Robby Berenstein, voorzitter van de Vakcentrale C-47, heeft onlangs op de eerste Assemblee van Arbeid, aandacht besteed aan een probleem dat zich voordoet bij werknemers van de Food and Agricultural Industries (FAI). “Terwijl in hun cao is opgenomen dat werknemers en gezinnen aanspraak maken op geneeskundige behandeling, dreigen door een dispuut tussen het bedrijf en het Staatsziekenfonds (SZF) de werknemers hun kinderen buiten de boot te vallen. Dat is per 1 december (2017) het geval. FAI heeft zeker 2000 werknemers. Vermenigvuldig het met 3-4. Kijk hoeveel kinderen buiten de boot vallen als het gaat om volksgezondheid. Het probleem van de volksgezondheid is een structureel probleem en niet alleen maar een financieringsprobleem, ondanks wij de dingen in de cao hebben geregeld. In het geval van FAI vallen direct 7.000-8000 kinderen buten de boot”, zei Berenstein in zijn toespraak aan de Assemblee.
Voor de helderheid moet worden aangemerkt dat FAI 2 grote werknemersorganisaties kent. In Jarikaba kent het bedrijf de Werknemersorganisatie Food and Agriculture Industrie (Wofai), onder leiding van Michael Salons, en in Nickerie de Bacoven Arbeiders Bond Nickerie (BABN), onder leiding van Dayanand Dwarka. Samen (dus Jarikaba + Nickerie) komt het bedrijf op ruim 2.200 werknemers.
Dagblad Suriname vroeg Dwarka naar bevestiging van hetgeen de C-47-voorzitter door de microfoon verkondigde. “Hij vergist zich. Hij gaat uit van 2000 werknemers”, zei Dwarka aan de krant na de Assemblee. Hij bevestigde wel dat voor de kinderen van 0-16, waarvoor de overheid verantwoordelijk is, de zorg is stopgezet per 1 december. Het gaat om ongeveer 1500 kinderen die verstoken zijn van medische voorziening. Dwarka sprak hier wel over beide productielocaties.
Sallons gevraagd naar een reactie over deze situatie bij de leden van de Wofai, kon meedelen dat dit voor hun een gepasseerd station is. “Het heeft zich voorgedaan door onduidelijkheid bij SZF en FAI. Ik ben echter kort in zaken doen. Wij hebben in de cao, ondanks basiszorg is ingevoerd, altijd voorzichtig gehandeld. De directie is meegedeeld dat het ons niet uitmaakt wat zij doet. Het is hun probleem met SZF. Wanneer de kinderen naar de dokter gaan, komen de werknemers met de kwitantie en de werkgever moet het uitbetalen”, vertel Sallons.
Na met de directie aan tafel te hebben gezeten, heeft Sallons nooit meer een klacht binnen gekregen. “Ik denk dat het opgelost is. Wij hebben duidelijke afspraken gemaakt met de directie. Het moment de kinderen naar de dokter gaan, en de dokter hen van SZF niet mag behandelen, betaalt de werkgever”, aldus Sallons. Een recentere reactie van Dwarka kon vanwege de bereikbaarheid niet worden verkregen. Inmiddels is wel opmerkelijk dat FAI (Jarikaba) in alle vaart uitbreidingsplannen uitvoert. Er is onlangs een sollicitatieoproep de deur uitgestuurd “vanwege stijging van de productie”, zoals in de oproep opgenomen.
Ook Sallons kan meepraten van deze positieve ontwikkeling. Het bedrijf heeft in de afgelopen jaren flink verliezen gemaakt vanwege de uitgebroken Mokko ziekte (plaag). “Al de besmette gebieden met Mokko ziekte, zijn inmiddels herbeplant. Het wordt tijd dat zij nu vruchten gaan dragen. De productie zal in de komende tijd echt toenemen. Ik denk dat er echt arbeiders nodig zullen zijn. Als het zo door blijft gaan, gaat het de goede kant op”, stelt Sallons.
Voor wat de inkomsten van de werknemers binnen de organisatie betreft, is Sallons niet 100% tevreden. “Het is niet wat het wezen moet. Wij zijn nooit tevreden als werknemers/mens. Je probeert het toch te doen, want het behouden van de werkplek staat op de eerste plaats. Laten wij er nu voor werken dat de productie beter wordt en wij uiteindelijk beter kunnen verdienen”, aldus Sallons.
Bacove is thans het derde belangrijkste landbouwgewas na rijst en groenten. Voor dit gewas is er ruime beschikbaarheid en bereikbaarheid van arealen en irrigatiewater. Binnen de sector zijn er hooggeschoolden en middenkader, die de sector goed kennen en ruime ervaring bezitten. De sector heeft geen last van orkaanwinden, zoals de overige landen in de regio. De bacovesector beschikt over redelijke kansen van overleven vanwege de toegang tot preferentiële markten en externe financiering tegen lage kosten.
Begin 2014 zijn de toenmalige arealen en bedrijfsbezittingen van Surland te Jarikaba en Nickerie verkocht aan FAI NV. Surland kampte met problemen als slecht management, achterstallig onderhoud, lage productiviteit en hoog verzuim van personeel. Door de problemen is de productie sterk gedaald en heeft het bedrijf aanzienlijke verliezen geleden. Met de overname door FAI, waarbij de directie werd vervangen en diverse interne maatregelen werden doorgevoerd, schijnt het tij te keren. Het bedrijf was per eind 2016 nog niet uit de rode cijfers, maar de projecties gaven aan dat met ondersteuning van de overheid middels fiscale voorzieningen, het bedrijf in 2017 weer winstgevend gemaakt zou kunnen worden. De resultaten zijn nog niet bekend.
Aandacht voor de minimale voorzieningen als ziektekosten zou de werknemers van de organisatie volgens critici ook kunnen motiveren om het bedrijf naar hogere hoogtes te tillen. Naar analogie hiervan wordt verwezen naar een uitspraak van de minister van Handel, Industrie en Toerisme: “Het is niet zo dat een organisatie valt en staat met een leiding. De mensen die dat denken, hebben een verkeerd beeld van hoe een organisatie in elkaar zit. Ook degene die pas in dienst is, heeft een taak om uit te voeren om de organisatie in stand te houden”, aldus Welzijn in een van zijn toespraken in 2017.
Kavish Ganesh
