Het moet een hallucinatie zijn geweest of iets wat erop lijkt: voor de verkiezingen een kabinet vol met computers, printers, laptops en een uitgebreid wagenpark; na de verkiezingen een kaal landschap: alles weg. Wat een trieste situatie. Niet eerder is een transitie zo vals geweest. De nieuwe president moet wel met de ogen hebben geknipperd op zijn eerste werkdag: “Droom ik of is dit realiteit?”
“Uw ogen jokken niet, president, er is inderdaad niets,” zou de adjudant discreet hebben kunnen gefluisterd in het rechteroor van de president, “alles hebben ze meegenomen, ze hebben wel een stoel voor u gelaten.” “Geef me Desi aan de lijn.” “Hallo, Desi, ben jij dat? Waar zijn alle spullen van het kabinet, ik kan niet eens beginnen met mijn werk voor lanti, mang.” “Wat zeg je, Desi? Ik versta je niet goed, je praat onduidelijk, zo vroeg ‘s morgens.” “Ik zei: ik ben geen president meer. Toen ik daar was, was alles er nog. Vraag sjat’lont Sjeni, hij zorgt voor die dingen daar. Ek doei tien.” Einde gesprek. De president krabt zijn achterhoofd en geeft de opdracht om pen en papier te halen, en enkele ogenblikken later opent hij zijn eerste vergadering.
Het kabinet van Bouterse is in de jaren 2010 opgeblazen van 100 naar 1500 personen – het gaat nu even niet om de correcte getallen, maar om de wanverhouding. Het budget is ook naar rato opgeblazen. Dat kabinet werd het symbool van verspilling. De forse groei was omgekeerd evenredig aan de bloei van het land. Want terwijl het kabinet en zijn geldkliek groeide, verarmde de massa. Wat werd gefluisterd, was misschien toch waar: het kabinet was het hoofdkwartier geworden van sinistere figuren voor het smeden en uitvoeren van snode plannen, en die net voor de machtsoverdracht onder ieders neus met al het rollend en niet-rollend materiaal ervandoor zijn gegaan. Een verbijsterende en beschamende vertoning. Van een soepele overdracht is geen sprake geweest. Op de persconferentie van afgelopen maandag van de regering over de financiële stand van zaken, werd duidelijk dat het een ‘tiengie’ overdracht was. De afgetreden machthebbers hebben voor hun vertrek alles ondergepoept, net als inbrekers die alle kleding en administratie overhoop gooien, al het geld en goud meenemen en een drol in je koelkast achterlaten.
Het is niet bekend wat in juni urenlang ‘van 20.00 uur tot 5:30 in de ochtend’ is besproken tussen de uittredende en intredende president (ook de intredende vicepresident was uitgebreid gesproken). Misschien is afgesproken om straffeloosheid te schenken in ruil voor een ‘soepele’ machtsoverdracht, misschien niet, maar na eerlijke en geheime verkiezingen hoort de machtsoverdracht vlot te verlopen, zonder geritsel in de stilte van de nacht.
De nieuwe president vroeg op zijn eerste werkdag op zachtaardige toon of degenen die de staatsmiddelen ergens hadden ‘bewaard’, zo vriendelijk wilden zijn om die weer in te leveren. Hij had liever zijn stempel nog duidelijker kunnen drukken door te waarschuwen dat degenen naar wie staatseigendommen getraceerd kunnen worden direct en oneervol ontslagen zouden worden en dat aangifte zou worden gedaan bij de politie. Want het land kampt al met een criminele lege-kas-ramp en een wilde covid-19-ramp, en nu ook met een wraakzuchtige afwezigheid-van-materialen-ramp. Twee zijn NDP-made. Maar tijd om lang boos te blijven is er niet. Het land moet financieel weer in balans worden gebracht. Het land moet uit zijn treurige en povere resten weer worden opgebouwd. Er is hoop, want de nieuwe president en zijn team wekken vertrouwen, en aan de horizon glinsteren olie en goud. Maar de klus is moeilijk en vergt wat geduld. Rome is ook niet op één dag gebouwd.
