Iedereen die zijn geschiedenis een beetje kent, weet dat Stalin een dictator was van het ergste soort. Tijdens de sovjet-dictatuur van Stalin, kwam hij een keer naar een politieke bijeenkomst met een levende kip in zijn hand. De mensen waren verbaasd om hem te zien daar hij zich zelden liet zien op zulke meetings. Hij voelde zich de baas, de heerser en weigerde aan te schuiven om vragen van zijn onderdanen te beantwoorden. Hij vond dat hij niemand rekenschap verschuldigd was, men moest doen wat hij wilde. Ook vroegen ze zich af waarom hij een levende kip meezeulde. Aan het lijf van de kip zaten prachtige veren en de kip zag er goed doorvoed uit. Plots begon Stalin de veren een voor een uit het lijf van de kip te plukken. Geschrokken keken de mensen toe hoe de veren een voor een op de grond neerdwarrelden. De kip kakelde het uit van pijn in hartverscheurende kreten en het bloed sijpelde uit zijn poriën en kleurde de vloer rood. Maar Stalin bleef zonder enige wroeging veer na veer uit zijn lijf trekken tot de kip er mager en naakt uitzag. Daarna gooide hij de kip op de grond, haalde uit zijn zakken wat kippenvoer dat hij naar dat beest gooide. Gretig begon het beest van het voer te eten. Stalin begon toen op en neer te lopen en iedere keer als hij wegliep, volgde de kip hem. Hij wilde demonstreren dat de kip in zijn buurt bleef om gevoed te worden. De mensen hadden verwacht dat Stalin dit staaltje van wreedheid had gedemonstreerd om ze ervan te weerhouden ooit wreed te zijn en dat hij zich zou verontschuldigen voor zijn wrede gedrag. Stalin keek echter zijn mensen aan en zei op arrogante toon: “Beste mensen, kijk naar de kip, deze kip vertegenwoordigt het volk. Ik heb jullie net met het voorbeeld van de kip laten zien hoe een volk moet worden behandeld. Een volk moet je eerst aaien en paaien en lief toespreken om ze voor je te winnen. Daarna moet je ze ontkrachten, en als ze gaan protesteren, schreeuwen en smeken, moet je ze negeren en tenslotte als ze in die hulpeloze, wanhopige, afhankelijke situatie verkeren, moet je ze wat kruimels toegooien. Ze zullen blij en dankbaar zijn voor elk kruimeltje, daarom zullen ze je voor de rest van hun leven als hun leider erkennen en je blindelings volgen. Dan kan jij bepalen wanneer je ze negeert en wanneer je ze wat kruimels toewerpt. Ze zullen je voor altijd als hun held zien omdat je ze hebt gevoed toen ze honger hadden. Ze vergeten totaal dat jij ze in deze situatie hebt gebracht en zullen daar met geen woord over reppen. Dan weet je dat je de macht over ze hebt.
Nergens ter wereld is de situatie van een volk hetzelfde. In een land waar een dictator de scepter zwaait, heeft het volk niets in te brengen. In een democratie mag iedereen zelf denken en zelf handelen. Een deel van de mensen is zelfstandig en alert en probeert zoveel mogelijk zelf te denken en eigen beslissingen te nemen. Anderen zijn apathisch en stellen zich afhankelijk op. In landen waar de bevolking is overgeleverd aan zo’n Stalin- figuur, zullen er altijd mensen zijn die tegen zo’n dictatuur strijden, maar er zullen ook mensen zijn die zich eraan onderwerpen. De groep die ertegen strijdt, zal zich altijd blijven afvragen hoe het mogelijk is dat mensen die aan zo’n situatie zijn onderworpen, de veroorzaker van het kwaad blijven volgen en zich afhankelijk en apathisch blijven opstellen in plaats van woede en verzet te tonen. Velen worden dan ook als dom en naïef bestempeld. Dit speelt ook in Suriname. Vele landgenoten zijn oplettend en strijden tegen onrecht en wanbeleid. Maar er zijn ook mensen die voor dom en naïef worden uitgemaakt omdat ze toch de man of vrouw die ze in de ellende heeft gedompeld, slaafs blijven volgen. Net als de kip van Stalin die tot bloedens toe is uitgekleed, zijn zij ook ontkracht en figuurlijk gesproken uitgekleed. Ze lijden en toch blijven ze hun leider volgen om de broodnodige kruimels te kunnen bemachtigen. Voor vele toeschouwers is dit gedrag onbegrijpelijk. De een haalt zijn schouders op en doet het af met de zin: “Din don kaw, if din wan pree boeriekie en zich weer willen stoten aan dezelfde steen, moeten ze het zelf weten. Ze zoeken het maar uit!” Een andere groep redeneert echter: “Als ze met deze verkeerde keuze alleen zichzelf weer de ellende in trokken, zou ik ze rustig hun gang laten gaan maar ze slepen een heel volk, een heel land mee in die misère. Dat kan ik niet laten gebeuren dus zal ik ertegen strijden.” Dan zullen er ook nog altijd individuen zijn die zich eerst scharen achter de strijdbare groep en dan plots van de ene op de andere dag overlopen naar de apathische, afhankelijke groep. Elke overloper heeft zo zijn eigen reden. De een doet het voor geld en de ander voor wraak of omdat hij of zij niet meer achter de visie van de partij kan staan. Zo iemand komt op anderen over als zeer onbetrouwbaar en wispelturig. Overstappen kan en mag daar we leven in een democratie. Van belang is echter de wijze waarop het gebeurt. Zo iemand kan stil en onopvallend uit de partij stappen maar ze kan het ook doen met veel bombarie en publiciteit. In het eerste geval oogst hij of zij respect, maar in het laatste geval raakt ze absoluut haar zelfrespect kwijt. Niemand kan je ooit je zelfrespect afpakken, je raakt het alleen kwijt omdat je het zelf, door je gedrag, hebt afgegeven. En eenmaal afgegeven, krijg je het nooit meer terug. Net zoals Stalin kruimels gooide naar de kip die hij eerst had ontkracht, zo wordt er vaak door politieke leiders geld gegooid naar mensen die in armoede zijn gedompeld. Ook worden er pakketten aangereikt. Een mens die zichzelf respecteert, zou het gooien met geld hebben gevoeld als een belediging en liever hebben gezien dat dit geld, op een nette manier, werd besteed aan een goed doel. In geciviliseerde landen gaan mensen in nood naar een voedselbank. Ze hoeven dan niet aan te horen dat een bepaalde partij ze het pakket heeft gegeven en dat ze die partij hun dankbaarheid moeten tonen. Vele partijleiders hebben jammer genoeg niet door wanneer ze een medemens met hun gedrag vernederen en beledigen. Ook rekenen ze erop dat de mensen snel vergeten en zich niet meer zullen afvragen hoe ze eigenlijk zijn beland in zo’n armoedige en afhankelijke situatie. Het is eigenlijk een belediging aan de intelligentie van deze mensen. Opvallend is dat zulke leiders nooit de confrontatie met intelligentie zoeken. Ze voelen zich prettig en machtig tegenover naïeve en ongeschoolde mensen. Een gesprek of discussie met een intelligent persoon, gaan ze dan ook liever uit de weg. Samengevat kan je zeggen dat het sleutelwoord hier is respect. Heb respect voor de ander maar vooral voor jezelf. Daar ontbreekt het veel mensen aan.
“The truth is everyone is going to hurt you. You just got to find the ones worth suffering for.”
Josta Vaseur
