De laatste trend is dat alle politieke partijen propaganderen dat denken en handelen op basis van etniciteit tot het verleden behoort. De partijen zijn nu bemenst door alle rassen. Het streven is saamhorigheid, samen bouwen aan een gezond Suriname. Echter de werkelijkheid is dat er nog steeds veel mensen in etnische hokjes denken. Als bijvoorbeeld een creool zich aansluit bij de VHP en niet direct een toppositie krijgt, zijn zijn gedachten al gauw “omdat mi blakka krijg ik geen kans, maar die koelie wel.” Zo’n manier van denken is etnisch en bekrompen. Het komt niet eens in hem op dat hij misschien nog niet de capaciteiten voor die functie heeft en wat geduld moet hebben om te groeien. Een mens raakt deze etnische manier van denken echt niet kwijt, door zich alleen maar aan te sluiten bij een partij. Ergens in het achterhoofd verwacht hij voordeel voor zichzelf en als hij dat niet direct krijgt, zal hij zijn hand niet in eigen boezem steken en de oorzaak bij zichzelf zoeken. Zijn gedachten gaan automatisch op de racistische toer, daar dat de makkelijkste weg is en dan stapt hij uit de partij. Op zo’n manier komt hij nooit los van dat etnisch en racistisch denken. Mensen moeten leren om zich in te zetten en hard te werken voor een functie en niet te denken in termen van, ‘hij is allang blij dat ik me aansluit bij de partij, dus a man o set mi kon.’ Vaak zijn ze zo met zichzelf bezig dat ze niet bij machte zijn om werkelijk te kunnen luisteren en leren van anderen. Je kunt het al merken op het moment dat jij iets aan het uitleggen bent aan die persoon. Hij of zij zit daar, kijkt naar jou maar luistert niet naar jou omdat hij in zijn hoofd alweer bezig is met het bedenken van wat hij voor zichzelf wilt. Dat soort mensen zullen ook bij een conflict door blijven drammen omdat ze nooit geleerd hebben naar andermans argumenten te luisteren, laat staan te analyseren en ten slotte eventueel hun ongelijk toe te geven. Bij deze mensen gaat het niet om de onwil om het ongelijk toe te geven, maar om ‘t onvermogen om werkelijk een luisterend oor te bieden. Vooral bij de jeugd zie ik deze levenshouding vaak. Ze zijn er alleen maar op gefocust om snel geld te verdienen en niet om met inzet en hard werken kwaliteit te leveren. De regering die we nu hebben heeft deze levenshouding gevoed; ‘sluit je aan dan krijg je direct een functie of geld en als je die job niet aankan, word je vervangen.’
Ik hoorde laatst de ene vrouw tegen de ander zeggen: “Je moet niet op die partij stemmen, want ze stimuleren via diaspora Nederlandse Hindoestanen om in Suriname te investeren.” De reactie van de ander was, ‘maar dat is toch alleen maar goed, er wordt in Suriname geïnvesteerd en dat creëert inkomsten en werkgelegenheid.” De ander antwoordde smalend: “Ja alleen voor de Hindoestanen, de Surinamers worden onderdrukt en kansen ontnomen.” Stomverbaasd antwoordde de ander: “Maar die Hindoestanen zijn toch ook Surinamers? Wat maakt het nou uit welk ras geld in Suriname wil steken. Van belang is dat ze moeite doen om vooruitgang te brengen en werkgelegenheid te scheppen.” De ander bleef echter koppig volhouden dat het geen goede zaak was daar het zou zorgen voor onderdrukking en discriminatie van andere rassen. Op de vraag hoe en op welke manier anderen zouden worden onderdrukt, bleef ze herhalen dat het alleen werk zou opleveren voor hindoestanen en niet voor creolen. Ze wilde niet accepteren dat de andere rassen met of zonder hulp van diaspora vrij zijn om ook in Suriname te investeren maar daar niet voor kiezen. De groep die er wel voor kiest, brengt vooruitgang in het land en daar moeten we juist blij mee zijn in plaats van dat gebaar een etnisch tintje te geven.
