Tijd voor een Chinese Marshallplan?

Tegen de achtergrond van wat nu gaande is en te wachten staat voor de economieën in de verschillende landen, is er een oproep door grote opiniemakers dat de landen in de wereld met elkaar gaan samenwerken. Dit om na Covid-19 de economie in de landen weer op poten te krijgen en de vraag naar goederen en diensten weer op te vijzelen. Er is een oproep om de armste landen in de wereld een ‘surseance van betaling’ te geven voor de schulden die ze hebben gesloten. Er wordt zelfs opgeroepen om een deel van de schulden op te geven en kwijt te schelden of rentes kwijt te schelden. Er is veel kritiek voor de move van de Amerikaanse regering onder Trump om de subsidie die ze geeft aan de WHO, in te trekken. Opiniemakers zeggen dat het te vergelijken is met het staken van alle financiering aan de brandweer in een tijd waarin het te verwachten is dat veel branden zullen worden geregistreerd. Het gevolg van het intrekken van de ondersteuning door Trump zal volgens deskundigen zijn dat in de arme landen en in de ontwikkelingslanden het moeilijker zal worden om de pandemie het hoofd te kunnen bieden. Het gevolg zal weer zijn dat de pandemie weer de kop opsteekt (dus opveert) en weer vernieling aanricht zelf in de Amerikaanse economie en onder de bevolking. Het besluit van Trump, die zich steeds meer en meer profileert als een totalitaire en autocratische leider, wordt niet als een wijs besluit getypeerd. Er is kritiek op Trump die recent heeft aangegeven dat hij absolute macht heeft in de USA, dat is te vergelijken met de aspiraties van een monarch in de middeleeuwen. Trump wil dus koning zijn in een land dat nooit een koningshuis heeft gehad. Amerika als groot wereldmacht is nu tevreden met middelmatigheid, het land is onder Trump de kluts kwijt. Een land dat met kop en schouders een militaire wereldacht is, dollars kan drukken en via de loop van het geweer de waarde van die gedrukte dollars kan bepalen en aan de wereld opleggen, kan het zich niet veroorloven om zich te gedragen als een klein land dat alleen naar de binnenlandse aangelegenheden krijgt. Er wordt nu in de media door analytici veel verwezen naar de economische recessie van de jaren ’30 van de vorige eeuw (90 jaar geleden). Er wordt ook veel verwezen naar het Marshallplan dat kwam vanuit de Amerikaanse regering als steun naar voornamelijk de Europese landen. Nu zien we dat de Amerikaanse regering het omgekeerde doet. Misschien hebben de Amerikanen niet de grootste reserves nu, maar de andere wereldmacht China. Moet er nu niet van China een Xi Jing Pinplan komen naar de andere landen in de wereld? Temeer daar Covid-19 vanuit de Chinese provincie Wuhan zich verspreide over de hele wereld, de Chinese regering artsen die erover spraken en alarmeerden hebben onderdrukt en de zaak voor de grote wereld geheim hebben gehouden en het bestaan van het virus hebben genegeerd? China krijgt het verwijt dat het nalatig is geweest in de begindagen van het virus. Toevallig is het ook zo dat zeer waarschijnlijk China de grootste reserves en overschotten ter wereld heeft nu, dat het land kan inzetten om de overige landen te helpen. Zo wordt in een andere eeuw China de nieuwe Amerika en wordt de Chinese president het grootste staatshoofd in de wereld. Wij denken dat veel landen in de wereld deze rol China  niet zullen willen zien vervullen, vooral de landen die de grootste zogenaamde voorvechters zijn van democratie en mensenrechten. Maar de ironie wil dat de deze landen gewoon zaken blijven doen met rijke regimes die mensen ombrengen, hun burgers, de politieke opponenten, de vrije media en de vrouwen onderdrukken. Veel ontwikkelingslanden ontvangen al behoorlijke financiering van China. Maar nu even opfrissen wat het Marshallplan precies was.    Het Marshallplan was een omvangrijk materieel hulpplan, dat op initiatief van de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, George C. Marshall, drie jaar na de Tweede Wereldoorlog in werking trad. Dit European Recovery Program (ERP) was gericht op de economische wederopbouw van de door de oorlog getroffen landen in Europa. Een belangrijke drijfveer van deze hulp was het vormen van een sterke buffer tegen de expansie van het communisme vanuit de Sovjet-Unie van Stalin. De betrekkingen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie waren namelijk in snel tempo verslechterd en hadden geleid tot de “Trumandoctrine”. De hulp bestond tussen 1948 en 1952 concreet uit geld, goederen, grondstoffen en levensmiddelen, deels in de vorm van lening, voor het overige als gift. Voor veel mensen maakte deze hulp het verschil tussen leven en dood. Uiteindelijk bedroeg de Marshallhulp een totaalwaarde van 12,4 miljard US dollar vanuit de Verenigde Staten, wat neerkomt op ongeveer 148 miljard dollar in 2020. Van die 12,4 miljard kwam 1,5 miljard ten goede aan het verwoeste Duitsland, waardoor de lege winkelschappen weer gevuld konden worden. Ook de andere landen die deelden in de Marshallhulp, kregen hierdoor een belangrijke impuls voor de opbouw van hun industrieën en energievoorziening.

De economische opleving in West–Europa, die al snel na de Tweede Wereldoorlog ontstond, is echter grotendeels niet toe te schrijven aan de Marshallhulp. Eind 1947, dus vóór de uitvoering van het Marshallplan, waren de Britse, Franse en Nederlandse productie alweer op het vooroorlogse niveau. Italië en België volgden eind 1948. In Nederland was tijdens de eerste jaren van de bezetting de industriële productiecapaciteit gegroeid. Na de bevrijding kon deze worden aangewend voor de wederopbouw. Van economisch belang voor de ERP-landen was dat de Marshallhulp hen ertoe aanzette om hun monetair beleid in dienst te stellen van herstel en uitbreiding van de internationale handel en prijsstabiliteit. Deze ontwikkelingen zijn belangrijk geweest voor de verdere Europese economische ontwikkeling na beëindiging van de Marshallhulp

error: Kopiëren mag niet!