Vaderdag is een feestdag ter ere van vaders, waarbij hun vaderschap, vaderlijke plichten en de invloed van vaders in de samenleving wordt gevierd.
Oorsprong Vaderdag
Net als Moederdag vond ook Vaderdag zijn bakermat in de Verenigde Staten. Toen Moederdag ingevoerd werd, kon de tegenpool niet lang meer uitblijven. Aan de wieg ervan stond een zekere Sanora Smart Dodd uit Spokane, Washington. Ze kwam op het idee terwijl ze zat te luisteren naar een Moederdagpreek in 1909. Ze was opgevoed door haar vader, William Smart, nadat haar moeder gestorven was. William Smart, een oorlogsveteraan, werd weduwnaar toen zijn vrouw stierf bij de geboorte van hun zesde kind. Hij hertrouwde niet en voedde zijn zes kinderen alleen op. Dit was voor een man heel bijzonder. Als volwassene realiseerde Sanora zich hoe zwaar dit voor haar vader geweest moest zijn. Daarom wilde ze hem bedanken voor wat hij had gedaan voor haar en haar broers en zussen. Hij was in haar ogen een moedige, verantwoordelijke en liefhebbende man. Tegelijkertijd wilde ze aangeven dat vaders zich meer met de opvoeding van hun kinderen moesten bezighouden.
Sanora’s vader was geboren in juni, dus ze koos ervoor om de eerste Vaderdag in Spokane te houden op 19 juni 1910. Het toeval wilde dat in andere Amerikaanse dorpen en steden ook anderen begonnen met het vieren van een Vaderdag. Amerikaanse presidenten waren het met mevrouw Dodd eens. In 1916 en nogmaals in 1924, namelijk door president Calvin Coolidge, werd de bevolking opgeroepen om voortaan vaders eer te betuigen op een speciaal daartoe nationaal gekozen dag. In 1926 werd er daarom een Nationaal Vaderdagcomité gevormd in New York City. Het duurde evenwel nog tot 1966 voor er een presidentiële verklaring werd ondertekend waarin de derde zondag van juni uitgeroepen werd tot Nationale Vaderdag. In 1972 bevestigde president Richard Nixon dat Vaderdag blijvend op die bewuste derde zondag van juni gevierd zou worden.
Vaderdag wereldwijd
Niet in alle landen wordt Vaderdag op de derde zondag in juni gevierd. Zo viert men het in België een week eerder dan in Nederland, namelijk op de tweede zondag in juni.
In Duitsland viert men Vaderdag op Hemelvaart. Op deze dag ging Jezus naar de hemel, terug naar zijn Vader. Landen die deze dag pakken vieren Vaderdag op 19 maart. In Antwerpen, Spanje, Italië, Portugal en sommige Midden- en Zuid-Amerikaanse landen worden vaders geëerd op 19 maart, de sterfdag van Sint Jozef, de vader van Jezus. Sint Jozef wordt namelijk beschouwd als het ideaalbeeld van de vaders.
Betekenis: vroeger en nu
In het begin sloeg Vaderdag niet zo aan. De internationaliseringstendens van Vaderdag kwam traag op gang. De reden daarvoor was simpel. Moeders zwoegden zich gedurende het hele jaar te pletter in het huishouden, zodat het normaal was dat zij op Moederdag een dagje vrij kregen. Maar vaders voerden in het verleden binnenshuis nauwelijks iets uit, dus sloeg een vrije dag voor hen nergens op. Ook wat de opvoeding van de kinderen betreft, leverden ze geen of weinig aandeel. Tegenwoordig dragen heel wat vaders wel hun steentje bij. Zij doen de afwas, verschonen luiers, staan in de keuken. Er zijn zelfs mannen die het hele huishouden runnen. In die optiek zijn de vaders belangrijk en soms onvervangbaar geworden. En Vaderdag dus ook. Toch geeft de commercie aan dat er met Vaderdag lang niet zoveel verkocht wordt als met Moederdag.
