Maandag 20 mei was ‘World Bee Day’, een door de Verenigde Naties (VN) uitgeroepen dag. Hiermee wil de VN de bewustwording voor de bij vergroten. Activiteiten van de mens zorgen voor een steeds grotere bedreiging, waar niet alleen bijen maar ook andere bestuivers, zoals kolibries en vlinders, aan zijn blootgesteld. Bijen zorgen ervoor dat planten zich door de bestuiving vermenigvuldigen. Hierdoor spelen bijen een belangrijke rol in de voedselzekerheid van de mens. Bijen zijn ook de sleutel tot het behoud van de biodiversiteit en het ecosysteem. Het handelen van de mens, door onder andere het gebruik van pesticiden, maar ook bebouwing, verstedelijking en ontbossing bedreigen de bijenkolonies.
Meer waard dan cocaïne
Opvallend is dat onze honingproductie nog niet voldoende is voor de lokale markt. “Wat dat betreft, zit onze bijenteelt nog in de kinderschoenen”, zegt Fabian Pinas, directeur van Ambrosius Bees. “Beleidsmatig moet er nog veel gebeuren om mensen bewust te maken van de rol van de bij.” Pinas licht toe dat velen geneigd zijn om aan bestuiven te denken. “We zijn in Suriname nog blijven steken in honingproductie, maar in andere landen gebruikt men ook het gif van de bij commercieel.” Pinas zegt dat een kilo bijengif meer waard is dat een kilo harddrugs. Voor 1 kilo bijengif wordt al gauw USD 70.000 betaald.
Bommen opsporen
Een andere opzienbarende eigenschap van bijen is dat ze kunnen worden ingezet om bommen op te sporen. “Men stuurt tegenwoordig bijen af om bommen op te sporen en dat gaat veel sneller dan bij honden”, vertelt Pinas.
Bij het beoordelen van de waarde van je product kijkt men ook naar wat je aan de bij teruggeeft, legt Pinas uit. “We nemen het voor als vanzelf dat we als amazoneland, een groen land hebben dat we ongecontroleerd kunnen ontbossen.” Pinas wijst op de gevaren. “Het is nu zaak dat we teruggaan naar de basis van de bij, om te kijken hoe die leeft en kijken naar de rol die hij vervult.”
Nederland
“Nederland heeft het werk dat de bij verricht, het bestuiven van de gewassen, gewaardeerd op een economische waarde van meer dan 1 miljard Euro het afgelopen jaar. De agrarische sector had een productie van rond de 90 miljard.” De bij vervult in deze sector een zeer belangrijke bijdrage, ook in het behoud van hun biotopen.
Pinas stelt dat onze biodiversiteit niet in balans is. Dit is ook een reden waarom we achterlopen. De bijenteler zegt dat in Nederland de bijenwereld wordt onderzocht op universiteiten, waar men rapporten over schrijft en er vervolgens ook op afstudeert c.q. promoveert. Naast al dit wetenschappelijk onderzoek, vertaalt men de informatie ook op het niveau van het kind. Kinderen krijgen op deze manier al vroeg informatie over het belang en de rol van de bij voor de samenleving. Deze kijk op de bij verduidelijkt Pinas aan de hand van de aanwezigheid van een bijenmuseum en een bijenwinkel. Zaken die in Suriname ook hun nut zouden kunnen bewijzen voor de gemeenschap.
Costa Rica
Pinas geeft een voorbeeld wat hij heeft meegemaakt in Costa Rica. Daar zag hij een controleur, die een boete van USD 15 uitdeelde aan een bewoner die ‘fowru dotie’ in zijn bomen had.
Verenigde Staten
In de Verenigde Staten komen deskundigen beoordelen hoeveel je van je bomen mag snoeien. “Dat gaat niet zomaar”, zegt Pinas.
Met deze maatregelen wil Pinas duidelijk maken dat men zodanig ver gaat om de leefomstandigheden van de bij aantrekkelijk te maken. “Bijen zijn het enige insect die de plek van huisdieren hebben verworven. Het is mogelijk om met bijen samen te leven”, vertelt de bijenexpert. Geen wonder dat de VN op het idee is gekomen om 20 mei uit te roepen tot World Bee Day.
RB
