De Staat heeft nog steeds moeite om de gezondheidszorg in goede banen te leiden. Specialisten zijn in opstand gekomen omdat het SZF hun al geruime tijd niet zou hebben betaald. Specialisten zijn in dienst van ziekenhuizen of de Staat via de Regionale Gezondheidsdienst en moeten dus door de werkgever rechtsreeks worden betaald. Nu blijkt dat het SZF het is dat de specialisten moet betalen en zulks niet doet. Het SZF is een ziekenfonds dat maandelijks premie ontvangt of behoort te ontvangen van de ongeveer 50.000 landsdienaren en de vrijwillig verzekerden. De betalingsregeling van de specialisten is zodanig dat het SZF hen moet betalen. De vraag rijst waarom het SZF deze specialisten niet betaalt. Kennelijk gaat het om gelden die de specialisten moeten krijgen voor hun medische diensten verleend aan de SZF-verzekerden. De Vereniging van Medici in Suriname (VMS) komt in het geweer voor de specialisten. Er zou een ultimatum gegeven zijn aan de specialisten waarbinnen zij hun gelden dienen te ontvangen. De specialisten zouden volgens de minister van Volksgezondheid hebben gedreigd om in staking te gaan althans hun diensten niet meer te zullen verlenen als ze hun gelden niet ontvangen. De specialisten hebben dit enigszins genuanceerd. De minister, op wiens bord dit probleem komt, heeft zich eigenlijk vergaloppeerd en een verkeerd forum uitgekozen om irrationeel en kort uit de bocht te komen in de zaak van de specialisten. De vraag rijst wat SZF met de ontvangen premies doet en of SZF überhaupt de premies ontvangt. De minister is enigszins irrationeel naar buiten gekomen om tegengas te geven op de eis van de specialisten. De minister leek in een interview te wijzen op een beroepscode voor de specialisten. De vraag rijst of de specialisten inderdaad gebonden zijn aan een beroepscode. Gaat het om een mondiaal geaccepteerde historische beroepscode (het medisch beroep gaat immers millennia terug in de tijd) of een VN, regionale of Surinaamse beroepscode? Zijn specialisten strafbaar (doodslag/dood door schuld) of in overtreding als ze de zieke mens niet helpen en die mens daardoor overlijdt of onomkeerbaar ziek wordt? Wat is de beroepscode die geldt voor de medici in het algemeen in Suriname? De VMS zou er goed aan doen om eens kenbaar te maken welke beroepscode en –ethiek zij als organisatie van medici ondersteunt en bij haar leden propageert. De VGZ-minister heeft beweerd dat de specialisten de medische sector hebben gegijzeld althans in gijzeling hebben genomen. Hij liet zich ook ontvallen dat het niet zo kan dat van het geld dat gemoeid gaat in de medische sector, 45% gaat naar de specialisten en slechts 21% naar de ziekenhuizen. Met deze uitspraken lijkt de minister uiting te hebben gegeven aan een oude frustratie, welke frustratie kennelijk gedeeld wordt met anderen die in de sector inzage hebben in de geldstromen. De lonen van de medici zijn in het buitenland openbaar. Het is verantwoord en zelfs geboden als de lonen die betaald worden door de overheid of met belastinggelden of bijdragen van het volk, openbaar worden gemaakt. De lonen van de specialisten moeten openbaar worden gemaakt, zodat de gemeenschap zich ook een beeld kan vormen en de frustratie van de minister in juiste context kan plaatsen. Er schijnt – zoals blijkt uit de mededelingen van de minister – een behoefte te bestaan in de medische sector om de bestedingen te herschikken. Concreet moet dus gesproken worden over de verdeling van de koek in de medische sector. Wat nu aan de orde is, is het feit dat de specialisten vragen waar ze aanspraak op maken. Het gaat niet om verhogingen of interpretatieverschillen van hetgeen is overeengekomen, maar precies wat onomstotelijk is overeengekomen. Door de minister noch door het SZF is betwist wat door de specialisten is geëist. Het gaat nu dus erom dat de werkgever of degene die verplicht is te betalen, in gebreke is.
Als de lonen en vergoedingen van de specialisten aan de hoge kant liggen, dan dienen er heronderhandelingen plaats te vinden. Suriname heeft decennialang te maken met een tekort aan medische specialisten. Door het Planbureau is in de jaren ’90 dit tekort becijferd en het bleek dat het kadertekort in de publieke sector het meest schrijnend was in de medische en de paramedische sector. De enige manier om dit tekort aan te vullen was om de specialisten beter te betalen en de braindrain te voorkomen. Regeringen hebben jaren achter elkaar gezwegen over de lonen van de medici en de specialisten. Kennelijk wil niemand het risico nemen om ruzie te maken met de mensen die op gegeven moment op de operatietafel over je lot kunnen beslissen. Nu de middelen zeer schaars zijn geworden, komt de aap uit de mouw. De minister doet er beter aan om wanbetaling te erkennen en heronderhandelingen te starten dan ruzie te zoeken met de specialisten. Als specialisten hun rol erkennen in een ontwikkelingsland dat zwaar afhankelijk is van de wereldmarktprijzen, dan zijn heronderhandelingen niet ondenkbaar. Specialisten doen een lange studie en leveren op alle vlakken veel in voordat men afstudeert als specialist. Degenen die terugkeren, leveren een bijdrage in de zwakke Surinaamse medische sector. Deze specialisten moeten behouden worden en verdienen het nodig respect. In deze sector moet echter ook een tuchtcollege operationeel zijn, omdat ook rapportages zijn van specialisten die beter betalende klanten beter behandelen. Tegelijkertijd moet de samenwerking met bijvoorbeeld China, Filipijnen en India aangewend worden om het korps van specialisten in Suriname aan te sterken om de tekorten in de medische sector op te heffen. De minister wordt geadviseerd om middels overleg het probleem op te lossen en wanbetalingen op te heffen.
