“Wat heeft Caricom ons in 21 jaren opgeleverd. Onze nationale productie is kapot en we worden overspoeld met allerlei producten van de Caribische zee (eilanden). Hoe zullen zij trouwens reageren op Brexit?”, vraagt Betterson zich af. Het is nog niet duidelijk voor wat voor implicaties de Brexit zal zorgen. Het kan inderdaad een sneeuwbaleffect teweeg brengen, waardoor meerdere landen uit de EU treden. “Wat wij niet moeten vergeten, is dat de meeste Caribische landen in de Common Wealth zitten en wij met hun in de Caricom zitten. De effecten op hun kunnen ook effecten hebben op Suriname”, stelt de gewezen minister.
Er wordt al jaren gesproken over de achteruitgang van de Surinaamse producent als gevolg van deelname van Suriname aan de Caricom Single Market and Economy. Er wordt vaker aan de bel getrokken, maar veelal wordt gesteld dat de zaak moet worden geëvalueerd. Die evaluatie blijft maar uit en de achteruitgang blijft onbeschreven. “Wij weten van het verleden dat onze productie op een bepaald niveau was. Sinds wij zijn toegetreden tot de Caricom zien wij dat wij nauwelijks wat produceren. Wij hebben op gegeven moment te maken met goedkope producten, waardoor onze nationale productie helemaal ten onder is gegaan”, stelt Betterson.
De minister stelt dat het scheiden van de Caricom vooralsnog geen optie hoeft te zijn. Hij ziet mogelijkheden in Caricom. “Ik zie het uitreden niet als een antwoord. Wij kunnen niet vergeleken worden met een machtige Groot-Brittannië. Als wij onszelf vergelijken met de rest van het Caribisch gebied zijn wij ook achter. Wij hebben hun juist nodig”, stelt Betterson. Echter dient de Surinaamse ondernemer volgens Betterson te worden gestimuleerd om competitief te kunnen zijn naar de Caricom toe. Het model van EU klonk een aantal jaren terug zaligmakend. Heel wat Surinamers dachten voor de Caricom volgens Betterson al aan het model van de EU. Nu is duidelijk te zien dat het model niet heeft gewerkt. Bij de Britten gaat het niet zo zeer om een handelsvraagstuk.
Er zijn twee dingen die de Britten vooral zorgen baren. Ze vinden dat er teveel Polen, Bulgaren en Roemenen naar hun land komen om baantjes in te pikken en ze zouden die instroom graag willen beperken. Dat kunnen ze nu niet realiseren binnen de EU. Daarnaast vrezen ze dat ze als niet-euroland steeds minder te vertellen hebben in een EU, waar eurolanden de dienst uitmaken. Dat wringt temeer nu deze eurolanden steeds nauwer gaan samenwerken, iets waar de Britten geen zin in hebben. Voor de Britten zou de EU niets meer moeten zijn dan een vrijhandelszone. Daar willen ze graag lid van zijn, zoals ze ook aangaven in een referendum in 1975, toen 67% vóór stemde. Het tweede heeft dus te maken met een soevereiniteitsproblematiek.
Kavish Ganesh