Lang heeft men de opvoeding van de kinderen aan de moeder overgelaten. Men is echter nu zo ver dat de vader ook zijn steentje bijdraagt aan de opvoeding. Zo was er eens een vader die door omstandigheden gedwongen was om zijn zoon alleen op te voeden. De vader was rijk dus kon hij zoveel hulp inhuren als hij wilde. Dat deed hij echter niet. Hij nam de opvoeding van zijn zoon in eigen hand net als William Smart. Je zou kunnen zeggen dat de geschiedenis zich herhaalde, een vader die ervoor kiest zijn kroost zelf op te voeden. De vader sloeg zijn zoon vaak gade en kwam tot het besef dat hij zijn zoon niet alleen moest voeden maar ook moest opvoeden. Hij vond het erg belangrijk dat zijn zoon, ondanks zijn rijkdom, zou leren om het kleine te waarderen. Daarom besloot hij zijn zoon te laten kennis maken met de andere kant van de medaille. Hij hoopte dat zijn zoon het dan niet meer zo vanzelfsprekend zou vinden om alles te hebben wat zijn hartje begeerde en dat, hetgeen hij bezat, zou leren delen. Hij besloot dit doel te bereiken door hem te laten zien hoe de armen leven. Hij liet zijn zoon voor twee weken logeren bij een gezin dat het niet zo breed had.
Dagelijks kon de zoon zien hoe er geleefd en gewerkt werd in dat gezin. Toen hij na twee weken weer naar huis terugkeerde, vroeg vader aan zijn zoon: “En jongen heb je nu gezien hoe de armen leven?” “Ja vader “antwoordde de zoon.” En hoe vond je het?” De zoon antwoordde zeer enthousiast:” Geweldig vader, gewoon fantastisch!” In de hoop dat de jongen iets positiefs had geleerd uit deze ervaring, vervolgde de vader: “En wat heb je er van opgestoken?” De zoon rimpelde zijn voorhoofd en antwoordde bedachtzaam:” Een heleboel vader, een heleboel”! Toen ging hij er eens goed voor zitten en stak van wal:
– Ten eerste viel het me op dat wij een hond hebben, van een goed ras, voor de sier en zij hebben vier bastaarden waarmee ze spelen en stoeien.
– Wij hebben stromend water uit de kraan en een zwembad dat reikt tot het midden van de tuin en zij kijken uit op een rivier waar geen einde aan schijnt te komen. Er is zoveel water in de rivier en toch gaan ze er zuinig mee om. Wij gaan helemaal niet zuinig om met het water. We wassen de auto’s, vullen badkuipen en zwembaden enz.
– Verder hebben wij dure lantaarns aangeschaft om de tuin te verlichten en zij maken gratis gebruik van het licht van de maan en de sterren.
– Onze veranda reikt tot de voortuin en zij kunnen over het land uitkijken tot aan de horizon en bovendien is onze grond gering, vergeleken met de uitgestrekte velden en bossen om hen heen. Zij kennen geen begrenzing, omrasteringen en schuttingen.
– Wij gaan naar de supermarkt om groenten en fruit in te slaan en zij halen het gewoon van hun kostgrondje nadat ze er veel energie in hebben gestopt om te planten.
– Wij hebben bedienden die ons op onze wenken bedienen maar bij hun is het juist andersom, zij werken samen en bedienen elkaar.
– Wij hebben zoveel eten en zijn daarom dikker en toch moeten we vaker naar de dokter. Zij werken keihard voor veel minder eten en krijgen niet de kans om dik te worden. Zij gaan veel minder vaak naar de dokter.
– Wij pakken de auto voor zelfs een korte afstand en daardoor gaat veel wat er om ons heen gebeurt aan ons voorbij. Zij leggen lange afstanden te voet af en zien daarom veel van hun omgeving.
– Wij hebben muren laten optrekken om ons bezit te beschermen en leven achter traliewerk en prikkeldraad en zij hebben geen bescherming nodig. Ze leven zonder angst met buren en vrienden met elkaar.
– Wij gaan voor elk wissewasje naar de dokter en geven veel geld uit aan medicijnen en zij hebben allerlei kruiden om de kwaaltjes aan te pakken.
– Het mooiste vond ik dat die mensen blij en dankbaar zijn met wat ze hebben en wij piekeren dagelijks over hetgeen we niet hebben en graag willen hebben.
De jongen greep beide handen van zijn vader beet en zei op hartstochtelijke toon: “O vader er is nog zoveel meer, ik kan dat fantastische gevoel van binnen gewoon niet beschrijven. Maar ik dank u met heel mijn hart voor deze eyeopener. Door in dat gezin te verblijven, heb ik ingezien hoe arm wij eigenlijk zijn ondanks wij in luxe leven. “
Toen de jongen zweeg, keek vader zijn zoon een poosje sprakeloos aan, waarna hij mompelde: “Kinderen horen van hun ouders te leren, maar vandaag heb ik iets zeer belangrijks van mijn zoon geleerd namelijk dat geld en luxe alleen maar je uiterlijke rijkdom laten zien. Echte rijkdom zit van binnen.”
“Een rijk man is vaak niet meer dan een arme donder met heel veel geld.”
JOSTA VASEUR
