Voor de landbouwkundige tevens macro-econoom Soedeshchand Jairam is de salarisproblematiek nogal alarmerend op het Anne van Dijk Rijstonderzoekscentrum Nickerie (Adron). In de afgelopen perioden is het meerdere malen voorgekomen dat het personeel van dit instituut niet tijdig over de bezoldiging kon beschikken. Zo is de uitbetaling voor de geleverde diensten in december 2017 nog steeds geen feit, waardoor de medewerkers in onzekerheid leven. Geruchten doen de ronde dat er niet eens een datum vastgesteld is waarbinnen het personeel de uitbetaling mag verwachten. Gezien de ontstane situatie beveelt Jairam aan dat de tijd reeds is aangebroken om Adron zelfvoorzienend te maken. In gesprek met Dagblad Suriname licht hij toe waarom dit essentieel is.
Geen USD 10 maar SRD 10 voor Adron per geëxporteerde ton rijst
“Onderzoek kost geld. Wanneer men alleen in staat is om de salarissen uit te betalen, betekent dit dat de kwaliteit van het onderzoek ten onder gaat. Het salarisprobleem speelt zich bovendien al 2 jaren af. Hoe zal men dan waarde toevoegen aan Adron?”, vraagt Jairam zich af. Hij merkt op dat de minister van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV), Soeresh Algoe, onlangs heeft meegedeeld dat de uitbetaling van de bezoldiging in principe geen knelpunt moet vormen, aangezien er per geëxporteerde ton rijst USD 10 wordt overgemaakt naar de autoriteiten ten behoeve van Adron. Daarbij beargumenteerde hij dat er circa USD 1 miljoen is voortgekomen uit de export van 100.000 ton rijst, waardoor hij de late uitbetalingen niet kan bevatten. “Een deel van de inkomsten wordt wel gedekt door de opbrengst van rijstexport, maar dat is heel weinig. Het betreft bovendien geen USD 10 maar SRD 10 per geëxporteerde ton rijst welke ingehouden wordt voor Adron”, brengt Jairam in herinnering. Hij accentueert dat er jaarlijks gemiddeld tussen 60.000 tot 70.000 ton rijst geëxporteerd wordt. “In het afgelopen jaar is er in totaal 63.000 ton rijst geëxporteerd, welke neerkomt op een bedrag van SRD 630.000 voor Adron. Als dit instituut maandelijks SRD 220.000 nodig heeft aan salarissen, is dit niet eens voldoende om voor 3 maanden uit te betalen, laat staan de vaste lasten en andere bijkomende kosten”, verduidelijkt Jairam. Om het praktisch nut van Adron tot uiting te laten komen, veronderstelt hij dat er SRD 500.000 tot SRD 600.000 per maand vereist is. “De opbrengsten uit de rijstexport is dus een druppel op de hete plaat.”
Adron behelst meer dan alleen personeelskosten
Om uit de vicieuze cirkel van de salarisproblematiek te geraken, is het raadzaam om het rijstonderzoekscentrum te verzelfstandigen. Jairam beklemtoont dat de materialen, grondstoffen, benzine, voertuigen, chemicaliën en vaste lasten ook zaken zijn waar Adron afhankelijk van is. “Hoe worden de Adron-activiteiten dan gefinancierd? Er moet beleid gevoerd worden, waarbij Adron zelf kapitaal kan genereren om in de kosten te kunnen voorzien.” LVV dient hierin een proactieve rol te vervullen. “Men moet zich onder andere focussen op rijstonderzoek, concurrentiepositie, continuïteit van de rijstsector en voorlichting. In Suriname wordt de rijstsector niet eens gesubsidieerd.” Een optimale verkoop van zaaizaad en het aanbieden van trainingen zijn enkele voorbeelden die de verzelfstandiging van Adron op gang kan brengen. “Er zijn genoeg mogelijkheden om dit kennisinstituut zelfvoorzienend te maken. Daarvoor is er echter een structureel en consequent beleid nodig.”
Nut van Adron
Het rijstonderzoekscentrum bestaat uit 4 afdelingen, die alleen gericht zijn op ondersteuning van de rijstsector. Zo vormen de veredeling (ontwikkeling van nieuwe rijstvariëteiten), gewasmanagement (teeltmethode), voorlichting (communicatie en training) en zaaizaadproductie (verkoop en distributie) belangrijke pilaren van dit instituut. “Desondanks zien we dat Adron heel weinig zaaizaad produceert. De veredeling is overigens een continu proces. Om nieuwe rijstvariëteiten met eigenschappen van onder andere goede opbrengsten/ kook- en pelkwaliteiten te kunnen ontwikkelen, kan het 4 tot 5 jaren in beslag nemen. Hiervoor moet men constant bezig zijn.” En dit alles is niet mogelijk met een tekort aan financiële middelen. Daarom hoopt de macro-econoom dat de verzelfstandiging van Adron spoedig van de grond komt.
KSR
