De officiële uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen in Nederland is nog niet bekendgemaakt. De opkomst bij de verkiezingen komt volgens de voorlopige prognose van het ANP uit op rond de 80% van de kiesgerechtigden. Interessant was ook het deel waarbij rond de 77.000 Nederlanders buiten Nederland, zichzelf digitaal hadden geregistreerd om hun stem uit te brengen. Hoeveel stemgerechtigden in Suriname zich hebben geregistreerd, is niet bekend bij de ambassade.
De stemmers hadden een 3-tal mogelijkheden. Men kon iemand in Nederland machtigen (hier heeft de ambassade geen zicht op), zelf het formulier naar Nederland terugsturen vóór 1 maart (hier heeft de ambassade ook geen zicht op) en gebruikmaken van het briefstembureau. In Suriname hebben ruim 152 mensen stembriefjes ingevuld en ingeleverd bij de ambassade, die als een zogenaamd briefstembureau fungeerde. Van de ambassade mocht Dagblad Suriname vernemen dat dit model ondersteunend werkt naar het beginsel van de democratie. Stemgerechtigden mogen waar dan ook ter wereld niet ervan worden weerhouden om hun stem uit te brengen. Dit model, meer bekend als de ‘absentee ballot’, wordt in een aantal landen in de wereld gehanteerd. Enkele daarvan zijn bijvoorbeeld Duitsland, India, Israël, Switzerland, Thailand en Engeland. Het gaat hierbij om kiezers die voor langere tijd in het buitenland verblijven of tijdens de dag van de verkiezingen tijdelijk buiten Nederland zijn.
Gezien de interessante mogelijkheden vragen critici zich af of er mogelijkheden bestaan voor Suriname om ook een soortgelijke regeling te treffen voor Surinamers (stemgerechtigden) in het buitenland, die graag hun stem wensen uit te brengen. Ten eerste moet worden aangegeven dat onze grondwet dit model niet kent. De krant sprak in dit verband met politicoloog Hans Breeveld, die er direct op reageerde door te stellen dat zo een model, voor een land in ontwikkeling, met een kleine bevolking, niet aan te bevelen is. Dit model is naar zijn oordeel passend in relatief grote landen, met relatief goed georganiseerde verkiezingen. Daarbij dienen ook alle nodige mechanismen in place te zijn. “Je moet het onder controle kunnen hebben. Wij weten ook niet hoeveel mensen in het buitenland ook de Surinaamse nationaliteit hebben. Mensen die buiten zijn, zouden de stemmers in het land kunnen overrulen. In kleinschalige gemeenschappen is dit gevaarlijk. 152 of zelfs 1000 mensen beïnvloeden de verkiezingen in Nederland niet. In een kleine samenleving zou de verkiezing bepaald kunnen worden door mensen die de gevolgen van hun eigen stem niet zullen voelen. Bijna de helft van de Surinaamse bevolking is indertijd weggegaan. Er is misschien een grote groep in Nederland die de Surinaamse nationaliteit heeft en voor een uitslag zorgt waarmee wij hier in Suriname moeten leven. Ik zou dit model dus niet willen promoten”, legt Breeveld uit.
Breeveld ziet wel graag dat het onderdeel van ‘volmacht geven’ iets uitgebreid wordt. Bij de afgelopen verkiezingen in Suriname is volmacht verlenen door politieambtenaren, die elders dan in hun eigen kiesdistrict werden gestationeerd, ook al een issue geweest. Het verlenen van volmacht in zulke situaties is wel toegestaan. Voor de rest geldt het fysiek aanwezig zijn bij het stembureau. Breeveld ziet deze mogelijkheid graag uitbreiden. Hierop aansluitend vindt Breeveld het mogen stemmen op maar één stembureau ook niet zitten. Hij verwijst in dit verband naar de afgelopen jeugdparlementverkiezing waar wel is gebleken dat dit verouderd model niet hoeft te worden gehandhaafd. De jeugd mocht wel elders dan waar men woont, stemmen. Personen die voor een korte tijd in het buitenland zijn, zouden volgens Breeveld ook iemand moeten kunnen machtigen om voor hen te stemmen. Hij ziet echter graag dat er een start wordt gemaakt met het aanpakken van de meest voor de hand liggende zaken.
“Een ieder moet overal in het land kunnen stemmen. Het jeugdparlement heeft ons een goed voorbeeld gegeven. Laat ons eerst beginnen met de kleine lokale dingen alvorens wij de grote dingen aanpassen”, aldus Breeveld.
Kavish Ganesh
