Het ontslag van de directeur van Volksgezondheid, de arts Cleopatra Jessurun, is wel als een schok in de samenleving overgekomen. De arts werd in oktober 2018 aangesteld als de directeur van Volksgezondheid, daarvoor was ze directeur van het Mungra Medisch Centrum in Nickerie, haar geboortedistrict. Vanaf maart 2020 werd de arts heel erg zichtbaar in de samenleving toen de Covid-19 pandemie haar intrede deed in Suriname. We hebben het hier enkele keren geschreven en we zullen het weer herhalen. Er waren 3 kopstukken in het Covid-19 managementteam die allemaal heel hard hun best hebben gedaan: Danielle Veira (directeur Bureau Nationale Veiligheid), Cleopatra Jesserun en Jerry Slijngard (directeur Nationaal Centrum Coördinatie Rampenbeheersing). Van deze twee hebben de laatste twee zich zeer professioneel opgesteld en hebben ze in geen enkele mate laten verleiden tot door de politiek georkestreerde activiteiten. Jesserun heeft zich steeds en elke dag opgesteld als een zeer professionele wetenschapper en medische deskundige. We hebben haar eens vergeleken met de Amerikaanse immunoloog Anthony Fauci, beoordeeld naar Surinaamse maatstaven. Jessurun had in haar relatie naar de regering toe en in het managementteam een veel dominantere rol moeten hebben, maar die ruimte kreeg en had zij niet. We hadden onze vermoedens dat de regering niet altijd naar haar adviezen heeft geluisterd. Zoals het een wetenschapper betaamt en zoals het gebruikelijk is in de medische wereld heeft Jesserun binnen het speelveld dat ze had in het managementteam, gebruik gemaakt van de volle breedte van het veld, zowel het centrum als de zijkanten. Ze heeft de afgelopen maanden enkele keren zowel de regering als de bevolking gewaarschuwd dat de zaak explosief kan escaleren als de mensen hun attitude niet veranderen. Ze heeft daarbij niet geschroomd om cijfers te noemen en scenario’s met ons te delen. Op sommige momenten, toen zij en de regering niet op een lijn waren en niet naar de medische adviezen werd geluisterd en de kansen werden genomen, was de frustratie van de arts ook voelbaar, maar ze bleef doorzetten was op het hoogste niveau beschikbaar. We memoreren dit omdat de samenleving wel dankbaar behoort te zijn voor de inzet van Jesserun. De Covid-19 pandemie eiste van de mensen in de voorhoede heel veel, maar de mensen waaronder Jesserun waren onvermoeibaar. Jesserun bleef authentiek, haar inzet en doorzetting was onvervalst. We bedanken haar namens de Surinaamse samenleving. Maar tegelijk bedanken wij de vele artsen en verplegenden die in de Covid-19 pandemie betrokken zijn.
Jessurun heeft zich dus wel geprofileerd als een strenge maar menselijke leider en medische deskundige, ze leende zich niet voor de politieke agenda die niet overeenkwam met de openbare gezondheidsagenda. Daarom is het te betreuren dat Jesserun zelf de eer aan zichzelf heeft gehouden en Volksgezondheid heeft verlaten. Jesserun is bekend als een integere manager en deskundig voor de plek waar ze zat. Het is jammer dat de werksituatie tot een onwerkbare is gemaakt, waardoor ze genoodzaakt werd om de eer aan zichzelf te houden. Het toont ook het karakter van Jesserun aan, dat ze zelf weggaat in plaats van ontslagen te worden. Met haar actie heeft ze het de nieuwe regeerders wel gemakkelijk gemaakt. De voormalige directeur werd op gegeven moment uitgesloten en niet meer betrokken in belangrijke zaken van Volksgezondheid en dat is wel een zaak die moet worden betreurd. De huidige minister van Volksgezondheid is zelf ook een arts en hij had het wel moeten vinden met de ex-directeur die ook arts is. Er ontstond door de houding van de nieuwe minister en een nieuwe entourage een onwerkbare situatie, waardoor de directeur in een gênante positie kwam te staan. En daartoe behoort een tweede hoogste functionaris van een departement niet te worden gezet, zeker niet van het kaliber van Jesserun in deze tijd van een pandemie. Jesserun is dus kort gezegd weg gedrukt uit de situatie en uit zelfrespect heeft ze daar niet moeilijk mee gedaan. Beter zou het zijn geweest als de minister haar had geroepen en met haar had besproken dat de politieke leiding van het land een nieuwe directeur wil aanstellen. Zulke zaken gebeuren en het is te verwachten dat zulke vervangingen plaatsvinden. Echter moet dat op correcte wijze geschieden en zeker wanneer het gaat om functionarissen die zich oprecht en ten volle hebben ingezet. Wij zijn van mening dat de minister in de zaak van de vervanging van de directeur van Volgezondheid, onzorgvuldig is omgegaan met de belangen van zowel de samenleving als die van de arts zelf. In Suriname bestaat er geen duidelijkheid over politieke functies. De functie van de ministers wordt geacht een politieke functie te zijn alhoewel hij niet wordt gekozen. Ook de president wordt niet gekozen; hij wordt gekozen door de DNA-leden die wel gekozen zijn. En de president stelt de ministers aan. De directeuren worden net als de andere hogere ambtenaren aangesteld door de president, maar zij zijn geen onderdeel van het kabinet en geen lid van de regering. Van de directeur van een departement wordt verwacht dat hij degelijk vaktechnisch kennis draagt van het beleidsgebied waarover hij dient te gaan. Hij moet als hoogste ambtelijk verantwoordelijke functionaris op het ministerie ook het vertrouwen te hebben van de hoogst politiek verantwoordelijke functionaris (de minister). En vertrouwen is subjectief, maar dat belet de minister niet om toch met respect om te gaan met functionarissen die vervangen moeten worden, zeker wanneer die zich waardig hebben gepresenteerd en ingezet. In het geval van Volksgezondheid is met de botte bijl gehakt en dat was niet op zijn plaats. We roepen de regering op om in het vervolg meer ‘class’ en zorgvuldigheid aan te dag te leggen en weer om een beheerste heerser te zijn.
