Dat regeringsbesluiten door de coalitietop worden genomen, waarover ministers vervolgens worden geïnformeerd, vergezeld gaande van de nodige instructies voor het vervolgtraject, is als erfenis van de gewezen Front-regimes in stand gehouden. Dat het overheidsbeleid reeds tijden in belangrijke mate door de coalitietop wordt uitgemaakt is de gemeenschap daarom niet onbekend. Een ooit geconstrueerd bouwsel, dat de positie van ministers tot dienaren van hun partijleiders heeft omgevormd. Daarmee is ook de democratie een dolksteek toegebracht. Het gevaar dat onze toekomst (mede) bepaald wordt door ongeschoolden, is daarom niet uitgesloten. De ondergeschikte positie van bewindslieden op departementen komt ook steeds nadrukkelijker tot uiting. Het geïntroduceerde model van ‘’ coalitieberaad’’ op hoog regeringsniveau heeft de raad van ministers en de individuele ministers gebracht naar het niveau van een staatsrechtelijk ornament, met alle schadelijke gevolgen van dien voor de beleidsontwikkeling. Een verder liggende consequentie daarvan, is dat de inbreng van schaars aanwezige beleidsambtenaren van goed niveau, doch ook de participatie van functionele groepen in ons land in het gedrang is gekomen. Terzijde zij hier erop gewezen, dat het bedrijfsleven nimmer een volwaardige plaats in de beleidsvorming is toebedeeld. De regelmatige confrontatie van de huidige regeringsleider met de gevolgen van ondeugdelijke beleidsvoorbereiding en grove misslagen in de uitvoeringsfase als gevolg van ondoordachte aanpak van uitvoeringsoperaties zijn geen complimenten voor het overheidshandelen geweest. De experimentele pogingen van het inzetten van presidentiele commissies en topadviseurs zijn klaarblijkelijk ingegeven door twijfels bij de regeringsleider over het bekwaamheidsniveau van de departementale top. Pogingen die overigens niet tot indrukwekkende beleidsondersteuning hebben geleid. Aan het kennis- en competentiedomein van elke adviseur zijn ten enen male grenzen gesteld. Geen sterveling beschikt over het bekwaamheidsmonopolie van onze maatschappij. Het ruime arsenaal aan integere en kundige, door ervaring gerijpte burgers is door de regeringsleider helaas niet ten algemene nutte ingezet. Menig voorval kan hier vermeld worden om aan te geven hoe vaak in de huidige regeerperiode onkunde ertoe geleid heeft dat in het openbaar bestuur de paarden achter de wagens werden gespannen. De zittende regeringsleider heeft het noemen van prestatie-indicatoren op zekere beleidsgebieden durven aangeven. Het niet realiseren van zaken wordt de bewindsman steeds weer voor de voeten geworpen. Objectieve kritiek zal echter niet eraan voorbij gaan, dat het presenteren van prestatie-indicatoren door een Surinaamse regeringsleider in het jaar 2010 een ware unicum in ons land is geweest. In gedachten teruggaande in de tijd, zowel voor als na de datum van onze staatkundige zelfstandigheid, zal geen gewezen minister-president of president voor de geest brengen, die met prestatie-indicatoren en daardoor met meer controleerbaarheid de openbaarheid heeft betreden. Noch in begrotings-, noch in beleidsdocumenten worden meetbare grootheden voor prestatiebeoordeling gehanteerd. ‘’Meten is weten’’, valt ergens in een managementleerboek te lezen. Een slimme regeringsleider daalt daarom niet graag af in exactheden als het om de resultaten van zijn arbeid gaat. Hoeveel banen gecreëerd zullen worden gedurende deze of gene regeringsperiode, binnen welke periode kinderarbeid grotendeels moet zijn teruggedrongen, welke facilitaire voorzieningen wanneer en op welke wijze getroffen zullen worden voor burgers met een beperking, binnen welk tijdsbestek milieuvernietiging aanmerkelijk moet zijn verminderd, welke overgangs- en slagingspercentages in het onderwijs binnen welke periode gerealiseerd dienen te worden, waar en wanneer scholen, poliklinieken en ziekenhuizen zullen verrijzen. Hoe de zorg voor senioren in het land concreet ter hand zal worden genomen. Deze paginaruimte is stellig ontoereikend om verder in te gaan op het meet-, en daardoor controleerbaar maken van het openbaar bestuur in ons land. De spot wordt vaker gedreven met de toegezegde beleidsprestaties van de huidige regeringsleider. Waaraan het heeft gelegen dat voornemens niet of onvoldoende zijn gerealiseerd, is een kritische analyse alleszins waard. In welke mate de regeringsleider zijn ondersteunende kennis- en bekwaamheidskring onnodig beperkt heeft gehouden, zal bij de beleidsevaluatie en alle retrospecties dienaangaande eerlijkheidshalve niet buiten beschouwing moeten blijven. Waar het huidige regime heeft gefaald, zal zulks niet versluierd mogen worden. De ervaring is de beste leermeester, die weliswaar de slechtste leerlingen op aarde heeft. Presidenten hebben allen de betrokkenheid van elke burger bij de nationale ontwikkeling in hun inaugurele rede steevast benadrukt. Zij hebben deze toezeggingen even bewust met voeten getreden. In zeker opzicht heeft de huidige regeringsleider wel zijn primeur gehad: de eerste president heeft zich aangediend, die in het openbaar een aantal prestatie-indicatoren presenteerde. Niet wat het wezen moet, maar hopelijk is daarmee de trend gezet voor controleerbaarheid van de regering door het volk, ook door de man van de straat. Waarschijnlijk een bruikbaar toekomstig alternatief voor een disfunctioneel geworden parlement, dat thans niet meer voorstelt dan een aantrekkelijke inkomstenbron voor een aantal fortuinzoekers.
Stanley Westerborg
Organisatieanalist
[email protected]
