Moederdag is een fenomeen van elk jaar en staat in het teken van het verwennen van moeder.
De christelijke grondslag
Het vereren van moeders is een veel oudere traditie dan de moderne Moederdag en gaat terug op de moedercultus in het klassieke Griekenland. De formele moedercultus met ceremonies voor Cybele of Rhea, de Grote Moeder der goden, werd overal in Klein-Azië beoefend op de 15e dag van maart. De katholieke Kerk kent een lange traditie van verering van Maria, de moeder van Jezus. In het Verenigd Koninkrijk is Mothering Sunday een christelijke feestdag, te vieren op de vierde zondag in de Vastentijd, de aanloop naar Pasen, waaruit de huidige Britse variant van Moederdag is geëvolueerd.
De geschiedenis
In 1644 was er in Engeland voor het eerst sprake van een Moederdag zonder kerkelijke achtergrond. Pas in het midden van de 19e eeuw werd Moederdag in Amerika geïntroduceerd. In 1870 startte rechter Julia Ward Howe uit Philadelphia een grote publiciteits- campagne voor Moederdag, een dag die in het teken moest staan van pacifisme en ontwapening door vrouwen. Het succes kwam echter pas nadat Anna Marie Jarvis, een alleenstaande lerares (1864-1948) uit Grafton (West Virginia) in 1907 Moederdag begon te promoten als een dag van waardering voor moeders omdat zij haar eigen moeder en de rol die moeders toen in de maatschappij vervulden, jarenlang had bewonderd. Ze hadden in de Amerikaanse Burgeroorlog de zogenaamde Mother’s Day Work Clubs georganiseerd om voor voedsel en medicijnen voor hulpbehoevende moeders te zorgen. Toen haar moeder in 1905 op de eerste zondag in mei overleed, heeft zij het jaar daarna op de eerste zondag na de dag van overlijden van haar moeder een General Memorial Day of All Mothers georganiseerd. In 1908 organiseerde zij de eerste Moederdag en haar streven was om elk jaar opnieuw een waarderingsdag voor moeders te organiseren. Het idee sloeg aan. In 1914 lukte het haar om van Moederdag een officiële feestdag te maken. Hiermee was officieel de geschiedenis van Moederdag begonnen. In 1914 besloot president Woodrow Wilson dat elke tweede zondag in mei voortaan Mother’s Day zou zijn, een nationale feestdag. Deze herdenking van Moederdag werd langzamerhand commercieel, en kwam in het teken te staan van het kopen van bloemen en cadeaus voor moeder. Deze feestdag heeft zich in zijn huidige vorm vanuit de Verenigde Staten over de rest van de westerse wereld verspreid.
Moederdag wordt meestal in maart, april of mei gevierd. Dit verschilt echter per land. In Nederland, België en vele andere landen valt Moederdag op de tweede zondag in mei. In Frankrijk is het Moederdag op de laatste zondag van mei – tenzij Pinksteren op die dag valt, dan is het de eerste zondag in juni. In Spanje wordt El día de la Madre de eerste zondag in mei gevierd. In het Verenigd Koninkrijk valt Moederdag op de vierde zondag van de vastenperiode, dus drie weken voor Pasen. En zo heeft elk land zijn eigen datum voor Moederdag.
Elk kind, man of vrouw grijpt op die dag de kans om moeder te laten weten dat er van haar wordt gehouden en dat ze wordt gewaardeerd. Deze uiting van liefde geschiedt steeds meer door middel van uitgesproken woorden, kaarten, bloemen of cadeaus. Ik heb me er heel lang zorgen over gemaakt dat dit gebaar op Moederdag haar diepgang zou verliezen en zou verwateren in een houding van: “ Een cadeautje of een bos bloemen voor jou mama dan heb ik mijn plicht weer gedaan.” Ik werd echter geconfronteerd met een zeer bijzondere manier om aan moeder te vertellen “ma ik hou van je”, een waarvan ik dacht dat het niet meer bestond. Echter het gadeslaan van een man in de omgang met zijn oude moeder, heeft mij ervan overtuigd dat er nog mensen zijn die met hun gedrag aan moeder kunnen vertellen dat er van haar wordt gehouden. Deze man heeft, toen zijn moeder intensieve verzorging nodig had, de verzorging persoonlijk op zich genomen. Hij had verpleeghulp kunnen inhuren of zijn moeder in een bejaardenhuis plaatsen. Dat heeft hij echter niet gedaan. Hij heeft haar verzorging persoonlijk op zich genomen tot de dag waarop ze stierf. Hij kookte, waste, streek, hielp haar met baden, verwisselde haar luiers, maakte tochtjes met haar kortom hij deed alles voor haar wat zij als moeder voor haar kinderen had gedaan. Vroeger werden een oude vader of moeder uit verplichting door een kind in huis genomen. In onze huidige samenleving kiezen velen er echter voor om hun oude vader of moeder in een bejaardentehuis te plaatsen en haar of hem dan 1 of 2 keer per week op te zoeken. De argumenten zijn dan meestal: “Het is voor mij te zwaar, ik moet werken, ik heb ook nog de zorg voor mijn gezin dus geen tijd, mijn sociaalleven gaat eraan, ik heb daar het geduld niet voor enz. De keuze die deze mensen hieromtrent moeten maken is emotioneel al zwaar genoeg dus mag hun keuze nooit bekritiseerd worden. De keuze voor een tehuis betekent ook niet dat ze minder van hun moeder of vader houden. Ik ben alleen ontzettend blij en dankbaar dat ik er getuige van mocht zijn hoe deze man met zijn onbaatzuchtige en liefdevolle houding zijn oude moeder heeft opgevangen en verzorgd en haar zo een prettige en warme oude dag heeft bezorgd. Ik begon namelijk zo langzamerhand te geloven dat dit niet meer bestond. Dat onze huidige jachtige samenleving het niet meer zou mogelijk maken om onze oude moeder of vader op zo’n geduldige en liefdevolle manier persoonlijk op te vangen. Beste mensen, het bestaat echter nog steeds! Een mooiere manier om moeder te laten zien dat je zielsveel van haar houdt en haar waardeert, bestaat niet.
Josta Vaseur
