Sarnami als taal onderhouden

Vele talen hebben invloed gehad op de vorming van Sarnami. De grootste influx kwam van Bhojpuri (India). In 80% van het Sarnami zit de Bhojpuri. In Suriname zijn drie talen (Nederlands, Sranan Tongo en het Engels) van invloed geweest op het Sarnami, voor wat het vocabulaire betreft. Hindi heeft geen bijdrage gehad in de zinsbouw.
De Faculteit der Humaniora heeft op 5 en 6 mei 2017 de Sarnami Conferentie mogen hosten. De keynote-spreker op dag 1 was Rabin Baldewsingh. Zijn focus was Sarnami als spreek- en schrijftaal. “Is Sarnami überhaupt een taal?”, is een van de hoofdvragen van de conferentie geweest. Meertaligheid maakt dat de woordenschat (lexicon) veel groter wordt.
Baldewsingh haalde een citaat van auteur Irina Grivnina aan. “De taal is ons vaderland waaruit we nooit kunnen emigreren”. Volgens Baldewsingh kan van de taal, zoals bij erfgoed, geen afstand worden genomen. “Al zal je dat proberen, gaat het jou nooit lukken. Sarnami heeft op mij bijvoorbeeld, en op mijn taalgebruik, een enorme invloed. Ik zal vaak een lidwoord in het Nederlands niet goed hebben, omdat ik dat niet aanvoel. Ik voel het wel aan in het Sarnami”, stelt Baldewsingh. “Sterker nog, als ik Nederlands praat, ontdek ik vaak dat ik in het Sarnami denk. De lexicons die in mijn hoofd zijn, bepalen mijn handeling. Ik handel dus in een andere taal, maar het is Sarnami aangedreven”, legt hij uit over het citaat van Grivnina.
Baldewsingh is van oordeel dat dit gegeven onderhouden moet worden. “Wij moeten het ontwikkelen, spreken en ook schrijven. Bovenal moeten wij er trots op zijn. Als wij een beetje trots zijn, zal er een beweging ontstaan”, meen hij. Baldewsingh adviseert vooral het spreken van de taal, ook op formele aangelegenheden. “Waarom doen wij dát niet, maar in het Engels wel? Ik heb Surinaamse politici bijvoorbeeld horen zeggen: Lobi wang, kong na makandra. Dat is ook mooi om te horen, maar zeg ook ooit ‘bhaiyo aur beheno, ao challo, chunno’, aldus de keynote-spreker.
Sarnami is sterk onderhevig aan taalinvloeden van de andere talen, die in Suriname worden gesproken. Onder andere de huidige jonge generatie Sarnami-sprekers doen veel aan language mixing. Als zij Sarnami spreken, lenen zij veel woorden uit het Sranan en/of het Nederlands. Dit is een voorbeeld van taalverandering. Zeker ook een voorbeeld dat taal dynamisch is en niet statisch. Taalpuristen worden niet vrolijk van dit verschijnsel, want volgens hen blijft de taal dan niet ‘puur’/origineel. Renata de Bies, decaan van de faculteit, is een echte voorstaander van behoud van Sarnami als een pure taal. In haar presentatie richtte zij zich daarom op een overdenking bij de samenstelling van een Sarnami woordenboek.

Kavish Ganesh