Er zijn mensen die graag aan anderen hun mening geven alsof het een absolute waarheid is. Dat zijn mensen met een groot ego. Bijvoorbeeld ‘ik weet dat hij met zijn diaspora beleid zijn eigen ras gaat voortrekken en de andere rassen gaat onderdrukken en discrimineren, hij is een racist.’ Hoewel elk mens het recht heeft om zijn mening te geven, is het verkeerd om er anderen mee te kwetsen of te stigmatiseren. Meningen zijn slechts persoonlijke uitingen. Het zijn gewoon reflecties van de emotionele en cognitieve wereld van de mensen die ze uitzenden. De ergste fout die mensen kunnen maken, is geloven in het bedrog van hun eigen mening. Er is geen slechtere onwetendheid dan wanneer iemand begint te denken dat zijn persoonlijke evaluaties, universele waarheden zijn. Het komt maar al te vaak voor dat meningen onze ketenen zijn. Wanneer iemand haar mening geeft, doet zij dat vanuit haar persoonlijke realiteit, ervaring en waarden. Dat is normaal en begrijpelijk. Maar ik wil hier iets aan toevoegen namelijk iets dat in de psychologie aandachtvertekening of bevestigingsvooroordeel wordt genoemd. Dat wil zeggen dat je alleen maar waarneemt wat jij wil zien. Zoals die mevrouw alleen wilde zien dat andere rassen onderdrukt zouden worden als Hindoestanen in Suriname investeerden. Ze was niet eens bereid om ‘t eerst uit te proberen en af te wachten alvorens een mening te vormen. Ze weigerde de voordelen voor het land te zien. Ze beperkte zich slechts tot het observeren van bepaalde aspecten om onnauwkeurige en uiterst bevooroordeelde oordelen te vellen. Zo iemand past haar persoonlijke ketenen toe bij het trekken van conclusies die zo discutabel zijn. Weest u dus alsjeblieft voorzichtig met iemand die zijn of haar mening uit alsof het een unieke, exclusieve en absolute waarheid is. Want niets definieert iemand zo, als de reacties die hij of zij uit. Ook is het vaak zo dat zo iemand de neiging heeft om zeer negatief te reageren op de meningen van anderen. Ze kunnen het zelfs zien als een persoonlijke aanval als je zou proberen om hun argumenten te weerleggen met logische en redelijke feiten. Mentale ketenen vormen een zeer star denkpatroon. Ik denk dat als we het echt menen met Suriname en we willen helpen om het op te bouwen, we moeten leren om anders te denken. We moeten leren om onszelf los te maken van onze bevooroordeelde meningen. Dan pas zou je kunnen zien wat er nog meer is. Bijvoorbeeld zeg niet tegen de ander dat hij niet moet stemmen op die partij omdat die zijn eigen ras voortrekt, maar ga eerlijk bij jezelf te rade of hij die groep binnenhaalt omdat ze nu eenmaal bekend staan als succesvolle ondernemers en doorzetters, iets dat alleen voordeel kan brengen voor het land. Elk ras in Suriname heeft zijn eigen gave die hij inzet voor zichzelf en het land. Tenslotte een advies aan alle mensen: Probeer met je medemens te leven volgens de drie waarheden van Aristoteles:
- Weet je zeker dat wat je beweert echt waar is en geen speculatie?
- Weet je zeker dat wat je gaat zeggen, geen schadelijke gevolgen heeft voor de ander?
- Is de mening die je gaat uiten concreet nuttig voor die persoon, de groep of het land?
Als het antwoord op deze drie vragen ja is, kan je ervoor kiezen om je mening te uiten. Want dan geef jij je mening om wederzijds respect te versterken en sterkere relaties tecreëren. Dat is pas echte liefde hebben voor je land en landgenoot.
“You don’t have to control your thoughts; you just have to stop letting them control you”
Josta Vaseur
