Vanwege de vele ontwikkelingen op het gebied van Covid-19 en de verkiezingen van 25 mei 2020 hebben wij nagelaten om aandacht te besteden aan het heengaan van een grote Surinamer die de afgelopen 10-15 jaar heel stil is geweest. Eigenlijk had het niet gemoeten dat Jules Sedney zo stil is geweest de afgelopen 15 jaar. Hij kwam voor uit een tijd waar de basis is gelegd van veel dingen die verkeerd zijn gegaan, zoals het uitdijende ambtenarenapparaat als bron van het paternalisme in de politiek. Hij kwam ook uit een tijd waar beleidsmakers op een andere manier spraken over uitgaven die ze deden en projecten die ze uitvoerden; men betrok er toen veel cijfers bij. Bij alle grote projecten noemden beleidsmakers als Sedney steevast 3 zaken: hoeveel een project kost (transparantie, accountability), hoeveel het zal bijdragen aan het bruto binnenlands product (economische meerwaarde) en hoeveel het zou bijdragen aan de werkgelegenheid (sociale meerwaarde). Deze zaken merken we niet meer bij onze bestuurders, zie maar hoe bruggen worden gebouwd en laatst ook nog de highway. Er was in de tijd van Sedney ambitie merkbaar en een bewust bouwen aan de ontwikkeling van een land. Er was een tijd waarin blijvende investeringen zijn gepleegd aan de economische infrastructuur van Suriname. Deze gaven de ruimte aan investeerders en de regering om een moderne economie en industrialisatie na te streven, maar het kwam er niet van althans niet in voldoende mate. De haven van Suriname aan de Surinamerivier is enige tijd terug als eerbetoon aan de toen nog in leven zijnde voormalige politicus, bewindsman en technocraat naar hem vernoemd. We laten als eerbetoon aan de overleden Surinaamse intellectueel zijn leven de revue passeren, waarbij we de informatie ontlenen aan Wikipedia.
Jules Sedney werd geboren te Paramaribo op 28 september 1922, dus na de Eerste Wereldoorlog. Sedney studeerde, na een poos in Suriname op school te zijn geweest en te hebben gewerkt, uiteindelijk in Nederland Economie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij was in zijn actieve periode in de jonge jaren lid van de Vereniging Ons Suriname. De Vereniging Ons Suriname (VOS) werd opgericht in 1919 en is daarmee de oudste Surinaamse vereniging in Nederland. De vereniging werd opgericht door Julius Jacob Gemmel, een Surinaamse onderwijzer die naar Nederland kwam om verder te studeren, en in Amsterdam gemeenteambtenaar werd. De nieuwe vereniging werd opgericht om sociale contacten tussen Surinamers te bevorderen, en om werkloze Surinamers te begeleiden. Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde de VOS zich onder voorzitter Otto Huiswoud tot broedplaats voor de onafhankelijkheid. In de jaren zestig fuseerde de VOS met de nationalistische actiegroep Wie Eegie Sanie, waarna de politieke betrokkenheid verder toenam.
In 1956 promoveerde Sedney in Nederland (tot doctor), waarna hij terugkeerde naar zijn moederland. Hij ging werken bij de in 1957 opgerichte Centrale Bank van Suriname (CBvS).
Na de parlementsverkiezingen van 25 juni 1958 werd hij namens de NPS minister van Financiën in het kabinet-Emanuels. In 1963 werd Sedney president van de in dat jaar opgerichte Nationale Ontwikkelingsbank (NOB).
Sedney sloot zich later aan bij de Creoolse Progressieve Nationale Partij (PNP). Deze partij werd opgericht in 1967 door de ontevreden NPS’er Just Rens. In dat jaar werden verkiezingen gehouden en de partij verwierf 3 zetels kreeg in de Staten van Suriname. Hans Prade en Frank Essed sloten zich ook aan bij de PNP.
Bij de verkiezingen van 24 oktober 1969 haalde het PNP-blok (PNP, KTPI, PSV en PBP), 8 van de 39 zetels. Het VHP-blok (VHP, Actiegroep en Sarekat Rakyat Indonesia: SRI)) kreeg 19 zetels, de NPS 11 zetels, en de PNR 1 zetel. De Actiegroep (Aktie Groep) ontstond in de jaren 1960 als afsplitsing van de VHP. Hoewel in de daaropvolgende VHP-PNP regering het VHP-blok dus veel meer zetels had dan het PNP-blok werd niet VHP-leider Jagernath Lachmon, maar Jules Sedney premier van Suriname en minister van Algemene Zaken. Bij die keuze heeft gespeeld de opgelopen spanningen tussen de Hindoestaanse en Creoolse bevolkingsgroepen toen in het land. De VHP deed water bij de wijn (net als in 2000). Lachmon werd uiteindelijk voorzitter van de Staten.
Bij de verkiezingen van 1973 was Nationale Partij Kombinatie (NPK) de grote winnaar. De NPK bestond uit de NPS, de PNR, de PSV en de KTPI. De NPK behaalde 22 van de 39 zetels in de Staten van Suriname en de overige 17 zetels gingen naar de VHP, zodat de PNP van premier Jules Sedney geen enkele zetel kreeg.
In 1980 volgde Jules Sedney V.M. de Miranda op als president van de CBvS. In 1983, in de militaire periode, nam hij ontslag toen hij in conflict kwam met legerleider en bevelhebber Desi Bouterse. Sedney weigerde mee te werken aan een verdachte Colombiaanse lening van 50 miljoen dollar die mogelijk te maken had met drugs. Sedney vluchtte toen uit veiligheidsoverwegingen naar Nederland. Henk Goedschalk, zijn opvolger bij de CBvS, had waarschijnlijk minder moeite met dergelijke handelingen want vrij snel daarna was er een door hem goedgekeurde lening van 200 miljoen Amerikaanse dollar met een dubieus karakter.
Sedney keerde in 1989 naar Suriname terug. Verteld wordt dat hij, voordat hij deze stap nam een soort ‘herenakkoord’ (gentlemen’s agreement) met de voormalige legerleider zou hebben gesloten waarbij hem werd toegezegd “dat hij met rust gelaten zou worden”. Daarna schreef hij het bekende boek “De toekomst van ons verleden Democratie, etniciteit en politieke machtsvorming in Suriname” dat in 1997 werd gepubliceerd. In 2017 verscheen hiervan de derde editie die de Surinaamse politiek tussen 1948 en 2017 behandelt. Andere werken van de hand van Sedney zijn “Het werkgelegenheidsaspect van het Surinaamse tienjaren plan” (Amsterdam 1955, proefschrift Universiteit van Amsterdam) en “Kiezen en delen. Kritische analyse van het kiesstelsel en inrichting van de staat” (Paramaribo 1980). De Surinaamse politicus, bestuurder, intellectueel en schrijver overleed op 97-jarige leeftijd en is een voorbeeld voor de ambitieuze Surinamers die actief met hun kennis willen bouwen aan hun vaderland. Wij condoleren de nabestaanden en de vrienden van Jules Sedney.