De overdrachtsfase van de regeermacht ging gepaard met niet eerder vertoonde valsheid en onvaderlandslievende argumenten. Ministers die zeer luxe nieuwe auto’s voor een prikkie kochten. De redenering is: het is een legale traditie. Ze hebben er dus geen moeite mee. Er is geen geweten dat spreekt: dit kan niet in een tijd van een lege-kas-epidemie. Een minister tekent kritiekloos wat onder zijn neus wordt gestopt. Het maakt een valse indruk. Alsof hij geen keus had, maar door hogerhand werd gedwongen. Alsof hij niet wist dat hij op de valreep nog snel even tekende voor de vernietiging van Cultuurtuin of dat er ook verdacht veel vrienden en familie van hem op de lijst van gegadigden waren. “Niet ik heb uitgegeven maar de staat!” riep hij. Hij was dus slechts een zielig instrument. Misschien bedoelde hij: ‘Niet ik heb uitgegeven, maar de baas!’ Een andere valsheid is dit: ‘de toenmalige oppositie is de oorzaak van devaluatie en default’. De satrapen die op podia krijsten ‘wij hebben de macht, wij bepalen’ en ‘geen enkele jap japi of kes kesi stopt onze show’, doen achteraf zielig en ontduiken de bewijslast. Het is net zulke onzin als: de default is veroorzaakt door kolonialisme of slavernij. Het is buitengewoon zielig. Eenzelfde valsheid was er ook bij elke verdwijning van miljoenen dollars (Naschoolse Opvang, Carifesta enzovoort). ‘Kom dan met je bewijs’, werd geroepen. De beschuldigden hoefden hun onschuld niet aan te tonen. Hun boeltje werd steeds met een mantel der liefde bedekt. Dit gebeurde ook met vordering van de pg in de zaak Hoefdraad die door de vorige DNA werd afgewezen. En neem deze misvatting: het gaat slecht met het land, want de banken wilden geen geld lenen aan de overheid. De werkelijkheid is: de banken wilden geen geld meer lenen aan de overheid, want de overheid vertrapte normen en was onbetrouwbaar. Dit brengt de aardappelen-en-uien-drogreden in herinnering: we hebben de kasreserves van de burgers gestolen, want we wilden goede dingen doen voor het land. Pfff! Een andere bedrieglijke redenering is dat allerlei wurgcontracten, benoemingen van beleidsadviseurs en andere zaken snel moesten worden doorgedrukt, want de macht werd voortijdig overgedragen. Maar het zijn allemaal niet-essentiële zaken, die konden wachten. Het enige doel was om een verstikkende strop om de nek van de nieuwe regering te leggen. Het is puur sadisme. De overheid moet zich overigens snel weer ontdoen van de snel benoemde bejaarde of dubieuze beleidsadviseurs, tenzij ze houdt van slecht gezelschap. Ze moet ook oppassen voor figuren die sneller van kleur veranderen dan een kameleon.
Ook het valreepbesluit om ambtenaren een loonsverhoging van in totaal 50 procent te geven, is zo een valse streek, met als doel een groot gat te slaan in de al leeggehaalde portemonnee van de nieuwe regering zodat sociale onrust kan ontstaan. Er zijn ook duizenden mensen in dienst genomen van de overheid vlak voor de verkiezingen. De regering zit dus opgezadeld met een nog groter stuwmeer van overtollig personeel. Waar gaan al die mensen zitten? Maar elk nadeel heeft zijn voordeel. De regering heeft nu een groep geregistreerde werklozen in handen die ze kan uitzenden naar plekken waar arbeidskrachten het hardst nodig zijn om de staatsmachine en bedrijven goed te laten draaien, zodat iedereen een meetbare prestatie kan leveren naar rato van het salaris dat men ontvangt.
De precaire situatie in het land had bij de afgetreden machthebbers tot een diep schaamtegevoel moeten leiden. Maar psychopaten kennen geen schaamte, ze worden alleen boos of raken geïrriteerd als hun misdaden worden ontmaskerd. Kruimeldieven zijn een reden tot schaamte voor de maatschappij, maar corrupte machthebbers brengen het hele land in ernstig gevaar. Er zijn in het afgelopen decennium miljarden dollars van de staat verdwenen waarvoor niemand is opgepakt. De nieuwe regering doet er goed aan om speciale sheriffs aan te stellen om die boeven te gaan vangen en de gestolen gelden op te sporen, maar het moeten geen machteloze figuren zijn, zoals die zielige coyote die de roadrunner – miep-miep – achternazit maar nooit kan vangen.
D. Balraadjsing
