zijn over de gevolgen van deze ontwikkeling.
In de praktijk poogde Nederland de ontvoogding van de Surinaamse samenleving te leiden en wel door de ontwikkelingsprocessen te vertragen, te saboteren of te doen laten torpederen. (Zie de huidige situatie van de Nederlands sprekenden broeders en zusters in het Caraïbisch gebied).
Hoewel het bewustwordingsproces van de natie m.b.t. de ontwikkelingspotentie van dit land, de afgelopen decennia zich langzaam maar zeker in positieve zin ontwikkelt, bleek dat het versneld aanpakken van deze ontwikkelingspotenties nogal achterbleef. Dit ook vanwege de strijd tussen de op de traditie georiënteerde sociale-bewegingen enerzijds en anderzijds de op de moderniteit-georiënteerden.
Een gekoloniseerde natie zal vroeg of laat tot het besef komen dat politieke onafhankelijkheid de eerste stap is naar volledige bevrijding; economische afhankelijkheid kan terug gebracht worden tot een aanvaardbare proportie. Culturele afhankelijkheid vormt het grootste gevaar, daar heb je te maken met een zekere vorm van absolute isolatie. Het geconditioneerd zijn zorgt voor vervreemding, verdeeldheid en maatschappelijke instabiliteit.
De periode 2010-2020 , een tijd van opgang zijnde moderniseringsprocessen. Structurele differentiatie en culturele-generalisatie is merkbaar in de zich ontwikkelende onafhankelijke Republiek Suriname. Ook de aanvullende kenmerken van een zich moderniserende samenleving, zoals de professionalisering en de sociaal culturele pluralisering, zijn wezenlijke onderdelen van de zich ontwikkelende Surinaamse samenleving.
Suriname mag zich gelukkig prijzen dat de progressieve impulsen vooral de differentiatie zullen blijven stimuleren. Ook zien wij de dominantie van de functionele rationaliteit met name vanwege de regelzucht (wetgevingsproducten).
Laat ons eerlijk zijn; deze ontwikkeling zorg voor fundamentele sociaal-economische en culturele veranderingen. Infrastructuur; ontsluiting van het land, van oost naar west, van noord naar zuid door middel van goede wegen, vaste oeververbindingen (bruggen), telecom, electra en gezond stromend drinkwater, onderwijs en gezondheidszorg (zie hiervoor de verrezen hospitalen en gezondheidscentra).
In de periode 2010-2020 zijn o.a de nationale bedrijven z.a. Staats-olie uitgegroeid tot een miljarden onderneming; EBS, Telesur, SWM, SLM, hebben zich ontwikkeld tot hightech bedrijven en ze zijn ook alszodanig gecertificeerd .
Vermeldenswaard is dat suriname haar eigen hydro krachtcentrale heeft mogen noteren. Een zeer belangrijke randvoorwaarde voor de verdere ontwikkeling vooral in de industriële sector.
Er is sprake van een heroriëntatie op het creëren van werkgelegenheid o.a. In de sectoren petroleum/gas, agrarische sector, infrastructuur, bouw en het veredelen van ons onderwijs gericht op de opgang zijnde ontwikkelingsprocessen, zowel technisch, economisch als sociaal. Ook is losgelaten de vijf en veertig procent (45%) slagingscultuur, (in het onderwijs gebeuren) en gaat richting 100%.
Zie hier de bekroning van o.a. de methodologische systematiek van een stap voor stap besluitvorming (zie ook de externe financiering/ leningen), die gericht is op het wegwerken van de geërfde ontwikkelingsachterstanden.
Het stemt zeer prettig als je vandaag de dag een van onze ziekenhuizen binnenstapt. Je waant je in de vertrekhal van een internationale luchthaven; de koffieshop, bloemenzaak met zachte intercom muziek zijn uitnodigend en rustgevend.
De lysollucht van vroeger met een doordringende geur, is nu verdrongen door koffiedamp. Onze artsen gebruiken computers voor een snelle en nauwkeurige diagnose. Kortom, de functioneel-rationele organisatie en de thans vergaande arbeidsdeling in onze ziekenhuizen springen direct in het oog. Alles is primair gericht op efficiëntie en effectiviteit (genezing). Het gaat ten slotte om onze gezondheid en ons welzijn. Wij hebben de medische sector als voorbeeld genomen van de opgang zijnde groeiende differentiatie en professionalisering van de Surinaamse samenleving: het is de maatschappelijke werkelijkheid en de waarheid van vandaag de dag!
Er zijn politici, wetenschapsmensen en ook nieuwsbronnen in Suriname die nog geloven in de individuele goedgezindheid en barmhartigheid.
Zij ‘zien’ niet in dat ons dagelijks sociaal, economisch en politiek leven beheerst wordt door systemen en de verschillende internationale organisaties die elk voor zich en allen tezamen hard en onbarmhartig zijn.
Zie de recente politieke acties van enkele van de internationale organisaties richting onze samenleving; verlaging van Suriname haar kredietwaardigheid’ , (verzwakking van onze onderhandelingspositie’). Zie daar een enorme uitdaging. Ook nog de perikelen bij de CBvS, het is goed om hierbij het volgende vast te houden: de huidige situatie in de wereld, en ons land niet uitgesloten, kan in zijn algemeenheid gekarakteriseerd worden als een periode van wereldwijd financieel-economische terugval!. De huidige gezondheidsproblematiek (covid-19) die de wereldgemeenschap in haar greep houdt dus ook de Surinaamse samenleving, niet mooi is. Een sfeer van onzekerheid.
Deze fase van onzekerheid komt ongewild op ons af en het gaat gepaard met een groeiende twijfel aan de deugdelijkheid van onze instituties en traditionele waarden als ook de maatschappelijke stabiliteit.
De centrale vraag voor deze periode (2020) was: welke substituten moeten er gevonden worden, teneinde deze onzekerheid te veranderen in leefbare zekerheden.
In het jaar 25 mei 2020 is hierbij het antwoord gegeven door het Surinaams electoraat; de beslissingsmacht werd als resultaat van een gehouden verkiezing in handen van de toen oppositionele-coalitie bestaande uit: de VHP, ABOP, NPS en de PL gelegd. Zulks met de ondersteunende boodschap: welkom in de wereld van de verwerkelijking en maak het tot uw thuis.
Met deze bijdrage hebben wij de belangrijkste machten, feiten en tendenties aangeduid die de Surinaamse samenleving dwingen tot heroriëntatie.
Comité voor Modernisering.
E. Castelen.
