De nieuwe regering heeft haar vleugels uitgeslagen en is in de lucht. Over enkele weken moet het regeerprogramma op kruissnelheid draaien om de afgesproken doelen te bereiken. Het wordt een vlucht met grote hobbels en veel obstakels. Voorzichtigheid en controle zijn de kwaliteiten die nodig zijn om in de lucht te blijven. De afgezette president heeft blijkbaar nog veel munitie over. Enkele weken geleden waarschuwde hij: ‘ik ga nooit de confrontatie opzoeken, maar geloof me ik schuw ook geen enkele confrontatie’. Ook was hij gekleed in een raar militair pak, toen hij aan de vooravond van de machtsoverdracht de president elect ontving. Waarschuwing? Militair pak? Het spook van de jaren 80 leeft nog. Het heeft zich de afgelopen jaren stevig genesteld in staatsorganen en instituten. De nieuwe opperbevelhebber moet dus wakker blijven en opletten wie meewerkt en wie saboteert. Wraak en Afgunst slapen ook niet en zullen de vleugels van Superman en Batman proberen lek te schieten, zodat ze naar beneden fladderen nog voordat ze hun doelen hebben bereikt. Derhalve worden beide helden een fijngevoelige neus toegewenst om de hinderlagen te ruiken die hun tegenstanders in petto hebben.
Tijd onthult de waarheid. Het ware gezicht van de afgetreden regering is achteraf goed te zien. Het is een onverkwikkelijke werkelijkheid: default, misselijkmakende benoemingen, wurgcontracten, diefstal van staatseigendommen en vernietiging van milieu en cultuur. De financiële crisis ‘valt met geen pen te beschrijven’, zei de kersverse president bij zijn inwijding. Hij gaf zijn afgetreden collega hiermee een draai om de oren, want die “tralalalderaldera” heeft een kas overgedragen met nul-komma-niks.
De economische crisis is dieper dan de kotika-liba. En dat nare virus Covid-19 verergert de schade. Welke oplossing heeft kapitein Santokhi. Tot nog toe kon hij alleen maar smeken ‘geef ons een kans’. Maar het optimisme en de geloofwaardigheid stralen zo sterk af van de man, dat een internationale kredietbeoordelaar Suriname direct een beetje opwaardeerde na de inaugurele rede van Santokhi. Een dreamteam moet de crisis oplossen. Hopelijk zijn het geen dromers, maar probleemoplossers. Een kundig team is zeker nodig, want we hebben het niet over de bestrijding van jeugdpuistjes, maar over de grootste financiële crisis ooit in Suriname.
De voormalige jaknikkers, die nu de oppositiebanken zijn toebedeeld, wendden zich tot de nieuwe coalitie met een opgeheven vingertje en een bepaald toontje: ‘we gaan jullie kritisch begeleiden.’ Wat hebben ze in hemelsnaam in de afgelopen tien jaar dan gedaan? Een historische default (wanprestatie) – wow, dat is echt iets. Als ze hun makkers in de uitvoering kritisch hadden begeleid, was het nu geen rommeltje. Ze moeten Santokhi poweren en dankbaar zijn dat hij hun financiële shit wil opruimen, zodat Suriname niet in het ravijn kantelt. Ze moeten niet de regering gaan opjagen om domme dingen te doen. Want net als de coronacrisis moet de financiële crisis met goed beleid en geduld worden aangepakt. Slagvaardig maar niet overhaast. Geen inderhaast getimmerde besluiten en kermisachtige vertoningen meer, zoals bij de wijziging van de Wet op de Staatsschuld, de ‘valutawet’, de goedkope Chotelal-dollars, de plundering van de kasreserves, de chaotische verdeling van voedselpakketten enzovoort; allemaal veroorzaakt door paniek over opiniepeilingen en de gedachte aan ‘hoe blijf ik populair’, in combinatie met een flinke dosis zorgeloosheid en een gigantisch – ‘we halen 34 zetels’ – zelfvertrouwen.
De afgetreden regering was spectaculair achterbaks. Ze had een smoelwerk van leugen en bedrog. Vanaf nu kan het alleen maar beter gaan wat betreft openheid, nuchterheid, soberheid, bescheidenheid, naleving en handhaving. De nieuwe president maakt een nuchtere en bescheiden indruk, handelt daadkrachtig en lijkt de juiste maatregelen te willen nemen in landsbelang. Hij gebruikt woorden als ‘samen’, ‘overleg’, ‘eenheid van bestuur’. De vorige president was misschien ook zo begonnen, maar toen ontaardde het al snel in een dodelijke combinatie van ‘dictatuur’ en narcisme die zich op elk niveau van het bestuur uitbreidde.
De regering zal een moeizaam en verreikend sociaal aanpassingsprogramma moeten uitvoeren om Suriname te redden. Het wordt een test voor het uithoudingsvermogen, de gezondheid en de integriteit van het regeerteam, en het geduld van het volk. De regering heeft gelukkig afstand genomen van het verlepte antiwesterse, ‘socialistische’ model van de regering Bouterse. Ze is voorstander van warme en vriendschappelijke betrekkingen met ‘onze diaspora’, Nederland en Amerika. Het is een verademing dat er al proefoverleg is geweest met een buitenlands hoofd (Rutte) en hoge vertegenwoordigers van die landen. Maar die landen zullen Suriname alleen gunsten bewijzen als het land zijn huiswerk maakt. Want Suriname heeft niet per ongeluk maar door incompetentie een verkeerde afslag genomen richting het ravijn, en waarschijnlijk was er opzet in het spel, want het is de favoriete bestemming van een stelletje boeven dat geregeld terugkeert om zich te verrijken ten koste van het land.
Schulden verlichten, bezuinigen, stimuleren van productie, geld verdienen voor het land en tegelijk ook ogen en oren hebben voor de armen, is een zware taak. Alles moet goed worden ingesteld. Degenen die belasting ontduiken of ontwijken moeten worden ‘uitgenodigd’ om hun bijdrage aan de opbouw te leveren. Staatszenders moeten worden ingezet voor voorlichting, bewustwording en versterking van eenheid in verscheidenheid, en niet voor kwijlende bewondering voor het staatshoofd zoals de afgelopen jaren. De waarheid moet worden verteld, niet verdoezeld. Want de waarheid is hard, maar leugens blijven pijn doen. Een onafhankelijke Rechterlijke macht is van groot belang voor het investeringsklimaat. Het is ook goed om hier te melden dat de Procureur-generaal een bron van irritatie en weerstand was voor de regering Bouterse, maar hij heeft ballen getoond en weerstand geboden tegen inmenging van de Uitvoerende macht.
De regering Santokhi-Brunswijk zal het ongetwijfeld beter doen dan de vorige regering die vanwege gedraai niet in staat was om gedurende meer dan vijf minuten een vast beleid te voeren. Het nieuwe ministerteam is fris en vrolijk, merendeels onbezoedeld (geen ervaring met corruptie) en heeft dus moreel gezag, misschien met uitzondering van het muffe geval van de zoon van… Over de vp zijn er wat twijfels, omdat zijn kracht vooral in de botten en de spieren zit, minder in het nadenken. Maar vandaag de dag krijgt iedereen het voordeel van de twijfel, om te zien of ze het beter doen dan hun ambtsvoorgangers.
Superchan en Bigi Bravo zijn als overwinnaars opgestaan en in actie getreden om Su te redden. Zo te zien nemen ze de morele code uit het volkslied mee in hun hart. Verhef uw heerlijk land, behoud recht en waarheid en geef uw land waardij. Toon uw grootheid en set a kondre boen.
D. Balraadjsing
