Door de nieuwe president is reeds een uiteenzetting gegeven van de rode draad van het beleid van de nieuwe regering op donderdag. Vandaag gaan wij de concrete zaken daaruit voorhouden aan u. De president typeerde de situatie in het land. Ons land verkeert in grote financiële problemen, zei hij. De staatskas is leeg, er is schaarste aan vreemde valuta en er hangt een torenhoge schuld boven onze hoofden. Instellingen die belangrijk zijn voor goed bestuur en voor de inkomsten van de staat, zijn verzwakt. De centrale bank, de belastingdienst, de douane en zelfs vele ministeries functioneren onvoldoende. De slechte financiële situatie is in de voorbije jaren telkens bevestigd door beoordelingsbureaus: ons land is stelselmatige gedowngraded. De officiële schulden worden geraamd op SRD 27 miljard. De werkelijke schuldenlast is waarschijnlijk twee keer zo hoog als we uitgaan van een realistische wisselkoers. Als we straks aan het werk gaan, verwachten een groter financieel gat aan te treffen en de exacte diepte daarvan is ons nog niet bekend. De overheid moet weer dienstbaar worden. De regering zegt alle mensen en deskundigen nodig te hebben ongeacht hun politieke kleur, ras, etniciteit, leeftijd of gender. Er komt een programma tot stabilisatie, herstel en groei. Voor de uitvoering van dit programma zullen wij ook de steun van internationale financieringsorganisaties nodig hebben. De regering praat al met schuldeisers, zodat wij aan onze verplichtingen voldoen, en tegelijk financiële ruimte scheppen om te kunnen regeren.
Volgens de president wordt de overheid gesaneerd. Het ambtenarenapparaat zal anders moeten, efficiënter, en vooral productiever. Er komen nieuwe kansen voor de ambtenaren. De regering gaat ze trainen voor de vele nieuwe bedrijven en sectoren die we voor ogen hebben. Voor de olie-industrie, voor de groene industrie, voor de blauwe industrie, voor de ICT industrie. Er komen nieuwe mogelijkheden die veel beter betaald zijn dan de overheid. Delen van de overheid zullen verzelfstandigd moeten worden.
De onafhankelijkheid van de Centrale Bank zal hersteld worden. Houders van vreemde valuta krijgen van de regering de zekerheid dat hun gelden veilig zijn. Iedereen moet zijn geld weer veilig kunnen zetten bij de banken in Suriname. De regering mikt op een realistische marktconforme wisselkoers die door iedereen gebruikt wordt. Dat betekent dat er dus een devaluatie van de munt te verwachten is. De regering wil zuiniger omgaan met de schaarse dollars.
Als één van de eerste maatregelen komt er tijdelijke solidariteitsheffing voor politici. Daaronder begrijpen wij dat politieke functies een deel van hun salaris inleveren of een percentage betalen aan een fonds. Ook het bedrijfsleven gaat de regering om een bijdrage vragen. Maar de grootste bijdrage zal moeten komen van de belastingontduikers. Uit dit solidariteitsfonds kunnen sociaal zwakkeren en werklozen worden betaald.
De regering wil een gezonde macro-economie en een sterk bestuurlijk apparaat, en weer groei. Die groei moet komen in de traditionele grote sectoren van goud, olie, handel, landbouw en visserij, maar ook de vele kleine bedrijven in toerisme, en de ICT-sector. De regering zal werken aan een inclusieve en gediversifieerde economie met ruimte voor iedereen die wil ondernemen. Voor micro-, klein- en middenbedrijven komen er voorzieningen om ze snel en makkelijk op weg te helpen.
Een belangrijk deel van de overheid is ondergebracht in parastatale bedrijven en organisaties, zegt de regering. Maar dit berust op een kennelijk misverstand. Bedrijven die zitten in strategische productie zoals water en energie, blijven in de boezem van de staat, maar moeten gauw economisch gezond gemaakt worden. Niet strategische staatsbedrijven en instellingen zullen worden afgestoten, tenminste als particulieren de diensten goedkoper en met betere kwaliteit kunnen leveren.
De regering gaat de Grondwet en de Kiesregeling evalueren en indien nodig ook herzien. Ministeries. Belangrijk is dat de openbare diensten, instituten en staatsbedrijven zullen worden gedepolitiseerd en in dienst staan van de hele gemeenschap.
Het sociaal stelsel zal hervormd worden, om mensen te steunen en uit de cirkel van armoede te breken. Tehuizen en mensen met een beperking zullen beschikken over voldoende middelen. En wij zijn het aan de gepensioneerden verplicht dat zij tijdig hun geld ontvangen. De pensioenen en uitkeringen zullen geleidelijk weer waardevast gemaakt worden.
Er zal gezorgd worden dat er voldoende medicijnen en hulpmiddelen zijn. Ook kinderen en ouderen die aan hun lot zijn overgelaten gaat de regering weer een goede zorg en toekomst bieden. Jongeren en studenten, jullie krijgen weer allemaal de kans om onderwijs te volgen en jezelf te ontwikkelen tot een toekomstige topsporter, vakman, wetenschapper of bestuurder.
In de gezondheidszorg komt het accent te liggen op preventie; dat is altijd beter, goedkoper, en voor iedereen bereikbaar. En het zal meer gaan om de complete gezondheid met aandacht voor voeding, sport en geestelijke gezondheid; dat zijn belangrijke delen die bij de gezondheidszorg veel meer naar voren gehaald moeten worden. Het Staatsziekenfonds wordt hervormd, de Wet Nationale Basiszorgverzekering wordt herzien en de rol van de openbare gezondheidszorg wordt belangrijker.
Dit zijn allemaal punten die de president in zijn eerste betoog voorhield aan de samenleving. Dat is genoeg werk aan de regering en aan de ministers, sommige meer dan anderen, om aan d slag te gaan.
