Het maken van wetgeving is mooi, het is een begin, maar het kan slechts een begin blijven als de regering, die de wetten moet uitvoeren, de ballen niet heeft om dat te doen. We hadden voor de aanname van de omstreden valutawet, een officiële CBvS koers en een cambiokoers die hoger lag en gebruikt werd door legale en illegale wisselkantoren. Op de cambiokoers, die al voor de valutawet illegaal althans in strijd met de wet was, hadden de autoriteiten (CBvS, Deviezencommissie) geen grip, die was overgeleverd aan de zogenaamde vraag en aanbod (lees: de willekeur van de mannen die de cambio’s draaien). De illegale wisselkantoren en de handelsbanken volgden zelfs, gewoon de trend van de officiële cambio’s. De koersen namen in het begin van dit jaar een vlucht en is van rond de 9 gestegen naar rond de 15. De publieke ontevredenheid nam toe, prijzen stegen in de winkels. De regering was skeer en kon geen interventies plegen op de valutamarkt. De bezitters van de dollars zagen deze als een koopwaar en schroefden hun prijzen op: take it or leave it was het devies. De regering koos toen om de schuld in de schoenen van de cambiohouders te schuiven, zij waren de boosdoeners. Geheel onwaar is dat niet, maar met de vaststelling van de waarheid is de oplossing nog niet bereikt. De oplossing van het valutaprobleem in Suriname is dat de staat zich niet in de kwetsbare positie moet brengen om geen dollars te hebben. Om dat te bereiken moet je sparen en dat is een vies woord voor deze regering, nu en in het verleden ook. Het moment dat je kwetsbaar wordt en afhankelijk wordt van de mensen die de dollars bezitten, dan bepalen zij hun prijs en vertikken ze het om zich te houden aan de regeringskoers. De speculatie met de dollar neemt dan toe en men komt in een spiraal terecht waarvan de hyperinflatie eens het gevolg is geweest. Het punt is dat in Suriname, zoals in de normale kapitalistische landen, burgers niet verplicht zijn om sociaal te zijn, men is niet verplicht om handelingen achterwege te laten die vernietiging van de samenleving kunnen veroorzaken. Mensen hun kankerbehandelingen zijn uitgesteld en men moest overstappen op andere minder effectieve therapie omdat er in het land geen medicijnen waren vanwege het valutaprobleem: omdat de regering alle dollars verbrast en omdat de cambio’s het niet kunnen nalaten om daarvan misbruik te maken.
De oplossing die deze regering dan bedenkt, is om de meest onbetrouwbare persoon wanneer het gaat om landsfinanciën, de parlementariër Abdoel, op te zadelen om een valutawet aan te nemen, waarmee de banken, de cambiohouders en de handel het niet eens waren, althans met delen van de wet. Dit zijn uitgerekend ook de partijen die er wel bij varen met een stijging van de koers. De wet ging uit van een repressief systeem, waarbij iedereen gedwongen wordt om handelingen na te laten die vernietiging van de samenleving kan veroorzaken. De burger werd gedwongen in een commuun systeem, dat inbreuk pleegt op de vrijheid van de burger. Die vrijheid werkt in het voordeel van degenen die de productie en de dienstverlening bezitten en deze aanbieden aan de bevolking onder hun voorwaarden, de verliezer is het proletariaat (de werkende klasse), maar we zien dat de werkende klasse in Suriname juist protesteert tegen de wet en het opneemt voor de bourgeoisie die in het vrije systeem rijker wordt. De regels waren als volgt: er geldt maar 1 koers die door de CBvS wordt bepaald. De cambio koopt alleen valuta op en verkoopt tegen een winstmarge alleen aan de CBvS. Valuta kopen bij de cambio is verboden, dus indirect ook het sparen in valuta. Valuta kan men kopen alleen bij de handelsbanken als er reden daartoe is. Dollars aanhouden thuis om illegaal daarmee te speculeren is verboden en kan in beslag worden genomen. Het systeem onderdrukt op papier de welig tierende speculatie met de dollars waarvan alleen de handelaren, de cambio’s en de banken profijt hebben. De scholing is laag, de burger komt in de politieke hype die door de handel, de banken en de cambio’s is veroorzaakt. Precies kwam de burger ook op tegen de ‘Chinese supermarkten die als paddenstoelen uit de grond groeiden’, een hype gecreëerd door de lokale kleinhandel die hoge prijzen hanteerde. De ongeschoolde burgerij ging in de hype en had niet door dat de consument voordeel had van de verhevigde concurrentie. We hadden eerder gezegd dat de wet kan werken als de regering de durf heeft om de wet uit te voeren en toezicht uit te oefenen en sancties op te leggen. En daar wringt de schoen bij deze regering. Iedereen rent naar de pres, naar het kabinet en naar Ocer en dan is het moeilijk om wetten te handhaven. We hadden ook voorspeld dat naleving van de wet zou betekenen dat handelaren en bedrijven die productie-input moeten importeren, hun goederen niet meer zouden kunnen importeren omdat er geen dollars ter beschikking zouden zijn. Het resultaat zou zijn lege schappen (schaarste), rijen, bedrijfssluitingen, inkrimpingen en afvloeiingen. Want het is niet meer toegestaan om de stapels dollars die bepaalde mensen hebben, onder eigen voorwaarden in het valutasysteem te brengen.
Wat zien we nu gebeuren? De chaos is nu compleet. Er zijn twee regeringskoersen: 1 voor de versiering van de CBvS (koersnummer 1: legaal) en 1 om medicijnen en brandstof te importeren en deze koers is in strijd met de wet (koersnummer 2). Dus de regering is als uitvoerder de eerste geweest om de wet te overtreden. Daarnaast is er een illegale cambiokoers (koersnummer 3), want cambio’s mogen geen dollars verkopen. Daarnaast is er een hogere bankenkoers (koersnummer 4) en dat is ook illegaal. De handelsbanken houden zich niet aan de valutawet en het toezicht op de handelsbanken ligt bij de Centrale Bank die de echte koers moet bekendmaken, herhalen en erop staan dat iedereen die onder hem valt, zich eraan houdt. Dus er is formeel ook een default bij de CBvS. Verder is de illegaliteit uitgebreid met een wederopstanding van de ‘wissele mamie en wissele pappie’ jongens in een nieuw jasje (koersnummer 5). Ook dat is illegaal. En in de media is verder een nieuwe situatie aangekaart. Handelaren zouden een koers gebruiken van SRD 20 (koersnummer 6) bij het aanduiden van de prijzen in SRD (wat prijzen mogen alleen in SRD).
